چگونه با چند تغییر ساده از شعله‌ور شدن بیماری روده جلوگیری کنیم؟
-
مجموعه: پیشگیری بهتر از درمان
بیماری التهابی روده (IBD) می‌تواند با علائم شدیدی همراه باشد
۴ راز برای مهار شعله‌ور شدن IBD پیش از شدت گرفتن
شعله‌ور شدن بیماری التهابی روده (IBD) زمانی رخ می‌دهد که علائم بیماری پس از دوره‌ای از بهبودی دوباره بازمی‌گردند. در طول یک دوره شعله‌ور، ممکن است با درد شکمی، نیاز فوری یا مکرر به اجابت مزاج، اسهال، مدفوع خونی، حالت تهوع، استفراغ یا کاهش وزن مواجه شوید. شناسایی علائم اولیه و داشتن برنامه‌ای مشخص می‌تواند به شما کمک کند تا علائم را به طور مؤثرتری مدیریت کنید و تأثیر آن‌ها را کاهش دهید.
جلوگیری از شعله‌ور شدن IBD با سبک زندگی سالم ممکن است
راههای جلوگیری از شعله‌ور شدن IBD
۱٫ علائم خود را ثبت کنید
یک دفترچه یادداشت علائم می‌تواند به شما کمک کند تا متوجه شوید چه چیزهایی باعث شعله‌ور شدن بیماری می‌شوند و چگونه پیشرفت می‌کنند. بسیاری از افراد در ابتدای شعله‌ور شدن، تغییرات کوچکی مانند تغییر در عادات اجابت مزاج، سطح انرژی یا اشتها را قبل از بروز علائم شدیدتر مشاهده می‌کنند. از یک دفترچه یا اپلیکیشن گوشی هوشمند برای ثبت موارد زیر استفاده کنید:
• مصرف غذا
• خلق و خو
• الگوهای خواب
• سطوح استرس
ثبت منظم این جزئیات می‌تواند به شما کمک کند تا محرک‌های احتمالی علائم و الگوهای آن‌ها را شناسایی کرده و تغییراتی در برنامه مراقبت خود ایجاد کنید. تشخیص زودهنگام یک دوره شعله‌ور، شانس بهتری برای کاهش علائم قبل از بدتر شدن به شما می‌دهد.
۲٫ وعده‌های غذایی کوچک بخورید
وعده‌های غذایی بزرگ می‌توانند در طول یک دوره شعله‌ور برای سیستم گوارشی شما سخت باشند. خوردن وعده‌های کوچک‌تر و مکرر می‌تواند هضم را آسان‌تر کرده و به کاهش علائم کمک کند. به غذاهای کم‌فیبر و غنی از مواد مغذی که هضم آسان‌تری دارند پایبند باشید، مانند:
• موز
• آووکادو
• برنج سفید
• پروتئین‌های بدون چربی مانند مرغ یا ماهی
• سبزیجات و میوه‌های کاملاً پخته‌شده که هضم آن‌ها نسبت به خام راحت‌تر است.
از مصرف یا محدود کردن غذاها و نوشیدنی‌هایی که ممکن است باعث نفخ، گاز یا گرفتگی شوند خودداری کنید، مانند:
• غذاهای تند
• غذاهای چرب
• محصولات لبنی
• لوبیا
• کلم
• بروکلی
• نوشیدنی‌های گازدار
• کافئین
• الکل
کاهش مصرف این موارد در طول دوره شعله‌ور می‌تواند به کنترل التهاب و کاهش ناراحتی کمک کند.
۳٫ استرس را مدیریت کنید
استرس می‌تواند باعث شعله‌ور شدن بیماری التهابی روده یا بدتر شدن آن شود. وقتی در حال تجربه یک دوره شعله‌ور هستید، استرس می‌تواند علائم را تشدید کند و مقابله با آن‌ها را دشوارتر سازد. اختصاص دادن زمانی در هر روز برای آرامش می‌تواند به کاهش استرس و حمایت از سلامت جسمی و روانی شما کمک کند.
تکنیک‌های آرام‌سازی که می‌توانند به مدیریت استرس کمک کنند شامل موارد زیر هستند:
• تمرینات تنفس عمیق
• مدیتیشن
• کشش‌های ملایم
وعده‌های غذایی کوچک و کم‌فیبر هضم را آسان‌تر می‌کنند
۴٫ گوش دادن به موسیقی آرامش‌بخش
اگر احساس می‌کنید تحت فشار هستید، با یک درمانگر صحبت کنید. درمانگر یک متخصص سلامت روان است که در تشخیص و درمان شرایط سلامت روان تخصص دارد. آن‌ها می‌توانند به شما کمک کنند تا با چالش‌های مرتبط با شعله‌ور شدن بیماری کنار بیایید و استراتژی‌های شخصی‌سازی‌شده‌ای برای مدیریت استرس ارائه دهند.
همچنین ممکن است پیوستن به گروه‌های حمایتی که افراد مبتلا به بیماری التهابی روده را گرد هم می‌آورند، برایتان مفید باشد. گروه‌های حمایتی می‌توانند حس جامعه، تسکین عاطفی و نکات عملی از دیگرانی که با این بیماری زندگی می‌کنند، فراهم کنند. بسیاری از سازمان‌های مرتبط با بیماری التهابی روده، از جمله بنیاد کرون و کولیت، گزینه‌های گروه‌های حمایتی حضوری و مجازی را ارائه می‌دهند.
۵٫ ورزش‌های کم‌فشار را امتحان کنید
در طول یک دوره شعله‌ور، ممکن است احساس کنید که انرژی کافی برای ورزش ندارید. استراحت کردن در مواقع لازم اشکالی ندارد. با این حال، هنگامی که انرژی شما بازمی‌گردد، حرکت ملایم می‌تواند به بهبود خلق و خو، حمایت از هضم و کاهش التهاب کمک کند.
ورزش‌های کم‌فشار که ممکن است به تسکین علائم در طول دوره شعله‌ور کمک کنند شامل موارد زیر هستند:
• پیاده‌روی
• دوچرخه‌سواری
• شنا
یوگا و تای‌چی نیز گزینه‌های خوبی هستند که حرکات آهسته و کنترل‌شده را با تنفس عمیق ترکیب می‌کنند تا به آرامش شما کمک کنند.
یک پیاده‌روی کوتاه ممکن است در روزهای کم‌انرژی کافی باشد. وقتی احساس قوی‌تری دارید، می‌توانید به تدریج سطح فعالیت خود را افزایش دهید. از فشار آوردن به خود در هنگام خستگی یا ناراحتی خودداری کنید. بهتر است ورزش‌های سنگین را برای زمانی نگه دارید که دوره شعله‌ور تمام شده و حالتان بهتر است.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟
هر دوره شعله‌ور نیازی به مراقبت پزشکی ندارد. با این حال، گاهی اوقات شعله‌ور شدن نشانه‌ای است که برنامه درمانی شما نیاز به تنظیم دارد. اگر علائم شما پس از چند روز مراقبت خانگی بهبود نیافتند یا بدتر شدند، بهتر است با پزشک خود تماس بگیرید. آن‌ها می‌توانند داروها را تنظیم کنند یا درمان‌هایی را پیشنهاد دهند تا شعله‌ور شدن را تحت کنترل درآورند و به شما کمک کنند حال بهتری پیدا کنید.
برخی علائم نیاز به توجه فوری پزشکی دارند، از جمله:
• کم‌آبی شدید
• استفراغ خونی
• درد شکمی شدید یا رو به وخامت
• تب و/یا لرز
• ضربان قلب سریع
• خونریزی مداوم از مقعد
تأخیر در درمان می‌تواند به عوارض جدی مانند پارگی روده یا مگاکولون سمی منجر شود، که در آن روده به طور خطرناکی متورم شده و عملکرد صحیح خود را از دست می‌دهد. این عوارض ممکن است نیاز به جراحی اورژانسی داشته باشند.
ورزش‌های کم‌فشار مانند پیاده‌روی برای IBD مفیدند
کاهش خطر شعله‌ور شدن
ممکن است نتوانید از هر دوره شعله‌ور جلوگیری کنید، اما اقداماتی وجود دارد که می‌توانید برای کاهش خطر و مدیریت بهتر شعله‌ور شدن‌ها انجام دهید:
• پایبندی به برنامه درمانی: داروهای خود را طبق تجویز مصرف کنید. پایبندی مداوم به داروها به کنترل التهاب و کاهش خطر شعله‌ور شدن کمک می‌کند.
• چکاپ‌های منظم پزشکی: حتی زمانی که احساس خوبی دارید، ویزیت‌های منظم به پزشک کمک می‌کند تا وضعیت شما را تحت نظر داشته و برنامه درمانی‌تان را در صورت نیاز تنظیم کند. اکثر پزشکان توصیه می‌کنند در دوره‌های بهبودی هر شش ماه یکبار و در زمان شعله‌ور شدن‌ها بیشتر به پزشک مراجعه کنید.
• خواب کافی: هر شب بین هفت تا نه ساعت خواب هدف‌گذاری کنید. خواب خوب از سیستم ایمنی شما حمایت می‌کند و به کاهش التهاب کمک می‌کند.
• اجتناب از غذاهای محرک شناخته‌شده: غذاهایی که علائم شما را تحریک یا بدتر می‌کنند شناسایی کرده و مصرف آن‌ها را محدود یا حذف کنید. غذاهای محرک رایج شامل محصولات لبنی، غذاهای پرچرب، غذاهای پر فیبر و غذاهای تند هستند.
• مدیریت استرس: هر روز زمانی را برای فعالیت‌های کاهش‌دهنده استرس مانند مدیتیشن، تمرینات تنفسی یا گذراندن وقت در طبیعت اختصاص دهید.
• ورزش منظم: فعالیت‌های کم‌فشار مانند پیاده‌روی، شنا یا یوگا از هضم حمایت کرده و به مدیریت استرس کمک می‌کنند. اگر حالتان خوب است، ممکن است بتوانید فعالیت بیشتری انجام دهید، اما همیشه به بدن خود گوش دهید.
• اجتناب از سیگار: سیگار کشیدن التهاب را افزایش می‌دهد و درمان بیماری التهابی روده را دشوارتر می‌کند. اگر قصد ترک سیگار دارید، گزینه‌های ترک سیگار را بررسی کنید.
• هیدراته ماندن: در طول روز آب بنوشید، نه فقط در زمان شعله‌ور شدن، تا از هضم سالم حمایت کرده و از کم‌آبی جلوگیری کنید.
علائم شدید IBD نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارند
سوالات متداول
۱٫ شعله‌ور شدن بیماری التهابی روده چیست؟
شعله‌ور شدن زمانی رخ می‌دهد که علائم بیماری التهابی روده (مانند کرون یا کولیت اولسراتیو) پس از دوره‌ای از بهبودی (رمیسیون) بازمی‌گردند. علائم ممکن است شامل درد شکمی، اسهال، مدفوع خونی، حالت تهوع یا کاهش وزن باشد.
۲٫ چگونه می‌توانم بفهمم که در حال تجربه یک دوره شعله‌ور هستم؟
علائم اولیه ممکن است شامل تغییر در عادات اجابت مزاج، کاهش انرژی، یا تغییر در اشتها باشد. ثبت علائم می‌تواند به شناسایی زودهنگام شعله‌ور شدن کمک کند.
۳٫ آیا می‌توانم از شعله‌ور شدن IBD جلوگیری کنم؟
هرچند پیشگیری کامل ممکن نیست، اما پایبندی به برنامه درمانی، مدیریت استرس، خواب کافی، اجتناب از غذاهای محرک و ورزش منظم می‌تواند خطر را کاهش دهد.
۴٫ چه زمانی باید با پزشک تماس بگیرم؟
اگر علائم شما پس از چند روز بهبود نیافتند یا علائم شدیدی مانند کم‌آبی، خونریزی مداوم، تب یا درد شدید شکمی دارید، فوراً با پزشک تماس بگیرید.
۵٫ آیا رژیم غذایی خاصی برای مدیریت IBD وجود دارد؟
رژیم غذایی مناسب برای هر فرد متفاوت است. با این حال، در طول شعله‌ور شدن، وعده‌های کوچک و کم‌فیبر (مانند موز، برنج سفید و پروتئین‌های بدون چربی) توصیه می‌شود. بهتر است با یک متخصص تغذیه مشورت کنید.
۶٫ آیا ورزش در طول شعله‌ور شدن بی‌خطر است؟
ورزش‌های کم‌فشار مانند پیاده‌روی، شنا یا یوگا می‌توانند مفید باشند، اما در صورت خستگی یا ناراحتی باید استراحت کنید و از ورزش‌های سنگین اجتناب کنید.
۷٫ آیا استرس واقعاً می‌تواند باعث شعله‌ور شدن شود؟
بله، استرس می‌تواند علائم را تحریک یا تشدید کند. تکنیک‌های کاهش استرس مانند مدیتیشن، تنفس عمیق یا مشاوره می‌توانند کمک‌کننده باشند.
مرور سریع
شعله‌ور شدن بیماری التهابی روده می‌تواند از نظر جسمی و عاطفی چالش‌برانگیز باشد. با این حال، راههای متعددی برای مدیریت علائم و یافتن تسکین وجود دارد. ثبت علائم، خوردن وعده‌های غذایی کوچک‌تر، فعال ماندن در صورت امکان و مدیریت استرس همگی گام‌هایی هستند که می‌توانند تفاوت مثبتی ایجاد کنند. اگر علائم شما بهبود نیافتند، با پزشک خود تماس بگیرید. آن‌ها می‌توانند به شما کمک کنند تا درمان خود را تنظیم کرده و برنامه‌ای پیدا کنید که التهاب را کنترل کرده و علائم شما را بهبود بخشد.
گردآوری:بخش سلامت بیتوته