وضعیت پرستاران ترکیبی از توان علمی با مشکلات معیشتی بالاست | ایران مدلبز

معاون آموزش و پژوهش سازمان نظام پرستاری گفت: وضعیت پرستاران امروز در کشور ترکیبی از یک ظرفیت علمی بالا و فشارهای عملی و معیشتی بالا در کنار هم است.

به‌گزارش روابط‌عمومی سازمان نظام پرستاری دکتر علی دادگری در گفتگو با رادیو تهران به‌مناسبت تولد حضرت زینب (س) و روز پرستار ضمن تبریک این روز بیان کرد: پرستاران یکی از ستون‌های اصلی نظام سلامت هستند، اما با وجود فشار کاری بالا، حجم بیماران، شیفت‌های طولانی و مسائل معیشتی که گریبانگیر آنها است، باعث فرسودگی و نارضایتی شغلی شده است.

معاون آموزش و پژوهش سازمان نظام پرستاری افزود: پرستاران در شرایط بحرانی مانند کرونا، جنگ، زلزله، سیل و دیگر حوادث غیرمترقبه همیشه فداکاری و روحیه ایثارگری را نشان دادند. نامگذاری روز تولد حضرت زینب (س) به‌عنوان روز پرستار بجا است و به آن افتخار می‌کنیم. روحیه فداکاری و ایثارگری پرستاران به وضوح در این شرایط قابل لمس است.

دادگری ادامه داد: در زمان‌های بحران یکی از اولین خطوط مقدم سازمان هلال احمر است که همکاری بسیار نزدیکی با هلال احمر در تامین نیروی انسانی و داوطلبی داریم. از طرف دیگر در سازمان نظام پرستاری این آمادگی را داریم که نیروهای داوطلب را ثبت‌نام کنیم و در همکاری نزدیکی که با سازمان هلال احمر داریم در مواقع مختلف از ظرفیت بزرگ پرستاران استفاده کنیم.

شکل فعلی اجرایی تعرفه باعث رضایت پرستاران نشده است

وی افزود: در موضوع قانون تعرفه‌گذاری بیش از ۱۵ سال پیش مجلس شورای اسلامی این قانون را مصوب کرد، با این حال بیش از یک دهه راکد ماند و اجرایی نشد. در چند سال اخیر به همت معاونت پرستاری وزارت بهداشت شکل اجرایی و اولیه آن عملیاتی شد.

معاون آموزش و پژوهش سازمان نظام پرستاری بیان کرد: هر چند این شکل اجرایی چیزی نبود که مد نظر پرستاران باشد. اگر چه برخی کمبودها و خدمات پرستاران را توانست جبران کند، ولی واقعیت امر آن است که این شکل پرداخت تعرفه منجر به رضایت پرستاران نشده است. علت اصلی آن هم این است که منابع ناپایداری برای تخصیص این تعرفه‌ها در وزارت بهداشت و سازمان برنامه و بودجه برای تعرفه اختصاص داده شده است.

دادگری گفت: این منابع ناپایدار باعث می‌شود دانشگاه‌ها برای پرداخت تعرفه‌های پرستاری با مشکل مواجه شوند، در حالی که تعرفه دیگر گروه‌های تعرفه‌دار در کشور به منابع پایدار مالی متصل است و دانشگاه‌ها می‌توانند به‌راحتی با بودجه تخصیص پیدا کرده، آن تعرفه‌ها را پرداخت کنند.

وی افزود: در حوزه پرستاری ناترازی و ناتوانی در پرداخت باعث شده گلایه‌مندی‌هایی ایجاد شود و برخی خدماتی که پرستاران ارائه می‌کنند تعرفه آن در گروه‌های دیگر تقسیم شود و حق بزرگی از جامعه پرستاری و پرستاران بالین ضایع شود.

سازمان نظام پرستاری برای تاب‌آوری پرستاران فعالیت‌هایی انجام داده است

معاون آموزش و پژوهش سازمان نظام پرستاری ادامه داد: سازمان نظام پرستاری به‌عنوان یک نهاد همکار وزارت بهداشت و سایر ارگان‌های دولتی است. در شرح وظایف ما آمده است که اقداماتی را برای کمک به این نهادها مانند معاونت پرستاری وزارت بهداشت انجام دهیم. چندین برنامه اختصاصی برای افزایش تاب‌آوری پرستاران در محیط‌های کاری به‌صورت کارگاه‌ها و وبینارهای مختلف گذاشتیم.

دادگری اضافه کرد: هر چند در موضوع تاب‌آوری جزو وظایف دانشگاه‌های علوم پزشکی است که مطابق با نیازهای پرستاران هم در تعدیل ساعت کاری و هم در جبران خدمات پرستاران در زمان‌های بحران مانند جنگ ۱۲ روزه فعالیت‌هایی را انجام دهند.

وی بیان کرد: گلایه‌ای که پرستاران دارند این است که در جنگ ۱۲ روزه پرداخت‌هایی که به پرستاران در بالین انجام شد ناکافی بود، در حالی که همه مردم در پناهگاه‌ها و مکان‌های امن بودند، پرستاران مجبور بودند در محیط‌ کار خود حاضر شوند و با وجود شرایط بحرانی هیچ کدام از پرستاران محل کار خود را ترک نکردند،‌ اما متاسفانه این خدمات نادیده گرفته شد.

معاون آموزش و پژوهش سازمان نظام پرستاری گفت: سازمان نظام پرستاری به‌عنوان یک نهاد غیر دولتی موظف به رساندن صدای پرستاران به جامعه و مسئولان است. در حال رایزنی با نهادهای مختلف هستیم که بتوانیم جبران خدمات پرستاران را داشته باشیم.

دادگری افزود: برای کاهش شیفت‌های پرستاران راهکارهایی دیده شده است، سال‌ها است قانون ارتقای بهره وری کارکنان نظام سلامت مصوب شده،  مبدا آن سازمان نظام پرستاری بود. در این قانون آمده است که ساعت‌ کاری روزانه، هفتگی و ماهانه پرستاران کم شود. این قانون همچنان برقرار است و ساعت کاری را کم می‌کند، اما متاسفانه به‌دلیل نیاز دانشگاه‌ها و بیمارستان‌ها به خدمات پرستاران شاهد تحمیل اضافه‌کار اجباری به پرستاران هستیم.

وی ادامه داد: در دوره‌های گذشته به ازای هر ساعت اضافه کار ۲۵ هزار تومان پرداخت می‌شد که با ساده‌ترین خدماتی که در کشور ارائه می‌شود قابل قیاس نیست، امسال تا حدود ۷۵ هزار تومان افزایش پیدا کرده‌ است، اما باز هم این مبلغ در بسیاری از مناطق مانند تهران کفاف هزینه‌ها و حتی اسنپ پرستاران برای رفتن به شیفت را نمی‌دهد.

متاسفانه بعضی مواقع اراده‌ای برای حل مشکلات پرستاران در مسئولان نمی‌بینیم

معاون آموزش و پژوهش سازمان نظام پرستاری اضافه کرد: هر چند با توجه به روحیه ایثار و فداکاری، پرستاران با توجه به روحیه ایثار و فداکاری، هیچ‌گاه نظام سلامت را تنها نگذاشتند و امیدواریم سازمان‌ها و نهادهای اجرایی و تصمیم‌گیر بدقولی و بدعهدی‌ها را کنار بگذارند و حل مسائل و مشکلات پرستاران را در عمل نشان داده و موانع خدمتی به مردم را برطرف کنند. موانعی که کم هم نیستند و در بعضی مواقع متاسفانه اراده‌ لازم را هم برای رفع این موانع در مسئولان نمی‌بینیم.

دادگری بیان کرد: برخی موانع قانونی برای رفع مشکلات پرستاران وجود دارد و برخی موانع اراده‌ای وجود دارد. اگر موانع اراده‌ای برطرف شود، بسیاری از مشکلات پرستاران حل می‌شود. امروز نیاز داریم بدعهدی‌ها برطرف شود و خدمات مناسب به جامعه و مردم ارائه شود.

پرستاری از مشاغل سخت است

وی گفت: در موضوع قانون مشاغل سخت، یکی از نهادهایی که این قانون را خوب اجرا کرد، سازمان تامین اجتماعی بود، به‌رغم اینکه دانشگاه‌ها زیر بار این قانون نرفتند. تامین اجتماعی یکی از بهترین مراکزی است که بر اساس قانون سختی کار خانم‌ها با ۲۰ و آقایان با ۲۵ سال سابقه بر اساس این قانون بازنشست می‌شدند.

معاون آموزش و پژوهش سازمان نظام پرستاری افزود: در دانشگاه‌های علوم پزشکی این قانون رعایت نمی‌شود و با سابقه ۳۰ سال بازنشست می‌شوند. در موضوع بازنشستگی ریزه‌کاری‌هایی وجود دارد که باید به آنها هم توجه شود. برای مثال در برخی نقاط دنیا بازنشستگی تدریجی وجود دارد و امکان بکارگیری همکارانی که بعد از دوره خدمتی توان و تمایل بازگشت به کار را دارند، فراهم کرده است. امیدواریم مسئولان به این موارد توجه کنند.

دادگری ادامه داد: پرستاری از مشاغل سخت است. پرستارانی که در حوزه بالین هستند با همه وجود این موضوع را درک می‌کنند.

به یک آمایش سرزمینی برای پرستاری در کشور نیاز داریم

وی اضافه کرد: همزمان درگیر کمبود نیروی پرستاری و انباشت پرستاران بیکار هستیم. به‌دلیل مشکلات معیشتی، به‌خصوص در شهرهای بزرگی مانند تهران که هزینه‌های مسکن و زندگی و … بالا است، بسیاری از پرستارانی که در گذشته مایل به خدمت در شهرهای بزرگ بودند، امروز رغبت و توانایی زندگی در تهران را ندارند. امروز تهران یکی از کم برخوردارترین مناطق از نظر نیروی کار پرستاری است.

معاون آموزش و پژوهش سازمان نظام پرستاری بیان کرد: متوسط پرستار به تخت در کشور کمتر از یک است، اما در تهران متاسفانه از این میانگین بسیار پایین‌تر هستیم. در شهرهایی که از مراکز دورتر هستند، کمتر مشکل کمبود نیروی پرستار دارند و حتی در بعضی نقاط از متوسط کشور بالاتر هستند. تهران امروز یکی از کم پرستارترین شهرهای کشور است.

دادگری گفت: اگر پانسیون‌های پرستاری در دانشگاه‌های تهران احیا شود، امیدواریم شاهد آن باشیم پرستاران بیکاری که در شهرهای دورتر هستند، به تهران و شهرهایی که نیاز دارند جذب شوند. به یک آمایش سرزمینی برای پرستاری در کشور نیاز داریم.

وی افزود: در سطح کشور در مناطق مختلف نیازهای متفاوت پرستاری داریم و امیدواریم وزارت بهداشت و معاونت پرستاری با توجه به این موضوع نقص‌ها و کمبودها را پیدا کنند و تعادلی در کشور ایجاد کنند که همه شهرهای کشور از نظر نیرو و خدمات پرستاری بهره‌مند شوند.

معاون آموزش و پژوهش سازمان نظام پرستاری ادامه داد: در موضوع استخدام هم قوانینی در کشور داریم که بر اساس اسناد بالادستی دولت باید کوچک شود و سازمان اداری-استخدامی بر اساس آن قوانین عمل می‌کند. موضوعی که در حوزه پرستاری با آن روبه‌رو هستیم این است که شرایط آن استثنا است.

استخدام به سختی انجام می‌شود

دادگری اضافه کرد: به ازای نیروی پرستاری که بازنشست می‌شود یا از سیستم خارج می‌شوند، فقط برای ۵۰ درصد این آمار نیرو جذب می‌شود و این مساله به یک معضل مهم تبدیل شده است و استخدام‌ها با سختی انجام می‌شود.

وی بیان کرد: به‌دلیل موانع خدمتی و طولانی بودن روند استخدام و شرایط سخت استخدام بسیاری از پرستاران رغبت نمی‌کنند برای استخدام اقدام کنند. این موضوع باعث می‌شود برای ارائه خدمات شایسته به مردم دچار مشکل شویم.

معاون آموزش و پژوهش سازمان نظام پرستاری گفت: در زمینه آموزش و پژوهش در حوزه پرستاری، در دو سال اخیر بسیاری از ساعت‌های آموزشی را متناسب با شیفت‌های پرستاران تعدیل کردیم. امتیاز‌های اختصاصی آموزش مداوم در معاونت آموزشی وزارت بهداشت، خوشبختانه برای همه همکاران، به‌خصوص برای پرستاران تعدیل شده است.

دادگری افزود: با توجه به حضور بیش از ۳۰۰ عضو هیئت‌علمی پرستاری در نقاط مختلف کشور در حال همکاری و رایزنی هستیم. وبینارهای روزانه در سازمان نظام پرستاری برای ارتقای مسائل دانشی و علمی و معارفی پرستاران در سازمان نظام پرستاری در حال انجام است.

وی ادامه داد: در دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور هم موضوع ارتقای علمی پرستاران به‌صورت مداوم در حال انجام است. همچنین در سازمان نظام پرستاری همکاری‌های بین‌المللی برای موضوعات علمی و پژوهشی را آغاز کردیم. آمادگی آن را هم داریم که پاسخگوی نیازهای پرستاران چه به‌صورت حضوری و آنلاین متناسب با نیازهای پرستاران باشیم.