تحقق جوانی جمعیت نیازمند تغییر رویکرد فرهنگی و تقویت حمایت‌های اجتماعی است | ایران مدلبز

به گزارش وبدا، دکتر رضا سعیدی، با اشاره به روند کاهش نرخ باروری در کشور افزود: ایران از نرخ باروری بیش از شش فرزند به ازای هر زن در دهه‌های گذشته، امروز به کمتر از یک و نیم فرزند رسیده است. در حالی که نرخ جایگزینی جمعیت باید بالاتر از دو باشد.

دکتر سعیدی، فرهنگ تک‌فرزندی و دوفرزندی را از پیامدهای تغییر سبک زندگی دانست و اظهار داشت: در بسیاری از شهرستان‌های برخوردار کشور، نرخ رشد جمعیت منفی است؛ در حالی که مناطق کم‌برخوردار همچنان باروری بالاتری دارند. این نشان می‌دهد که مسئله، ریشه‌ای فرهنگی دارد و تغییر نگرش جامعه نسبت به خانواده و فرزندآوری ضروری است.

سرپرست مرکز جوانی جمعیت، سلامت خانواده و مدارس وزارت بهداشت در ادامه افزود: با وجود نقش محوری فرهنگ، نباید از سایر ابعاد تأثیرگذار بر جمعیت غافل شویم. نبود قوانین حمایتگر خانواده، ساختارهای اجتماعی ناکافی برای اشتغال و تحصیل زنان و فشارهای اقتصادی از جمله عواملی هستند که مانع تحقق خواسته خانواده‌ها برای فرزندآوری بیشتر می‌شوند. وی تأکید کرد: مطالعات نشان می‌دهد میانگین تعداد فرزندی که خانواده‌های ایرانی تمایل دارند داشته باشند ۲.۵ فرزند است، اما در عمل تنها ۱.۵ فرزند دارند. این شکاف نشان می‌دهد که شرایط اجتماعی و اقتصادی اجازه تحقق تمایل مردم به فرزندآوری را نمی‌دهد.

دکتر سعیدی همچنین به ضرورت ایجاد محیط‌های کاری و اجتماعی دوستدار خانواده اشاره کرد و گفت: همان‌طور که بیمارستان‌های دوستدار مادر و کودک داریم، باید محیط‌های کار دوستدار خانواده نیز داشته باشیم تا زنان شاغل بتوانند بین مسئولیت خانوادگی و شغلی تعادل برقرار کنند.

وی با اشاره به وظایف گسترده وزارت بهداشت در اجرای قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت تصریح کرد: از ۷۳ ماده این قانون، ۴۳ ماده به وزارت بهداشت مربوط می‌شود که حدود یک‌سوم آن در حوزه معاونت بهداشت است. این امر مسئولیت سنگینی بر دوش نظام سلامت کشور قرار داده تا با نگاهی جامع، اقدامات مؤثری در جهت تقویت سلامت خانواده و افزایش نرخ باروری انجام دهد.

دکتر سعیدی در بخش دیگری از سخنان خود از تصویب دو برنامه فرهنگی مهم در ستاد جوانی جمعیت وزارت بهداشت خبر داد و گفت: در جلسه اخیر با حضور وزیر بهداشت و نمایندگان مجلس، برگزاری جشنواره فیلم جمعیت و سلامت و پویش فرهنگی “ایران جوان” به تصویب رسید تا از ظرفیت هنر و رسانه برای ترویج فرهنگ خانواده‌محور و ارتقای آگاهی عمومی بهره گرفته شود.

وی در پایان با تأکید بر لزوم صبر و استمرار در اصلاح فرهنگی گفت: تحقق جوانی جمعیت فرایندی زمان‌بر است. همان‌گونه که شکل‌گیری فرهنگ تک‌فرزندی سال‌ها طول کشید، بازگشت به فرهنگ خانواده‌محور نیز نیازمند کار فرهنگی عمیق و مداوم است. باید به جای پرداختن به نشانه‌ها، بر علت‌ها تمرکز کنیم تا بتوانیم گام‌های مؤثری در مسیر پویایی جمعیت کشور برداریم.

رویکرد ویژه قرارگاه مردمی جمعیت خراسان رضوی در حوزه فرزندآوری و پیشگیری از سقط جنین سالم

همچنین در این نشست، دکتر محسن ذاکریان، رئیس بسیج جامعه پزشکی خراسان رضوی و دبیر قرارگاه مردمی جمعیت استان با اشاره به فعالیت‌های گسترده این قرارگاه اظهار کرد: برنامه‌های قرارگاه مردمی جمعیت خراسان رضوی از ابتدای سال جاری و پس از جلسه با نماینده ولی‌فقیه در استان، با رویکردی ویژه‌تر در حال اجراست و از ظرفیت مجموعه‌های مختلف از جمله سپاه امام رضا(ع)، آستان قدس رضوی، سازمان بازرسی، دادگستری، استانداری، فرمانداری، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، اصحاب رسانه و سایر نهادها بهره گرفته‌ایم.

وی افزود: در جلسات این قرارگاه بر موضوعاتی نظیر تشویق جوانان به ازدواج، ترغیب زوجین به فرزندآوری، مقابله با سقط جنین سالم و انصراف از سقط در دوران عقد تأکید ویژه شده است.

درادامه نشست، جمعی از فعالان و نمایندگان حوزه جوانی جمعیت و تشکل‌های مردمی به بیان دیدگاه‌ها و دغدغه‌های خود پرداختند.

در بخش دیگری از سخنان آنان، موضوعاتی همچون بیش از شش هزار انصراف از سقط جنین سالم، حمایت از مادران منصرف از سقط، گسترش فعالیت مرکز نفس در بیش از ۴۰۰ شهر کشور و ۲۵ شهر استان، ارائه بسته‌های آموزشی و حمایتی به مزدوجان، ایجاد مهدکودک در مراکز آموزشی و درمانی، و افزایش ظرفیت دستگاه‌ها با اولویت ازدواج و فرزندآوری مطرح شد.

اعضا و شرکت‌کنندگان در این نشست، بر هم‌افزایی مجموعه‌های مردمی با دستگاه‌های دولتی و حاکمیتی، تشویق زوجین به بارداری و فرزندآوری و پوشش هزینه‌های زایمان و مراقبت‌های پس از زایمان تأکید کردند.

در ادامه، موضوعاتی همچون غربالگری سندروم داون، استفاده مؤثر از ظرفیت بسیج در حوزه جمعیت، حمایت از فعالان حوزه جوانی جمعیت، اولویت‌دادن به وام ازدواج در دوران عقد، بهره‌گیری از ظرفیت شورای شهر در حوزه خانواده، تولید آثار فرهنگی و رسانه‌ای با موضوع ازدواج و فرزندآوری، تخصیص اعتبارات ویژه ملی و استانینیز مورد بحث قرار گرفت.

شرکت‌کنندگان همچنین بر لزوم ایجاد نشاط اجتماعی برای تشویق زوجین به فرزندآوری، ارائه خدمات مشاوره ازدواج و فرزندآوری به‌ویژه برای خانواده‌های کم‌برخوردار و برگزاری بیش از ۴۴۰ هزار کارگاه تخصصی آموزشی در این حوزه تأکید کردند.