مدیریت غیررسمی بحران همیشه بر عهده زنان است | ایران مدلبز

زنان در اغلب موارد مدیریت غیر رسمی بحران را بر عهده دارند زنان در بازگرداندن و بازسازی خانواده و جامعه به وضعیت عادی پس از بحران نقش تعیین کننده ای دارند و تأثیر روانی و حمایتی آنها باعث تثبیت آسیبدیدگان میشود.
دکتر محمدرضا مقدسی مدیر و موسس خانه تاب آوری در ادامه آورده است در اغلب موارد مدیریت غیررسمی بحران تا حد زیادی بر دوش زنان است و حضورشان بسیار اثرگذار و حیاتی است، خصوصاً در زمینه های عاطفی، حمایتی، و بازگرداندن ثبات اجتماعی. البته، اینکه زنان بتوانند این نقشها را به خوبی ایفا کنند مستلزم توانمندسازی پیش از بحران است.

زنان در تاب آوری و  عرصه مدیریت غیر رسمی بحران همواره نقش اصلی و در بسیاری از موارد پنهان را بر عهده دارند. در شرایط بحرانی هنگامی که  همه راهها بسته است، زنان با روحیه ای سرشار از امید، تاب آوری و توانی پایدار بهمراهی صبر و درکی عمیق از انسانیت، به عنوان راه نشان ظاهر میشوند و نقش تاریخی بی مانند خود ایفا میکنند .
زنان در مواقع بحران علاوه بر نقش امدادگری و پرستاری، مسئول حفظ ساختارهای اجتماعی، حمایت روانی و احساسی خانواده و جامعه، و پشتیبانی غیررسمی هستند. آنها با صبر، انعطاف، خلاقیت و مهارتهای بومی، شرایط دشوار را مدیریت و به بازسازی اجتماعی کمک میکنند.
زنان با تواناییهای فطری خود در ایجاد همدلی و همکاری، ارتباطات گرم و حمایت بیوقفه را برقرار میکنند، بلکه با ذهنی خلاق و مدیریتی نفوذی، به بازگرداندن تعادل در فضای پریشان اطراف میپردازند. حضور زنان در این میدان نشان میدهد که بحران فقط یک چالش نیست، بلکه فرصتی برای رشد، تحول و ظهور قهرمانان واقعی است.

در دل هر زن، نیرویی وجود دارد که فراتر از کتابهای آموزشی و سیستم های مدیریتی ومقالات ومطالعات دانشگاهی است ؛ نیرویی سرشار از عشق و اراده و مهربانی بیکران که آنها را قادر میسازد تا در لحظات حساس امیدبخش جامعه و فرمانده غیر رسمی بحران باشند.
زنان بعنوان مدیریت غیر رسمی بحران اعم از رویدادهای طبیعی و یا حوادث اسان ساز مثل جنگ و یا حملات تروریستی نشان داده اند مسئله بحران فقط فرماندهی نیست، بلکه  توانایی اصلی هنر شنیدن، فهمیدن و همراهی کردن است
زن پیش از بحران ، حین بحران وپس از آن از قدرتی زندگی بخش و سرشار از التیام و باز آفرینی است که در دل هر مصیبت و طوانی با صدای آرام و استوار خود، داستانی جاودانه از امید و پیروزی مینویسند.

دکتر محمدرضا مقدسی مدیر و موسس خانه تاب آوری در ادامه آورده است مدیریت بحران امروزه دیگر محدود به ساختارهای رسمی و سازمانهای دولتی نیست، بلکه نقش زنان و نیروهای غیررسمی در متن جامعه بعنوان بازیگران اصلی اثبات شده است. چیزی که در اغلب موارد از آن تحت عنوان سرمایه اجتماعی ویا عباراتی از ایندست و در این معنا یاد میگردد.

پیشتر تصور رایج این بود که مقابله با بحرانها و شرایط اضطراری تنها از طریق نهادهای رسمی و دولتی امکان پذیر است و سایر گروهها نقش کم اهمیتی دارند. اما شواهد میدانی و مطالعات به روشنی نشان داده است  که حضور فعال زنان، شبکه های محلی و سازمانهای مردمی میتواند اثرگذاری بیشتری در مدیریت بحران داشته باشد.

زنانی که در دل جامعه و با شناخت عمیق از نیازها و مشکلات محلی فعالیت میکنند، ظرفیت تحولی بزرگی ایجاد میکنند که اغلب از چشم مداخلات رسمی پنهان میماند. این نیروهای غیررسمی به دلیل ارتباط نزدیک با جامعه و داشتن ابزارهای فرهنگی و اجتماعی منحصر به فرد، در فرآیند تصمیمگیری و اجرای اقدامات مدیریتی، نقشی غیرقابل انکار ایفا میکنند.هم از این جهت است که زنان را نیروی پنهان تاب آوری نامیده اند.
از طرفی، شبکه های محلی و سازمانهای مردم نهاد، به ویژه در مناطق دورافتاده یا محروم، به عنوان رکن اصلی مقابله با بحران شناخته میشوند. این سازمانها با بهره گیری از منابع محلی و مشارکت بومی، در اغلب موارد توانسته اند جای خالی دولتها را پر کنند و با سرعت عمل و چابکی قابل توجه، نقشی اساسی در تاب آوری و کاهش آثار منفی بحران ایفا نمایند.
در واقع، این شبکه ها به صورت محلی سازماندهی شده و با شناخت دقیق از شرایط بومی، برنامهها و راهکارهای عملیاتی و متناسب با شرایط محیطی ارائه میدهند.
زنان در این ساختارها نه فقط به عنوان دریافت کننده خدمات بلکه به عنوان مدیران غیر رسمی ، هماهنگ کنندگان و مدیران پروژه های محلی فعالیت میکنند که باعث افزایش کارآمدی و بهبود پیوندهای اجتماعی در جوامع میشود. حضور آنان باعث میشود تصمیم گیری های متناسب با نیازهای حقیقی جامعه اتخاذ شده و اجرای اقدامات با حساسیت و دقت بیشتری انجام شود.

دکتر محمدرضا مقدسی مدیر و موسس خانه تاب آوری در ادامه آورده است تجربه های میدانی و یافته های پژوهشی حاکی از آن است که مداخلات صرفاً رسمی در اغلب موارد کافی نیست. به گونه ای که  از پویایی و ظرفیتهای اجتماعی و فرهنگی جامعه غفلت شده است.
توانمندسازی زنان و تقویت سازمانهای مردمی در قالب شبکه های محلی، میتواند به عنوان یک رویکرد مکمل و تقویت کننده مدیریت بحران، تأثیرپذیری فرایندها را افزایش دهد و موجب تسهیل در بازسازی و بهبود شرایط پس از بحران شود.
از سوی دیگر، این مدل تعاملی، به نهادهای رسمی امکان میدهد تا با برخورداری از تجارب و دیدگاه های جامع، سیاست و برنامه های راهبردی بهتری را طراحی و دنبال کنند.
گسترش و ترویج این رویکرد مشارکتی و توجه به ظرفیتهای غیررسمی جامعه، نقشی حیاتی در تحقق مدیریت بحرانهای پایدار و انسان محور ایفا میکند.