رسانه و تاب‌آوری افراد دارای معلولیت | ایران مدلبز

تاب‌آوری، توانایی مقابله با مشکلات و بازتوانی پس از تجربه سختی‌هاست و برای افراد دارای معلولیت اهمیت دوچندانی دارد، زیرا آنها علاوه بر محدودیت‌های فیزیکی، با تبعیض‌ها و انگ‌های اجتماعی نیز دست به گریبانند.
با توجه به این امر، رسانه‌ها باید ضمن ارائه محتوای واقعی و مثبت، به کاهش تعصبات و افزایش پذیرش اجتماعی کمک کنند.

رسانه‌ها می‌توانند به بازتعریف نگرش‌های جامعه نسبت به افراد دارای معلولیت کمک کنند و با نمایش صحیح واقعیت‌ها، تاب‌آوری روانی را ارتقا دهند.
ارائه داستان‌های موفقیت، نمایش نقش افراد معلول به عنوان شهروندان فعال و توانمند، و پرهیز از کلیشه‌های منفی می‌تواند احساس عزت نفس و امنیت روانی این افراد را افزایش دهد.
علاوه بر این، رسانه‌ها بستر آموزش عمومی درباره حقوق، امکانات و چالش‌های افراد معلول را فراهم می‌کنند تا جامعه نسبت به آنها همدل‌تر و آگاه‌تر شود که این خود عاملی حیاتی در تقویت تاب‌آوری روانی آنهاست.

نقش رسانه در تاب‌آوری اجتماعی:
ایجاد ارتباط و همبستگی
یکی از ابعاد مهم تاب‌آوری، تاب‌آوری اجتماعی است که رسانه‌ها به خوبی می‌توانند آن را تقویت نمایند.
افراد دارای معلولیت اغلب دچار انزوای اجتماعی می‌شوند، اما رسانه‌ها می‌توانند با ایجاد فضاهای گفت‌وگو، معرفی گروه‌های حمایتی و نمایش نمونه‌های مشارکت موفق، شبکه‌های اجتماعی قوی‌تر و حس تعلق بیشتری ایجاد کنند.
رسانه‌های دیجیتال و شبکه‌های اجتماعی امکان برقراری ارتباط آسان‌تر و گسترده‌تر را فراهم آورده‌اند و از این طریق افراد معلول می‌توانند به تبادل اطلاعات، حمایت متقابل و حضور فعال در جامعه بپردازند.
رسانه‌ها می‌توانند نقش مهمی در تاب‌آوری اقتصادی افراد دارای معلولیت ایفا کنند.
معرفی مشاغل مناسب، آموزش مهارت‌های حرفه‌ای و معرفی نمونه‌های موفق در کسب و کار، سبب افزایش خوداتکایی و استقلال مالی افراد معلول می‌شود.
علاوه بر این، رسانه‌ها با ایجاد فشار اجتماعی به مسئولان و سازمان‌ها، زمینه را برای بهبود شرایط کاری و دسترسی به تسهیلات شغلی فراهم می‌آورند.
پویش‌ها و کمپین‌های رسانه‌ای برای توانمندسازی اقتصادی، افراد را به سمت فرصت‌های شغلی و آموزش‌های تخصصی هدایت می‌کند.

رسانه‌های دیجیتال با قابلیت دسترسی آسان، تنوع محتوا و تعاملی بودن، فرصت‌های ویژه‌ای برای افزایش تاب‌ آوری افراد دارای معلولیت ایجاد کرده‌اند.
آنها می‌توانند به راحتی به اطلاعات، آموزش‌های تخصصی و پشتیبانی آنلاین دسترسی داشته باشند.
استفاده از فناوری‌های کمکی معرفی شده در این رسانه‌ها، مانند اپلیکیشن‌ها و ابزارهای قابل تنظیم، موجب افزایش استقلال در فعالیت‌های روزمره می‌شود.
همچنین، رسانه‌های اجتماعی بستری برای خودبیانگری، به اشتراک‌گذاری تجربیات و مقابله با تبعیض فراهم می‌کنند که سهم بسیار مهمی در تاب‌آوری اجتماعی و روانی دارد.

رسانه‌ها با حمایت کردن از فعالیت‌های ورزشی و هنری افراد دارای معلولیت، به توانمندسازی جسمی و روحی آنها یاری می‌رسانند.
پرداختن به موفقیت‌های ورزشکاران و هنرمندان معلول، به عنوان مدل‌های قابل تقلید، الهام‌بخش سایر افراد معلول و جامعه است.
این نمایش موفقیت‌ها، نه تنها موجب افزایش اعتماد به نفس و خودبیانگری می‌شود، بلکه جامعه را نسبت به ظرفیت‌های افراد معلول آگاه‌تر و پذیراتر می‌کند و به افزایش تاب‌آوری کلی آنها کمک می‌کند.

آموزش و اطلاع‌رسانی رسانه‌ای:
پایه‌ای برای تغییر قوانین و فرهنگ

نهادهای رسانه‌ای تخصصی در حوزه معلولیت از طریق تولید برنامه‌های آموزشی، مستندهای خبری و مقالات تحلیلی می‌توانند آگاهی عمومی و صنفی را درباره نیازها و حقوق افراد دارای معلولیت افزایش دهند.
اطلاع‌رسانی دقیق موجب شکل‌گیری سیاست‌های حمایتی بهتر و قوانین موثرتر می‌شود که در نهایت به بهبود شرایط زندگی افراد معلول و افزایش تاب‌آوری آنها منجر خواهد شد.
رسانه‌ها همچنین می‌توانند آموزش مهارت‌های مقابله‌ای و مدیریتی بحران را برای خود افراد معلول فراهم کنند، که این امر زمینه‌ساز تقویت تاب‌آوری روانی و اجتماعی است.

پایان کلام وجمع بندی اینکه رسانه‌ها نقش بسیار مهمی در بهبود کیفیت زندگی افراد دارای معلولیت و با نیازهای ویژه ایفا می‌کنند.
این نقش فراتر از اطلاع‌رسانی صرف بوده و توانمندسازی، آموزش و ایجاد بسترهای حمایتی را شامل می‌شود.
رسانه‌ها با انتشار محتواهای تخصصی و مناسب، می‌توانند توجه جامعه را به موضوعات مربوط به معلولیت جلب کنند و فرهنگ پذیرش و احترام را توسعه دهند.

اولین نقش رسانه، افزایش آگاهی عمومی است.
رسانه‌ها با معرفی توانمندی‌ها، مشکلات و نیازهای افراد دارای معلولیت، زمینه‌ساز تغییر نگرش‌های منفی و کاهش تبعیض می‌شوند. این آگاهی‌ها باعث می‌شود افراد سالم جامعه بهتر به مشارکت اجتماعی و حمایت از افراد دارای معلولیت ترغیب شوند.

در مرحله دوم، رسانه‌ها به آموزش و ارتقای مهارت‌های افراد دارای نیازهای ویژه کمک می‌کنند. بهره‌گیری از برنامه‌های آموزشی، تکنولوژی‌های کمکی و راهنمایی‌های تخصصی در رسانه‌های مختلف موجب افزایش استقلال و خوداتکایی این افراد می‌گردد.
رسانه‌ها همچنین بستر ارتباطی مهمی برای ایجاد شبکه‌های حمایتی هستند.
از طریق فضاهای مجازی و برنامه‌های تعاملی، افراد دارای معلولیت می‌توانند با هم ارتباط برقرار کرده و تجارب خود را به اشتراک بگذارند که این امر به بهبود سلامت روان و احساس تعلق اجتماعی منجر می‌شود.
 رسانه با نمایندگی و انعکاس صدای افراد دارای معلولیت، در سطوح تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری نقش‌آفرینی می‌کند. حضور فعال و پررنگ این افراد در رسانه‌ها موجب حمایت‌های قانونی و بهبود شرایط زندگی آنان می‌شود و گامی مهم در جهت تحقق حقوق برابر است.