خبرگزاری مهر – گروه استان‌ها: در خیابان سلمان فارسی اهواز، مغازه کوچک علی زیر هجوم گردوغبار غرق در سکوتی سنگین است. طوفان ریزگردها با غلظت ۱۰ هزار میکروگرم بر مترمکعب، ۶۶ برابر حد مجاز، شهر را در بر گرفته و هوا را به توده‌ای زرد و خفقان‌آور بدل کرده.
علی، مغازه‌دار میانسال با ماسکی فرسوده پشت پیشخوان ایستاده در انتظار مشتری. اما خیابان خالی است و تنها صدای وزش باد و رسوب خاک بر قفسه‌ها به گوش می‌رسد.
وی گفت: این مغازه، منبع معیشت خانواده‌اش است و او را وادار به ماندن کرده است هرچند هر نفس، سینه‌اش را می‌فشارد و چشمانش را می‌سوزاند. سلامت او در خطر است اما تعطیلی مغازه به معنای قطع درآمد است. در میان این بحران، علی به امیدی شکننده چنگ می‌زند؛ شاید فردا آسمان صاف شود.
غلظت گردوغبار در خوزستان از شامگاه دوشنبه به سطوح خطرناکی رسیده و زندگی روزمره را در این استان مختل کرده است. بر اساس داده‌های ایستگاه‌های سنجش کیفیت هوا امروز سه‌شنبه ساعت ۹ صبح در اهواز و حمیدیه با ۱۰ هزار میکروگرم بر مترمکعب، شوش و شوشتر با ۹ هزار و ۹۸۵ میکروگرم (۶۶.۶ برابر حد مجاز)، آبادان با ۹ هزار و ۳۹۸ میکروگرم (۶۲.۷ برابر)، امیدیه با ۶ هزار و ۵۲۶ میکروگرم (۴۳.۵ برابر)، بهبهان با ۶ هزار و ۸۷۷ میکروگرم (۴۵.۸ برابر)، هندیجان با ۶ هزار و ۷۵ میکروگرم (۴۰.۵ برابر)، سوسنگرد با پنج هزار و ۹۲۹ میکروگرم (۳۹.۵ برابر)، گتوند با پنج هزار و ۴۰۹ میکروگرم (۳۶.۱ برابر)، هویزه با پنج هزار و ۲۳۲ میکروگرم (۳۴.۹ برابر)، ماهشهر و اندیمشک با حدود چهار هزار و ۳۴۰ میکروگرم (۲۸.۹ برابر)، دزفول با چهار هزار و ۸۶ میکروگرم (۲۷.۲ برابر) و خرمشهر با دو هزار و ۶۵۴ میکروگرم (۱۷.۷ برابر) درگیر این پدیده شده‌اند.
این سطوح بالای آلودگی، که به گفته کارشناسان هواشناسی ناشی از ورود توده عظیم ریزگردها از مناطق بیابانی همسایه است، کیفیت هوا را برای تمام گروه‌های سنی به‌ویژه کودکان، سالمندان و بیماران مزمن خطرناک کرده است.
بحران سلامت عمومی
طوفان گردوغبار تأثیرات فوری بر سلامت عمومی گذاشته است. میثم معزی، معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی جندی‌شاپور اهواز، روز سه‌شنبه اعلام کرد که از شامگاه دوشنبه تاکنون، ۸۰۰ نفر با مشکلات تنفسی و قلبی به مراکز درمانی مراجعه کرده‌اند. از این تعداد، ۲۰ نفر به دلیل شدت علائم در بخش‌های ویژه بستری شده‌اند، در حالی که سایرین پس از دریافت خدمات اولیه ترخیص شده‌اند.
معزی در گفت‌وگو با رسانه‌ها اظهار کرد: کودکان، سالمندان، زنان باردار و بیماران مبتلا به بیماری‌های ریوی و قلبی بیشترین آسیب را دیده‌اند. افزایش ناگهانی غلظت گردوغبار، بار سنگینی بر سیستم درمانی استان تحمیل کرده است.
وی از شهروندان خواست تا در خانه بمانند و از قرار گرفتن در معرض هوای آلوده خودداری کنند.
اختلال در حمل‌ونقل هوایی
گردوغبار غلیظ، دید افقی را در بسیاری از مناطق خوزستان به شدت کاهش داده و حمل‌ونقل هوایی را مختل کرده است. مهدی رزاز، مدیرکل فرودگاه‌های خوزستان، روز سه‌شنبه اعلام کرد که هشت پرواز از فرودگاه اهواز با تأخیر مواجه شده و سه پرواز لغو شده‌اند.
رزاز در بیانیه‌ای گفت: پروازهای شرکت‌های آتا در مسیرهای اهواز به تهران و مشهد، کارون در مسیرهای اهواز به بندرعباس، شیراز و خارک، و ماهان در مسیر اهواز به شیراز تا اطلاع ثانوی با تأخیر انجام می‌شوند. همچنین پروازهای شرکت‌های زاگرس، وارش و چابهار در مسیر اهواز به تهران لغو شده‌اند.
وی از مسافران خواست برای به‌روزرسانی اطلاعات پروازها، وب‌سایت رسمی فرودگاه اهواز را بررسی کنند. کاهش دید به کمتر از ۱۰۰ متر در برخی مناطق، عملیات پروازی را با چالش جدی مواجه کرده است.
اقدامات امدادی و توزیع ماسک
در واکنش به این بحران، جمعیت هلال‌احمر خوزستان وارد عمل شده است. حسن عبودی مزرعی، سرپرست این سازمان، اعلام کرد که تیم‌های سیار هلال‌احمر در مناطق پرتردد شهری مستقر شده‌اند و توزیع اضطراری ماسک را آغاز کرده‌اند.
وی گفت: واحدهای سیار ما برای حفظ سلامت شهروندان در حال توزیع ماسک هستند و تیم‌های امدادی در حالت آماده‌باش کامل قرار دارند.
عبودی مزرعی از مردم خواست تا در خانه بمانند، درها و پنجره‌ها را بسته نگه دارند و در صورت نیاز به خروج، حتماً از ماسک مناسب استفاده کنند. وی تأکید کرد: شرایط جوی برای کودکان و سالمندان به‌ویژه خطرناک است و خانواده‌ها باید مراقبت بیشتری از این گروه‌ها داشته باشند.
همزمان، مرکز اورژانس خوزستان اقدامات پیشگیرانه‌ای را برای مدیریت بحران اجرا کرده است. مهران احمدی، رئیس اورژانس ۱۱۵ خوزستان، از استقرار کدهای عملیاتی مجهز در نقاط پرتردد و حساس شهر خبر داد. وی گفت: تیم‌های ما با آمبولانس‌های پیشرفته و تکنسین‌های مجرب آماده پاسخگویی فوری به نیازهای پزشکی هستند. این اقدام برای اطمینان از دسترسی سریع بیماران به خدمات در شرایط جوی نامساعد انجام شده است.
احمدی افزود: ما به‌طور مستمر وضعیت را رصد می‌کنیم و با هماهنگی سایر نهادهای امدادی، تلاش داریم بهترین خدمات را ارائه دهیم. وی از شهروندان خواست در صورت بروز مشکل پزشکی با شماره ۱۱۵ تماس بگیرند و از تردد غیرضروری در شهر خودداری کنند.
خوزستان سال‌هاست که با معضل گردوغبار دست‌وپنجه نرم می‌کند. خشک شدن تالاب‌ها، بیابان‌زایی و وزش بادهای شدید از مناطق بیابانی عراق و سوریه و عربستان از عوامل اصلی این پدیده هستند. به گفته کارشناسان محیط زیست، تغییرات اقلیمی و کاهش بارندگی‌ها این مشکل را تشدید کرده است. در سال‌های اخیر، طوفان‌های گردوغبار به یکی از چالش‌های اصلی سلامت عمومی و اقتصاد خوزستان تبدیل شده‌اند.
واکنش‌های مردم
شهروندان خوزستان در شبکه‌های اجتماعی از وضعیت کنونی ابراز نگرانی کرده‌اند. یکی از ساکنان اهواز در پستی نوشت: نفس کشیدن در این هوا غیرممکن شده است. چرا اقدامی اساسی برای حل این مشکل نمی‌شود؟ دیگری افزود: ماسک به تنهایی کافی نیست، باید راه‌حل‌های بلندمدت پیدا کنیم.
مسئولان درمانی از مردم خواسته‌اند تا حد امکان از فعالیت‌های خارج از خانه خودداری کنند. اداره کل محیط زیست خوزستان نیز در اطلاعیه‌ای اعلام کرد که گروه‌های حساس، از جمله بیماران تنفسی، باید از هرگونه فعالیت فیزیکی در فضای باز اجتناب کنند.