چند سال پیش، در آستانه تولد پدرم، تصمیم گرفتم کیکی خانگی برایش بپزم. حین آماده‌سازی مواد اولیه، متوجه شدم تنها مقدار کمی شیر باقی‌مانده و برای تهیه کیک کافی نیست. از آنجا که ترجیح می‌دادم روند کار را متوقف نکنم و به‌جای خرید، از مواد موجود در خانه استفاده کنم، تصمیم گرفتم شیر را با ماست پرچرب جایگزین کنم. هرچند نسبت به نتیجه اطمینان نداشتم، اما کیک نهایی بافتی لطیف، طعمی لذیذ و عطری خوشایند داشت.
این تجربه، انگیزه‌ای شد تا این مطلب را بنویسم و از جنبه‌های مختلف بررسی کنم؛ برای شمایی که در جستجوی پاسخ این پرسش هستید: در پخت کیک، ماست بهتر است یا شیر؟

طعم و مزه

ماست به دلیل اسیدیته طبیعی خود، مقداری طعم تیز و متفاوت به کیک می‌دهد. این ویژگی به‌ویژه در کیک‌هایی با طعم‌های قوی‌تر مانند میوه‌ای، شکلاتی و … باعث تعادل مزه‌ها می‌شود. شیر اما در مقایسه، طعمی خنثی‌تر دارد و موجب می‌شود طعم اصلی مواد اولیه بهتر نمود پیدا کند.

بافت کیک

ماست به دلیل چربی و غلظت بالاتر، رطوبت بیشتری به کیک می‌دهد و بافتی لطیف، مرطوب و متراکم ایجاد می‌کند. اسیدیته‌ی آن همچنین می‌تواند به فعال شدن بهتر جوش‌شیرین کمک کند و پف کیک را افزایش دهد، اما بافت نهایی معمولاً سنگین‌تر از کیک‌هایی است که با شیر تهیه می‌شوند. در مقابل، شیر بافتی سبک‌تر و خشک‌تر ایجاد می‌کند، به‌ویژه اگر در دستور مقدار چربی کلی کم باشد.

انتخاب بر اساس نوع کیک

• برای کیک‌های میوه‌ای، شکلاتی، کیک‌های صبحانه یا دستورهایی که به لطافت و رطوبت نیاز دارند، ماست گزینه‌ای مناسب‌تر است.
• برای کیک‌های اسفنجی، شیفون یا کیک‌های تولد با ساختار سنتی، شیر انتخاب قابل اطمینان‌تری است.

سلامتی و ارزش غذایی

ماست منبعی غنی از پروتئین و کلسیم است و به‌ویژه در نوع کم‌چرب یا پروبیوتیک، مواد مغذی بیشتری نسبت به شیر دارد. هرچند در فرایند پخت، بخش زیادی از باکتری‌های مفید آن از بین می‌رود، اما همچنان از نظر تراکم مواد مغذی، ماست غنی‌تر از شیر است. علاوه‌بر این، ماست به دلیل غلظت بالاتر و چربی موجود در خود، می‌تواند جایگزینی مناسب برای بخشی از چربی‌ها در دستورهای کیک باشد، به‌ویژه برای کسانی که به دنبال کاهش چربی‌های اشباع شده در رژیم غذایی خود هستند.
شیر نیز منبعی مناسب از پروتئین، کلسیم و ویتامین B12 است، اما به دلیل چربی و کالری کمتر، از نظر تراکم مواد مغذی و خاصیت سیرکنندگی در رتبه‌ای پایین‌تر از ماست قرار دارد. با این حال، شیر بافتی سبک‌تر به کیک می‌دهد و برای افرادی که رژیم‌های کم‌چرب یا کنترل کالری دارند، گزینه‌ای مناسب‌تر محسوب می‌شود. بنابراین، انتخاب شیر می‌تواند برای کسانی که به دنبال کیک‌های سبک‌تر و با کالری کمتر هستند، مناسب‌تر باشد.

پس متوجه شدیم که انتخاب میان ماست یا شیر در پخت کیک، به نوع دستور، هدف از پخت و ذائقه شخصی وابسته است. با ماست کیکی مرطوب‌تر و با طعمی متمایز داریم، درحالی‌که با شیر طعمی کلاسیک‌تر و بافتی سبک‌تر.
این تجربه برای من در شب تولد پدرم آموزنده بود. امیدوارم این مطلب نیز برای شما مفید و آموزنده باشد.