آثار روان‌شناختی جنگ بر کودکان به روایت صدای یارا | ایران مدلبز

سمیه امیدی در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه جنگ ۱۲ روزه ایران و رژیم صهیونیستی آثار روان‌شناختی عمیقی بر برخی کودکان ایرانی برجای گذاشت، اظهار کرد: آنچه در آمارها دیده نمی‌شود، آسیب‌های پنهان روانی است که میلیون‌ها کودک ایرانی را تحت تأثیر قرار داده و نیازمند مداخلات فوری و هدفمند است.

تحقیقات نشان می‌دهد که ترکیب منابع فرهنگی سنتی ایران با روش‌های مدرن درمان تروما، مؤثرترین راهکار برای بازسازی روانی کودکان محسوب می‌شوند.

وی افزود: در این میان، ۵۲ درصد از کودکان ایرانی که شاهد حوادث تروماتیک بوده‌اند، حداقل یک نشانه اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) را تجربه می‌کنند، این آمار ضرورت توجه فوری به سلامت روان کودکان را نشان می‌دهد.

بنابر اظهارات مسئول واحد صدای یارا در انجمن حمایت از حقوق کودکان، کودکان ایرانی در جنگ اخیر با تجربه‌ای متفاوت از نسل والدین‌شان مواجه شده‌اند. بر خلاف جنگ تحمیلی که عمدتاً در مناطق مرزی رخ داد، این بار حملات موشکی مستقیماً شهرهای بزرگ از جمله تهران را هدف قرار داد و تعداد زیادی در مناطق مختلف زخمی شدند که شامل زن و کودک بودند که به بیمارستان ها منتقل شدند.

امیدی با استناد به مطالعات یکی از متخصصان دانشگاه علوم پزشکی تهران، گفت: «مطالعات مختلف تخمین زده‌اند که ۱۶.۷ تا ۳۶.۴ درصد از کودکان و نوجوانان ایرانی از یک یا چند مشکل سلامت روان رنج می‌برند» و این آمار در شرایط پس از جنگ قطعاً افزایش یافته است. از سوی دیگر، تحلیل مقایسه‌ای با تجربه جنگ تحمیلی نشان می‌دهد که کودکان امروز با چالش‌های متفاوتی مواجه هستند.

در حالی‌که نسل جنگ تحمیلی عمدتاً با جدایی از خانواده و تخلیه مناطق جنگی دست و پنجه نرم می‌کرد، کودکان در جنگ اخیر درون خانه‌هایشان بودند و در نبود پناهگاه‌های مناسب، خانواده‌ها مجبور شدند در پارکینگ‌های زیرزمینی پناه بگیرند.

این روانشناس همچنین به نشانه‌های آسیب روانی در برخی کودکان ایرانی اشاره کرد و افزود: تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که کودکان ایرانی پس از جنگ ۱۲ روزه طیف وسیعی از نشانه‌های روان‌شناختی را تجربه می‌کنند.

یکی از متخصصان مرکز تحقیقات روان‌پزشکی و روان‌شناسی دانشگاه تهران مشاهده کرده که «بسیاری از والدین مداخله سلامت روان توسط پزشک عمومی را بر ارجاع به روان‌پزشک ترجیح می‌دهند».

به گفته وی، نشانه‌های اصلی شامل خاطرات مزاحم و تکراری از حادثه و واکنش‌های شدید فیزیکی است که البته در گروه سنی مختلف، تظاهرات متفاوتی مشاهده می‌شود؛ به طوریکه در سنین ۰-۳ سال با چسبندگی مفرط، مشکلات خواب و برگشت به رفتارهای قبلی، در سنین ۴-۶ سال با بازی تکراری تروماتیک و ترس از جدایی، در سنین ۷-۱۱ سال با مشکلات مدرسه و شکایات جسمانی  و در کودکان سنین بالای ۱۲ سال با رفتارهای پرخطر، افسردگی و خشم بروز پیدا می‌کند.