با افزایش تغییرات اقلیمی و پیامدهای ناشی از آن، سالمندان به عنوان یکی از گروه‌های آسیب‌پذیر جامعه، نیازمند توجه ویژه‌ای در زمینه تاب‌آوری اقلیمی هستند. تاب‌آوری اقلیمی سالمندان به معنای توانایی آنها در مقابله، انطباق و بازیابی از تأثیرات منفی تغییرات آب و هوایی است که می‌تواند سلامت جسمی، روانی و اجتماعی آنها را تحت تأثیر قرار دهد.

به گزارش میگنا خاطره اکبری کارشناس سلامت در ادامه آورده است در مواجهه با تغییرات اقلیمی شدید و پیامدهای ناشی از آن،تاب‌آوری اقلیمی سالمندان به یکی از مهم‌ترین چالش‌های بخش بهداشت و درمان در کشورها تبدیل شده است. سالمندان به دلیل کاهش توانایی‌های فیزیکی، وجود بیماری‌های مزمن، محدودیت‌های حرکتی و وابستگی به مراقبت‌های پزشکی، گروهی بسیار آسیب‌پذیر در برابر حوادث اقلیمی مانند گرمای شدید، سیل، آلودگی هوا و بیماری‌های ناشی از تغییرات محیط زیست محسوب می‌شوند.
این افراد به دلیل تضعیف سیستم ایمنی و اختلال در تنظیم دمای بدن، در برابر گرمای شدید مستعد ابتلا به سکته گرمایی و سایر عوارض جدی هستند. همچنین، تغییرات کیفیت هوا و افزایش آلاینده‌ها می‌تواند بر وضعیت تنفسی و قلبی آنها تأثیر منفی بگذارد.
تقویت تاب‌آوری اقلیمی سالمندان نه تنها به حفاظت از سلامت آنها کمک می‌کند، بلکه از بار مضاعف بر سیستم بهداشتی و درمانی جلوگیری می‌نماید.

بهبود تاب‌آوری اقلیمی سالمندان مستلزم رویکردی چندبعدی است که شامل برنامه‌ریزی شهری، توسعه زیرساخت‌های مقاوم در برابر بلایای طبیعی، ارتقای دسترسی به خدمات بهداشتی و آموزش‌های لازم برای خود مراقبتی است. برنامه‌های مداخله‌ای باید بر افزایش آگاهی عمومی درباره روش‌های مقابله با گرمای شدید، تأمین محیط‌های سالم و ایمن، و ارائه خدمات پشتیبانی روانی تمرکز داشته باشند.
شبکه‌های حمایتی خانوادگی و جامعه محلی نقش کلیدی در افزایش مقاومت ذهنی و جسمی این افراد در برابر تنش‌های اقلیمی دارند. اقداماتی مانند ایجاد مراکز سلامت سالمندان در مناطق مستعد بلایای طبیعی، استفاده از فناوری‌های نظارت عنوان هوشمند و ارائه خدمات بهداشتی در محل سکونت می‌تواند به طور چشمگیری تاب‌آوری اقلیمی سالمندان را افزایش دهد.
توجه به این موضوع نه تنها به کاهش مرگ‌ومیر و بیماری‌های ناشی از تغییرات اقلیمی کمک می‌کند، بلکه کیفیت زندگی این گروه سنی را در شرایط محیطی نامساعد بهبود می‌بخشد و سلامت روانی آنها را تضمین می‌نماید.

سالمندان به دلیل کاهش توانایی‌های فیزیکی، محدودیت‌های حرکتی، بیماری‌های مزمن و وابستگی به مراقبت‌های پزشکی، در برابر حوادث اقلیمی مانند گرمای شدید، سیل، آلودگی هوا و بیماری‌های مرتبط با محیط زیست، بسیار آسیب‌پذیرتر هستند. تاب‌آوری اقلیمی سالمندان به معنای مقاومت در برابر این تهدیدات است و شامل سازگاری با شرایط جدید و حفظ کیفیت زندگی در مواجهه با تغییرات اقلیمی نیز می‌شود. بهبود تاب‌آوری اقلیمی در سالمندان می‌تواند به کاهش مرگ‌ومیر، بیماری‌ها و افزایش سلامت روانی آنها کمک کند.

یکی از چالش‌های اصلی، محدودیت‌های جسمی و روانی سالمندان است که توانایی آنها را در واکنش سریع به شرایط اضطراری کاهش می‌دهد. همچنین، بسیاری از سالمندان به دلیل مصرف داروها و بیماری‌های مزمن، حساسیت بیشتری نسبت به گرما و آلودگی هوا دارند.
مسائل اجتماعی مانند انزوای اجتماعی، فقدان حمایت خانواده و دسترسی محدود به خدمات بهداشتی نیز تاب‌آوری آنها را کاهش می‌دهد. علاوه بر این، تغییرات اقلیمی می‌تواند باعث افزایش بیماری‌های عفونی و مشکلات تغذیه‌ای شود که سالمندان را بیشتر در معرض خطر قرار می‌دهد.

برای افزایش تاب‌آوری اقلیمی سالمندان، باید برنامه‌های جامع و چندجانبه‌ای طراحی شود که نیازهای خاص این گروه را در نظر بگیرد. ایجاد محیط‌های شهری و مسکونی سازگار با سالمندان، مانند خانه‌هایی با عایق‌بندی مناسب و دسترسی آسان به خدمات بهداشتی، از جمله اقدامات مهم است. آموزش سالمندان درباره تغییرات اقلیمی و روش‌های مقابله با آن، تقویت شبکه‌های حمایتی اجتماعی و فراهم کردن امکانات حمل‌ونقل عمومی با شرایط مناسب در روزهای گرم، می‌تواند به بهبود تاب‌آوری کمک کند.

تاب‌آوری اقلیمی سالمندان تنها به جنبه‌های فیزیکی محدود نمی‌شود بلکه سلامت روانی و امیدواری آنها نیز نقش کلیدی دارد. مطالعات نشان داده‌اند که تاب‌آوری و امیدواری می‌توانند به کاهش افسردگی و استرس در سالمندان کمک کنند و آنها را در مواجهه با چالش‌های اقلیمی مقاوم‌تر سازند.
ایجاد فرصت‌های مشارکت اجتماعی، فعالیت‌های فرهنگی و برنامه‌های حمایتی روانی از جمله راهکارهای موثر در این زمینه است.
برای تحقق تاب‌آوری اقلیمی سالمندان، لازم است سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان شهری، سالمندان را در مرکز توجه قرار دهند و سیاست‌های اختصاصی برای آنها تدوین کنند. این سیاست‌ها باید شامل بهبود زیرساخت‌های مسکن، خدمات بهداشتی و مراقبتی، آموزش و افزایش آگاهی و همچنین حمایت‌های مالی و اجتماعی باشد. مشارکت سالمندان در فرآیندهای تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی اقلیمی نیز می‌تواند به افزایش اثربخشی این سیاست‌ها کمک کند.

تاب‌آوری اقلیمی سالمندان یک ضرورت حیاتی در مواجهه با تغییرات اقلیمی است که نیازمند توجه ویژه و اقدامات هماهنگ در سطوح فردی، اجتماعی و سیاست‌گذاری است توجه به تاب‌آوری اقلیمی سالمندان، به معنای ساختن جوامعی پایدارتر و انسانی‌تر برای همه نسل‌ها است.