هنر درمانی برای کودکان و نوجوانان فرصت مهمی است تا با بهرهگیری از هنر، خلاقیت و بیان احساسات خود را شکوفا کنند. این روش به کودکان کمک میکند تا به زبانی غیرکلامی و از طریق نقاشی، موسیقی، نمایش و دیگر هنرها، تجربههای درونی خود را بازنمایی کنند و از بار روانی ناشی از فشارهای زندگی روزمره کاسته شود.
عفت حیدری روانشناس اجتماعی و فرهنگ یار تاب آوری ایران تاکید میکند زنانی که به شناخت عمیق از خود دست یافتهاند، میتوانند نقاط قوت و ضعف خود را بشناسند، ارزشها و اهداف خود را روشن کنند و تصمیمگیریهای بهتری در زندگی شخصی و حرفهای داشته باشند.
تابآوری یا Resiliency به معنای توانایی آستانه تحمل، مقابله و بازیابی از شرایط دشوار و بحرانها است که بهشدت برای گروههای آسیبپذیر مانند افراد دارای معلولیت اهمیت دارد.
خودشناسی مقصدی ثابت نیست، خودشناسی سفری مادامالعمر است. خودشناسی یعنی آگاهی عمیق و دقیق از ویژگیهای فردی، احساسات، باورها، انگیزهها و رفتارهای خود. این فرآیند به فرد کمک میکند تا خود را بهتر بشناسد، نقاط قوت و ضعفش را بفهمد و تصمیمهای آگاهانهتری بگیرد.
تصمیمگیری اغلب شامل انتخاب بهترین گزینه از میان چند جایگزین است و مهارت حل مسئله ابزارهای لازم برای ارزیابی هر گزینه را فراهم میکند. این مهارت شامل تجزیه مسائل پیچیده به بخشهای کوچک، درک ارتباط بین متغیرها و ارائه راهحلهای خلاقانه است.
مریم قوامی در ادامه تاکید کرده است عزت نفس، یعنی ارزیابی فرد از ارزش و تواناییهای خود، نیز از همان دوران کودکی شکل میگیرد و خانواده نقش حیاتی در تقویت آن دارد.
برای افراد دارای معلولیت که در بسیاری از جوامع با چالشهای متعدد مواجهند، رسانه میتواند موجب ارتقاء تابآوری روانی، اجتماعی و اقتصادی شود.
روابط عاطفی، بخشی مهم از زندگی بسیاری از جوانان را تشکیل میدهند، اما پایان این روابط میتواند با فشارهای روانی شدید همراه باشد. پژوهشی تازه به بررسی تجربه زیسته دختران جوان پس از شکست عاطفی پرداخته است.
دادههای اپیدمیولوژیک بهطور مداوم یک پارادوکس را نشان میدهند: زنان بیشتر اقدام به خودکشی میکنند، در حالی که مردان بیشتر در اثر خودکشی جان خود را از دست میدهند.
روز جهانی پیشگیری از خودکشی (World Suicide Prevention Day) هر سال در ۱۰ سپتامبر برگزار میشود و هدف اصلی آن افزایش آگاهی عمومی، آموزش جامعه و کاهش استیگما نسبت به مشکلات روانی است.
معاون سلامت اجتماعی سازمان بهزیستی کشور ضمن اشاره به وضعیت روند خودکشی در ایران، گفت: مطالعات مختلف در جهان نشان میدهد که زنان سه برابر بیشتر از مردان اقدام به خودکشی میکنند، اما نرخ مرگ و میر ناشی از خودکشی در مردان سه برابر بالاتر است. این تفاوت عمدتاً به دلیل روشهای انتخاب شده برای خودکشی است، بهطوری که مردان معمولاً روشهای خشن تری را برمیگزینند تا منجر به مرگ قطعی شود.
پذیرش رنج به معنای تسلیم شدن نیست، بلکه یعنی مشاهده واقعبینانه مشکلات و دست یافتن به درکی عمیقتر از شرایط.
تعلل یا Procrastination به عملی گفته میشود که فرد از انجام وظایف یا تصمیمگیریهای مهم خودداری میکند و آنها را به زمان دیگری موکول میکند، حتی زمانی که میداند به تعویق انداختن کارها میتواند پیامدهای منفی داشته باشد.
روانشناسی جذب به مطالعه عوامل و فرآیندهایی میپردازد که باعث میشوند افراد به یکدیگر گرایش پیدا کنند و تمایل به برقراری ارتباط داشته باشند.
یک مطالعه بینالمللی گسترده روی دادههای نزدیک به ۱۵ میلیون نفر در تایوان، دانمارک و سوئد نشان میدهد احتمال ابتلای همسران به اختلالات روانی مشابه بهطور معناداری بالاست.
تفاوت اساسی میان تهدیدهای امروز و گذشته در این است که این تهدیدها غالباً ناملموس، طولانیمدت و غیرقابل حل فوری هستند.
وقتی فردی با فشار کاری یا مشکل مالی مواجه میشود، بدنش همان واکنش جنگ یا گریز را فعال میکند، اما برخلاف گذشته، امکان دویدن یا مبارزه فیزیکی وجود ندارد.
تفاوت اساسی میان تهدیدهای امروز و گذشته در این است که این تهدیدها غالباً ناملموس، طولانیمدت و غیرقابل حل فوری هستند.
وقتی فردی با فشار کاری یا مشکل مالی مواجه میشود، بدنش همان واکنش جنگ یا گریز را فعال میکند، اما برخلاف گذشته، امکان دویدن یا مبارزه فیزیکی وجود ندارد.
مغز انسان برای انجام کارهای تکراری انرژی کمتری مصرف میکند. بنابراین، اگر بتوانیم عادتهای مثبت کوچک را جایگزین عادتهای منفی کنیم، بدون فشار زیاد میتوانیم تغییرات بزرگی ایجاد نماییم.
روان درمانی به تغییرات قابل اندازهگیری در ساختار مغز منجر میشود و اکنون محققان برای اولین بار با استفاده از درمان شناختی رفتاری این موضوع را برجسته کردند.
معصومه رضائی پور روانشناس و مدرس مهارتهای زندگی در پایان تاکید میکند حفظ هویت شخصی و ایجاد تعادل در رابطه، کلید داشتن زندگی مشترک سالم و رضایتبخش است.
دادههای جدید سازمان جهانی بهداشت نشان میدهد بیش از یک میلیارد نفر در سراسر جهان با بیماریهای روانی مانند اضطراب و افسردگی دستوپنجه نرم میکنند.
دکتر منیر بیگلربیگی روانشناس و نویسنده خانه تاب آوری تاکید میگند اعتماد یک احساس صرف نیست بلکه ترکیبی از تجربههای مثبت، شناخت متقابل و تداوم رفتارهای سازگارانه است. در روانشناسی اجتماعی، اعتماد به عنوان نوعی سرمایه روانی و اجتماعی شناخته میشود که کیفیت روابط فردی، خانوادگی و حتی اجتماعی را تعیین میکند.
شادکامی میتواند نتیجه مستقیم افزایش تابآوری باشد، چرا که تابآوری به افراد امکان میدهد تعادل عاطفی خود را حفظ کنند و به جای تسلیم شدن در برابر مشکلات، راهحلهای خلاقانه بیابند و بیشتر بر جنبههای مثبت زندگی تمرکز کنند.
در جلسات هنر درمانی، تقویت عزت نفس و احساس ارزشمندی به صورت غیرمستقیم و با کمک فعالیتهای خلاقانه انجام میشود.
روشهای آموزشی مدرن که بر مشارکت فعال، یادگیری تجربی، آموزش مهارتهای روانی-اجتماعی و مدیریت استرس تمرکز میکنند، به ویژه در برابر روشهای سنتی که بیشتر بر حفظیات و آموزش یکطرفه متکی هستند، میتوانند به شکل موثری سلامت روانی دانشآموزان را بهبود بخشند.
