به گزارش خبرنگار مهر، تاریخچه مناجاتخوانی در ایران به دوره ورود اسلام بازنمیگردد، اما گرویدن مردم ایران به اسلام آنان را با ادعیه و مناجات مأنوس کرد و اجتماعات کوچک و بزرگ مناجات خوانی را در قرنها پس از پیدایش اسلام شکل داد. مناجاتها اغلب از سوی ائمه اطهار بیان و نوشته شدهاند و آنان از اولین مناجاتخوانهای مسلمان بودند که گفتوگو با خداوند و راز و نیاز با او را در زیباترین مضامین همراه با ارزشهای معنوی و الهی در دعاها بر دل و زبان خویش جاری کرده و آن را به دیگران نیز آموختند. مجالس مناجات خوانی در چند دهه اخیر به ویژه پس از انقلاب اسلامی، در ایران رونق دیگری گرفت به طوری که امروزه در مناسبتهای مختلف به ویژه ماه مبارک رمضان در گوشه و کنار هر شهر و روستا برنامههای متنوع قرائت دعا و مناجات خوانی برگزار میشود. از این میان مناجات خوانهای بزرگی پا به عرصه گذاشتند و توانستند مناجات خوانهای دیگری را تربیت کنند.
از مناجاتخوان سحرهای ماه مبارک رمضان که جوانهای قدیم را پای منبرش مو سپید کرده و خاطره چند نسل از بچههای مذهبی تهران را همراه با نوای «الهی العفو» و گریههای سحرگاهان همراه کرده، استاد مداحی بسیاری از مداحان به نام شهر تهران است. کسی که خودش نیز پای درس اساتید مشهور مناجات خوانی نشسته و از آنجا که در خانواده اهل دعا و روضه خوان بزرگ شده، خیلیها او را به عنوان مشهورترین مناجات خوان حال حاضر شهر تهران میشناسند. حاج منصور ارضی و مسجد ارک تهران، نامشان سالهاست به یکدیگر پیوند خورده و یادآور مناجاتهای سحرگاه ماه مبارک رمضان و شبهای قدر پرجاذبهاش هست. بسیاری او را سیاسیترین روضهخوان شهر میدانند که منبرهایش فقط جایی برای گریه کردن نیست.
منصور ارضی علاوه بر سابقه روضه و مناجات خوانی چند دههای در تهران، یک رزومه خانوادگی پر و پیمان هم دارد. عموی او حاج حسن ارضی خود از اساتید بزرگ مناجات خوانی بود و از همین رو، بسیاری از مردان خانواده ارضی راه عموی خود را پیش گرفتند که معروفترین آنان شخص حاج منصور است.
او که یکی از برجستهترین و معروفترین مداحان معاصر ایران است، در تاریخ ۱ اردیبهشت ۱۳۳۲ در محله نازیآباد تهران به دنیا آمد. نام اصلی او محمد ارضی است، اما به دلایلی که به دوران کودکی بازمیگردد، مادربزرگش نام منصور را برایش برگزید و خود او نیز به این نام علاقهمند شد. حاج منصور از همان سنین پنج سالگی تحت تأثیر عمویش، حسن ارضی، مداحی را آغاز کرد و در مجالس مختلفی که در جنوب تهران برگزار میشدند، حضور فعال داشت. از جمله این مجالس میتوان به مراسم دعای کمیل در امامزاده قاسم، مراسمات مسجد جمکران و حرم شاه عبدالعظیم (ع) اشاره کرد. او از فیض اساتیدی بهرهمند شده است و از این بین میتوان به سید علی میرهادی، حاج شیخ محمود نجفی و آیتالله شاهآبادی اشاره کرد. این افراد نقش مهمی در شکلگیری شخصیت مذهبی و فکری او ایفا کردهاند.
برنامههای شورانگیز زمان جنگ
او در دهههای پس از انقلاب اسلامی به یکی از پیشگامان و مؤثرترین شخصیتها در زمینه مداحی و نوحهخوانی تبدیل شد. وی نقش مهمی در حفظ و گسترش محافل مذهبی پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایفا کرد. در این دوران، او با برپایی مراسمات هدفمند در زمینه ارزشهای اسلامی و انقلاب، شور و انگیزه در میان مردم ایجاد میکرد.
همزمان با آغاز جنگ تحمیلی ایران و عراق، حاج منصور ارضی در جبهههای مختلفی از جمله خرمشهر، دزفول، اهواز، دوکوهه، جبهههای غرب سنندج، مریوان، سقز، ارومیه، مهاباد، مهران و بوکان حضور داشت. یکی از معروفترین مراسمات او در این دوران، برگزاری دعای کمیل در منطقه دوکوهه بود که به عنوان یکی از مشهورترین مداحیهایش در زمینه دفاع مقدس شناخته میشود. شعر «دوکوهه السلام ای خانه عشق» نمونهای از آثار او در این دوران است.
از جمله فعالیتهای ثابت حاج منصور ارضی میتوان به برگزاری مراسم دعای کمیل در حرم شاه عبدالعظیم (ع)، زیارت عاشورا در «حسینیه صنف لباسفروشان تهران» در روزهای سهشنبه، و اجرای مراسم هفتگی در «حسینیه بیت الزهرا» و «حسینیه چمنی» اشاره کرد. همچنین، وی هر ساله در اواخر تابستان در حرم امام رضا (ع) مراسمی چندروزه برگزار میکند و به مرثیهخوانی میپردازد.