روایت چهاردهه تلاش علمی دکتر حبیب الله اسماعیلی؛ از جهاد سازندگی تا جایگاه دانشمندان دو درصد برتر جهان | ایران مدلبز

در میان برجسته‌ترین چهره‌های علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، نام دکتر حبیب‌الله اسماعیلی ـ استادتمام آمار زیستی و چهره علمی شاخص کشور ـ بیش از چهار دهه است که با تدریس، پژوهش و تربیت نسل‌های متعدد از متخصصان، نقش‌آفرینی مؤثری در توسعه علم و پژوهش داشته است. او که طی سه سال متوالی در فهرست دانشمندان دو درصد برتر جهان قرار گرفته، همچنان خود را «معلم» می‌داند؛ معلمی که رسالت آموزش و خدمت علمی را محور زندگی خود قرار داده است.

مسیر علمی و آغاز فعالیت‌ها؛ از جهاد سازندگی تا دانشگاه علوم پزشکی مشهد

دکتر اسماعیلی متولد ۱۳۳۷ در شهرستان گرمسار است و تحصیلات ابتدایی تا متوسطه خود را در همان شهر گذراند. او در سال ۱۳۵۵ پس از دریافت دیپلم ریاضی، وارد رشته آمار در دانشگاه فردوسی مشهد شد و در کنار تحصیل، در فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی مشارکت داشت.

با آغاز انقلاب فرهنگی، وی هم‌زمان با تعطیلی دانشگاه‌ها، به‌واسطه جهاد سازندگی خراسان به شهرستان اسفراین اعزام شد؛ دوره‌ای که آن را سرشار از تجربه‌های ماندگار در ساده‌زیستی، خدمت خالصانه، فعالیت‌های فرهنگی و حضور در جبهه‌های دفاع مقدس توصیف می‌کند.

پس از بازگشایی دانشگاه‌ها، تحصیلات خود را ادامه داد و در سال ۱۳۶۴ از رشته آمار فارغ‌التحصیل شد. سپس چندین سال در اسفراین به‌عنوان دبیر ریاضی و آمار مشغول تدریس شد؛ تجربه‌ای مهم که به گفته وی پایه‌های نگاه انسان‌محور او به آموزش را شکل داد. ادامه مسیر تحصیلی او در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری آمار زیستی در دانشگاه تربیت مدرس رقم خورد و در نهایت از سال ۱۳۸۱ به‌عنوان عضو هیأت علمی وارد دانشگاه علوم پزشکی مشهد شد.

افتخارات آموزشی و جایگاه علمی

دکتر اسماعیلی طی سال‌های فعالیت خود چندین بار به‌عنوان عضو هیأت علمی نمونه آموزشی و پژوهشگر برتر دانشگاه انتخاب شده و در سال ۱۴۰۳ نیز عنوان پژوهشگر ممتاز دانشگاه را دریافت کرده است.

او اعتقاد دارد که آموزش و پژوهش به‌طور جدایی‌ناپذیری در هم تنیده‌اند و تأکید می‌کند:بدون پژوهش، آموزش مؤثر امکان‌پذیر نیست و بدون آموزش صحیح، پژوهش به نتیجه قابل اعتماد نمی‌رسد.

وی عشق به تدریس، نظم، دقت، تعهد و همدلی با دانشجو را مهم‌ترین ویژگی‌های یک استاد موفق می‌داند و معتقد است که نتیجه تلاش صادقانه، همواره به‌طور طبیعی به دست خواهد آمد.

با آغاز فعالیت دانشکده بهداشت، دکتر اسماعیلی به‌عنوان معاون اداری–مالی این دانشکده همکاری مؤثری داشت. او طی سال‌ها، به‌طور متناوب مسئولیت معاون پژوهشی دانشکده و مدیریت گروه آمار زیستی را برعهده گرفته و بیش از یک دهه نیز عضو بورد تخصصی آمار زیستی کشور بوده است.

دستاوردهای پژوهشی و مشارکت در طرح‌های ملی

حوزه اصلی فعالیت دکتر اسماعیلی، علاوه بر آموزش آمار زیستی، طراحی و همکاری گسترده در پژوهش‌های دانشگاهی است. او تاکنون بیش از ۱۴۷۰ طرح تحقیقاتی و پایان‌نامه را هدایت کرده که ۱۰۲ مورد آن به‌عنوان مجری یا راهنما انجام شده است.

او همچنین ۹۷۰ مقاله علمی-پژوهشی در کارنامه خود دارد و با دانشگاه‌ها و مراکز مختلف پژوهشی کشور همکاری داشته است.

از مهم‌ترین فعالیت‌های ملی وی، مشارکت فعال در طرح کوهورت مشهد (MASHAD Study) است؛ طرحی بزرگ و اثرگذار در حوزه علوم پزشکی که با تلاش اساتید، دانشجویان و محققان دانشگاه طی سال‌های اخیر به موفقیت‌های چشمگیری دست یافته است.

دکتر اسماعیلی تحلیل آماری را «قلب پژوهش» می‌داند و معتقد است که بدون طراحی صحیح و تحلیل دقیق داده‌ها، هیچ پژوهشی—even با موضوع مهم و کاربردی—به نتیجه علمی معتبر نخواهد رسید.

شاخص‌های علم‌سنجی و حضور در فهرست دو درصد برتر جهان

به‌واسطه فعالیت‌های علمی گسترده و همکاری با گروه‌های مختلف دانشگاهی، نام دکتر اسماعیلی طی سه سال متوالی در فهرست دو درصد دانشمندان برتر جهان قرار گرفته است.

شاخص‌های علم‌سنجی او شامل H-index برابر با 43 در پایگاه Scopus و بیش از 50 در Google Scholar است؛ اما او تأکید می‌کند که هدف اصلی‌اش هرگز کسب عنوان نبوده و تمرکز خود را بر ارتقای کیفیت پژوهش‌ها و افزایش سواد آماری دانشجویان قرار داده است.

دکتر اسماعیلی در سال ۱۳۶۱ و پس از انجام فریضه حج، زندگی مشترک خود را با خانواده‌ای متدیّن در اسفراین آغاز کرد. او دارای یک دختر و دو پسر است که همگی تحصیلات عالی دارند و متأهل هستند. همسر وی نیز سال‌ها به‌عنوان دبیر در مدارس اسفراین و مشهد خدمت کرده و اکنون بازنشسته آموزش و پرورش است.

توصیه‌ها و نگاه اخلاقی به مسیر علمی

وی رمز موفقیت‌های خود را در پرهیز از دنبال کردن عناوین و مقام‌ها، عشق به تدریس و همکاری صمیمانه با دانشجویان و همکاران می‌داند. به‌گفته

او:دانشجویان فرزندان من هستند و درِ اتاقم همیشه برای کمک به روی همه باز است.

وی در بخش پایانی سخنان خود، با قدردانی از همراهی همسرش در همه سال‌های دشوار تحصیل، پژوهش، حضور در جبهه، رفت‌وآمدهای مکرر و تربیت فرزندان، نقش او را در موفقیت‌های زندگی‌اش تعیین‌کننده می‌داند.