نوشتن با دست و تایپ کردن دو روش متداول برای ثبت و انتقال اطلاعات هستند که هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند. در تمرینات روانشناسی مثبت، نوشتن با دست به عنوان یک فعالیت ذهنی مؤثر شناخته شده است
نوشتن با دست باعث فعال‌سازی گسترده‌تر نواحی مختلف مغزی می‌شود که شامل بخش‌های قشر حرکتی، بینایی و حسی است. این فعالیت چندبعدی موجب تقویت ارتباطات عصبی و ایجاد مسیرهای جدید در مغز می‌شود که  به بهبود توانایی‌های شناختی مانند حافظه، تمرکز و تفکر انتقادی کمک می‌کند.

به گزارش میگنا پژوهش‌های متعددی نشان داده‌اند که هنگام نوشتن با دست، مغز به صورت فعالانه‌تر و گسترده‌تر درگیر می‌شود و این فرآیند باعث می‌شود اطلاعات بهتر پردازش و ذخیره شوند.

به عنوان مثال، مطالعه‌ای از دانشگاه نروژ با استفاده از داده‌های نوار مغزی (EEG) نشان داد که نوشتن با دست الگوهای ارتباطی پیچیده‌تر و گسترده‌تری در مغز ایجاد می‌کند که یادگیری را تقویت می‌کند. این در حالی است که تایپ کردن، به دلیل ماهیت مکانیکی و کمتر فعال‌کننده‌اش، تحریک کمتری برای مغز ایجاد می‌کند و در نتیجه تأثیر کمتری بر بهبود عملکرد شناختی دارد.

از این رو، در تمرینات روانشناسی مثبت نیز توصیه می‌شود نوشتن با دست به عنوان یک فعالیت ذهنی مؤثر مورد استفاده قرار گیرد. این تمرین‌ها که هدفشان تقویت توانایی‌های ذهنی مانند حافظه، تمرکز و تفکر انتقادی است، با بهره‌گیری از نوشتن دستی می‌توانند به بهبود عملکرد شناختی افراد کمک کنند. نوشتن با دست نه تنها باعث فعال شدن بخش‌های مختلف مغز می‌شود، بلکه به فرد این امکان را می‌دهد که به صورت فعالانه‌تر اطلاعات را پردازش کرده و سازماندهی کند، که این امر در تقویت حافظه بلندمدت و افزایش توانایی‌های ذهنی نقش مهمی دارد. به همین دلیل، روانشناسان مثبت‌گرا نوشتن دستی را به عنوان یکی از تمرین‌های مؤثر برای ارتقاء سلامت روان و بهبود فرآیندهای شناختی توصیه می‌کنند.

 مزایای نوشتن با دست
نوشتن با دست باعث فعال‌سازی گسترده‌تر نواحی مغزی می‌شود و ارتباطات عصبی را تقویت می‌کند. این فرآیند موجب بهبود توانایی‌های شناختی مانند حافظه، تمرکز و تفکر انتقادی می‌شود. همچنین نوشتن با دست باعث هماهنگی بهتر بین مغز و دست شده و مهارت‌های حرکتی ظریف را تقویت می‌کند که به ویژه برای کودکان در مراحل یادگیری حروف و کلمات بسیار مفید است. علاوه بر این، نوشتن با دست به یادگیری عمیق‌تر و حفظ بهتر اطلاعات کمک می‌کند، زیرا فرد هنگام نوشتن مجبور است بیشتر به اطلاعات توجه کند و آن‌ها را سازمان‌دهی نماید. این روش همچنین خلاقیت را افزایش داده و به کاهش استرس و افزایش آرامش ذهنی کمک می‌کند.

 تفاوت نوشتن با دست و تایپ کردن
تایپ کردن سرعت بیشتری دارد و برای نوشتن سریع و ویرایش آسان‌تر متن مناسب است، همچنین امکان ذخیره و پشتیبان‌گیری سریع از نوشته‌ها را فراهم می‌کند. اما تایپ کردن فعالیت مغزی کمتری نسبت به نوشتن با دست ایجاد می‌کند و ممکن است باعث کاهش تمرکز و یادگیری سطحی‌تر شود.
نوشتن با دست برخلاف تایپ، به دلیل درگیر کردن حواس مختلف مانند دیدن کلمات، صدای قلم و حرکت دست، یادگیری و به خاطر سپردن مطالب را بهبود می‌بخشد.
همچنین نوشتن با دست باعث می‌شود افراد دایره لغات گسترده‌تری داشته باشند و مهارت‌های زبانی بهتری کسب کنند.

تأثیر نوشتن با دست بر حافظه و یادگیری
تحقیقات نشان داده‌اند که نوشتن با دست باعث فعال شدن نواحی مرتبط با حافظه و درک مطلب در مغز می‌شود و این امر موجب یادگیری مؤثرتر و یادآوری بهتر اطلاعات می‌گردد در مقابل، تایپ کردن به دلیل سرعت بالا و عدم نیاز به تمرکز عمیق، ممکن است باعث شود اطلاعات به صورت سطحی‌تر پردازش شوند و در حافظه بلندمدت کمتر تثبیت شوند به همین دلیل، نوشتن با دست برای دانش‌آموزان و افرادی که در حال یادگیری زبان یا مفاهیم جدید هستند، بسیار مفیدتر است.

فواید روانشناختی و جسمانی نوشتن با دست
نوشتن با دست به عنوان یک فعالیت آرامش‌بخش شناخته شده است که می‌تواند استرس را کاهش دهد و تمرکز ذهن را افزایش دهد. این فعالیت همچنین باعث تقویت مهارت‌های حرکتی و هماهنگی بین دست و مغز می‌شود که برای سلامت کلی مغز و بدن مفید است. در مقابل، تایپ کردن ممکن است باعث خستگی عضلات دست و مشکلاتی مانند سندروم تونل کارپ شود، در حالی که نوشتن با دست به تقویت عضلات و مهارت‌های حرکتی ظریف کمک می‌کند.

نوشتن با دست مزایای قابل توجهی در بهبود حافظه، یادگیری عمیق‌تر، تقویت مهارت‌های حرکتی و افزایش خلاقیت دارد. این روش باعث فعال‌سازی بیشتر نواحی مغزی و ارتباط بهتر بین مغز و دست می‌شود که در نهایت منجر به یادگیری مؤثرتر و کاهش استرس می‌گردد. در مقابل، تایپ کردن سرعت و سهولت بیشتری دارد و برای ویرایش و ذخیره‌سازی سریع مناسب است، اما ممکن است یادگیری سطحی‌تر و کاهش تمرکز را به همراه داشته باشد. بنابراین، ترکیب این دو روش با توجه به نیازهای فردی می‌تواند بهترین نتیجه را در فرایند یادگیری و نوشتن به همراه داشته باشد.

در تمرینات روانشناسی مثبت، نوشتن با دست به عنوان یک فعالیت ذهنی مؤثر شناخته شده است که می‌تواند به تقویت توانایی‌های شناختی مانند حافظه، تمرکز و تفکر انتقادی کمک کند. برخلاف تایپ کردن که بیشتر یک فعالیت مکانیکی و سطحی است، نوشتن دستی مغز را به طور گسترده‌تری درگیر می‌کند و باعث فعال شدن نواحی مختلفی از قشر مغز می‌شود که مسئول حرکت، بینایی، پردازش حسی و حافظه هستند.

این فرآیند باعث می‌شود فرد اطلاعات را با دقت و توجه بیشتری پردازش کرده و آنها را بهتر به حافظه بلندمدت منتقل کند. پژوهش‌ها نشان داده‌اند که نوشتن با دست باعث تقویت ارتباطات عصبی میان سیستم‌های حرکتی و شناختی مغز می‌شود و به این ترتیب یادگیری و به خاطر سپردن اطلاعات را بهبود می‌بخشد.

خاطره اکبری نویسنده راه سلامتی در خاتمه آورده است تمرینات ذهنی در روانشناسی مثبت، از جمله نوشتن دستی، به عنوان روش‌هایی برای تقویت عملکرد شناختی شناخته می‌شوند که به بهبود توجه، تمرکز و تفکر انتقادی کمک می‌کنند. این تمرین‌ها افراد را تشویق می‌کنند تا به صورت فعالانه با اطلاعات درگیر شوند و ذهن خود را به چالش بکشند، که نتیجه آن افزایش انعطاف‌پذیری مغز و بهبود سلامت کلی آن است.

انجام منظم این تمرین‌ها می‌تواند به کاهش تشتت ذهنی و ارتقای کیفیت زندگی کمک کند، زیرا افراد توانایی بهتری در مدیریت افکار و تمرکز بر وظایف پیدا می‌کنند.

به این ترتیب، نوشتن با دست نه تنها یک فعالیت ساده، بلکه یک ابزار قدرتمند برای تقویت توانایی‌های ذهنی و شناختی در روانشناسی مثبت به شمار می‌آید.خویشتن و ذهن آگاهی  نوشته شده است ،همکار وی «سف فونتین پنیک» هم در حوزه کارآفرینی و روانشناسی مثبت فعالیت دارد.

این کتاب به همت دکتر محمدرضا مقدسی مدیر رسانه تاب آوری ایران ترجمه و توسط  انتشارات سخنوران شده است .این کتاب از سه فصل با موضوعات توانمندی، ارزش ها و خود شفقتی  تشکیل شده است