اقدامات نوین ایران در کاهش خودکشی و تقویت خدمات بهداشت روان | ایران مدلبز

دکتر علیرضا رییسی، معاون بهداشت وزارت بهداشت، در نشست خبری هفته سلامت روز یک‌شنبه ۳۱ فروردین ۱۴۰۴ با اشاره به آمار خودکشی در کشور، گفت: «ابتدا باید به این نکته اشاره کنم که آمار خودکشی در کشور ما پایین‌تر از میانگین جهانی است؛ این یک واقعیت آماری است که در منابع معتبر نیز آمده و برخلاف برخی تصورات عمومی، جایگاه ایران در سطح جهانی در این زمینه نگران‌کننده نیست. اما با این حال، خودکشی یک معضل اجتماعی و بهداشتی جدی است و ما موظف به توجه جدی به آن هستیم.»

وی از اقدامات ویژه‌ای که در کشور برای مقابله با خودکشی انجام شده، صحبت کرد و افزود: «یکی از اقدامات بسیار مهم و منحصربه‌فردی که در کشور ما انجام شده، استقرار کارشناس بهداشت روان در نظام شبکه بهداشت است. این خدمت، خدمتی کوچک نیست؛ بلکه اتفاق بزرگی است که در سراسر کشور در حال اجراست. در کشورهای دیگر شاید چنین خدماتی تنها در مراکز درمانی خاص ارائه شود.»

رییسی در ادامه به ریشه‌های خودکشی اشاره کرد و گفت: «اگر بخواهیم به ریشه این موضوع بپردازیم، باید بدانیم که خودکشی غالباً نتیجه مجموعه‌ای از فشارهای روانی، اقتصادی و اجتماعی است. فردی که اقدام به خودکشی می‌کند، از یک مرحله عبور کرده، وارد وضعیت روان‌پریشی یا سایکوز می‌شود و در چنین وضعیتی ممکن است تصمیمی کاملاً غیرمنطقی و ناگهانی بگیرد.»

وی افزود: «مطالعات نشان می‌دهد خودکشی بیشتر در مناطقی رخ می‌دهد که نرخ بیکاری بالاتر، سطح سواد پایین‌تر و وضعیت اقتصادی نامناسب‌تری دارند؛ یعنی همان عواملی که بستر بروز بحران‌های روانی را فراهم می‌کنند.»

رییسی از اقدامات پیشگیرانه در این زمینه گفت و ادامه داد: «کارشناسان بهداشت روان مستقر در مراکز جامع سلامت، با شناسایی افرادی که افکار خودکشی دارند و ارائه خدمات مشاوره‌ای، موفق شده‌اند در بسیاری از موارد از بروز اقدام به خودکشی جلوگیری کنند. گزارش‌های میدانی ما نشان می‌دهد که حجم قابل‌توجهی از این افراد به مسیر سلامت روان بازگشته‌اند.»

معاون بهداشت وزارت بهداشت در بخش دیگری از صحبت‌های خود به راه‌اندازی مراکز تخصصی «سراج» اشاره کرد و گفت: «ما مراکز تخصصی جدیدی را نیز راه‌اندازی کرده‌ایم که تحت عنوان «مراکز سراج» شناخته می‌شوند. این مراکز به‌صورت تخصصی به مداخلات روانی-اجتماعی و حمایت از افراد در معرض بحران روانی می‌پردازند. تجربه اجرای پایلوت این مراکز بسیار موفق بوده و هم‌اکنون برنامه ما این است که طی دو تا سه ماه آینده مراکز سراج را به‌طور رسمی در ساختار شبکه بهداشت ادغام کنیم.»

وی در پایان تصریح کرد: «با این ادغام، مراکز سراج ردیف بودجه مشخص خواهند داشت، نیروی انسانی سازمان‌یافته خواهند یافت و به‌طور قانونی و ساختاری در نظام سلامت کشور جای می‌گیرند. این اتفاق گامی مهم در مسیر ساختن یک نظام پیشگیری و مداخله موثر در زمینه آسیب‌های روانی از جمله خودکشی خواهد بود و می‌تواند الگویی برای سایر کشورها نیز باشد.»