نقش نوستالژی در رقم‌خوردن «دوستی‌های پایدار» | ایران مدلبز

دوستی و روابط اجتماعی از عناصر اساسی سلامت و خوشبختی افراد هستند. تحقیقات نشان داده‌اند که داشتن دوستان نزدیک و روابط اجتماعی قوی می‌تواند خطر افسردگی را کاهش داده و حتی طول عمر را افزایش دهد. در مقابل، از دست دادن این روابط می‌تواند به انزوای اجتماعی و مشکلات روحی منجر شود.

با افزایش سن، معمولاً شبکه‌های اجتماعی افراد کوچک‌تر می‌شوند و حفظ ارتباطات قدیمی دشوارتر می‌گردد. ازاین‌رو، شناخت عواملی که می‌توانند به تقویت این روابط کمک کنند، اهمیت زیادی دارد.

یکی از این عوامل، نوستالژی یا احساس دلتنگی برای گذشته است. نوستالژی می‌تواند حس گرمی و تعلق ایجاد کند و افراد را به یاد لحظات خوشی که با دیگران داشته‌اند، بیندازد. این احساس ممکن است انگیزه‌ای برای حفظ و تقویت دوستی‌های قدیمی ایجاد کند و افراد را به برقراری تماس و ارتباط دوباره با دوستان و آشنایان ترغیب نماید. اما آیا واقعاً افراد نوستالژیک شبکه‌های اجتماعی قوی‌تری دارند؟

محققانی از دانشگاه بوفالو در ایالات متحده و دانشگاه کیوتو در ژاپن به بررسی این موضوع پرداخته اند. آن‌ها در پژوهشی که شامل سه مطالعه مختلف بود، رابطه بین میزان نوستالژی افراد و اندازه شبکه‌های اجتماعی آن‌ها را بررسی کردند. این مطالعات شامل دانشجویان، افراد بزرگسال و داده‌های طولی از یک پژوهش گسترده در هلند بود.

در اولین مطالعه، پژوهشگران از گروهی از دانشجویان آمریکایی خواستند که میزان نوستالژی خود و همچنین تعداد و نوع روابط اجتماعی‌شان را گزارش کنند. بررسی نتایج نشان داد دانشجویانی که احساس نوستالژی بیشتری داشتند، روابط نزدیک‌تری با دوستان خود داشتند و اهمیت بیشتری به حفظ این دوستی‌ها می‌دادند.

در مطالعه دوم، محققان از یک گروه بزرگسال آمریکایی با میانگین سنی ۴۰ سال، اطلاعات مشابهی جمع‌آوری کردند. نتایج این مطالعه نیز نشان دادند که بزرگسالان نوستالژیک، تلاش بیشتری برای حفظ روابط خود می‌کنند و نسبت به دیگران، شبکه‌های اجتماعی قوی‌تری دارند.

در مطالعه سوم، پژوهشگران از داده‌های یک پژوهش طولی هلندی استفاده کردند که تأثیر نوستالژی بر روابط اجتماعی را در یک دوره هفت‌ساله بررسی کرده بود. طبق یافته‌های این مطالعه، افراد با سطح بالای نوستالژی توانسته‌اند تعداد روابط نزدیک خود را حفظ کنند؛ در حالی که افرادی با سطح پایین نوستالژی، به طور متوسط ۱۸ درصد از ارتباطات نزدیک خود را از دست داده بودند.

این نتایج حاکی از آن هستند که نوستالژی می‌تواند به عنوان یک عامل تقویت‌کننده روابط اجتماعی عمل کند. افرادی که بیشتر به خاطرات گذشته فکر می‌کنند، اهمیت بیشتری به دوستی‌های خود می‌دهند و احتمال بیشتری دارد که این روابط را در طول زمان حفظ کنند. این یافته‌ها می‌توانند در حوزه‌های مختلف، از جمله روان‌شناسی اجتماعی و سلامت روان، مورد استفاده قرار گیرند.

یکی از نکات قابل توجه این تحقیق، تفاوت دلایل بروز نوستالژی در سنین مختلف است. به گفته پژوهشگران، جوانان معمولاً هنگام مواجهه با چالش‌های دوران گذار به بزرگسالی، مانند ورود به دانشگاه یا شروع یک شغل جدید، احساس نوستالژی می‌کنند. در مقابل، افراد مسن‌تر معمولاً نوستالژی را در ارتباط با از دست دادن عزیزان یا حس محدودیت آینده تجربه می‌کنند.

این پژوهش که در نشریه علمی Cognition and Emotion منتشر شده است می‌تواند مسیرهای جدیدی برای درک نقش نوستالژی در زندگی روزمره انسان‌ها ارائه دهد.