زرشک یکی از میوه‌های بومی ایران است که اغلب برای تزیین برنج استفاده می‌شود. علاوه بر این، بعضی از افراد از آن برای تهیه‌ی آب زرشک، لواشک یا دمنوش‌های خوش‌طعم هم بهره می‌برند. با توجه به مصرف بالای این میوه، یکی از دغدغه‌های اصلی خریداران، تهیه‌ی زرشک تازه و باکیفیت است. به همین دلیل، این مقاله از دیجی‌کالا مگ را به راهنمای خرید زرشک اختصاص داده‌ایم تا شما را با انواع این میوه و نحوه‌ی خرید آن آشنا کنیم. تا پایان این مطلب همراه ما باشید.

انواع زرشک

اگر قصد خرید زرشک دارید، بهتر است ابتدا با انواع آن آشنا شوید. زرشک‌های موجود در بازار از نظر رنگ، اندازه و کیفیت با یکدیگر تفاوت دارند. در ادامه مهم‌ترین انواع زرشک را بررسی می‌کنیم.

۱٫ زرشک سیاه

زرشک سیاه معمولا به‌ صورت وحشی در مناطق کوهستانی رشد می‌کند و به دلیل خودرو بودن، ارگانیک محسوب می‌شود. این نوع زرشک حاوی مقدار زیادی بربرین است؛ ماده‌ای که خواص دارویی فراوانی دارد و به کاهش قند خون، کنترل کلسترول و بهبود عملکرد قلب کمک می‌کند. زرشک سیاه به دلیل کمیاب بودن، قیمت بالاتری دارد و بیشتر برای آبگیری استفاده می‌شود.

۲٫ زرشک قرمز

زرشک قرمز که در سه نوع پفکی، دانه اناری و کوهی یافت می‌شود، پرکاربردترین نوع زرشک در ایران است. این نوع زرشک هم به‌ صورت تازه و هم به شکل خشک مصرف می‌شود و در آشپزی کاربرد زیادی دارد.

زرشک پفکی

زرشک پفکی یکی از پرطرفدارترین انواع زرشک در ایران است که به دلیل کیفیت بالا، رنگ درخشان و بافت پف‌دار نسبت به سایر انواع زرشک قیمت بالاتری دارد. فرآیند خشک کردن زرشک پفکی با دقت و حوصله زیاد انجام می‌شود. در اوایل پاییز، زرشک همراه با شاخه از درخت جدا شده و وارد یک فرآیند تدریجی می‌شود که این موضوع کیفیت آن را تضمین می‌کند.

پس از برداشت، شاخه‌های زرشک در انبارهای تاریک و خنک قرار می‌گیرند. این محیط باید فاقد رطوبت و به دور از نور خورشید باشد تا زرشک به‌ مرور زمان و به ‌صورت یکنواخت خشک شود. این فرآیند سه تا ۶ ماه طول می‌کشد و باعث می‌شود زرشک حالت پفکی خود را حفظ کند و رنگ روشنی داشته باشد.

اگر زرشک پفکی از شاخه روی زمین بریزید و در همان‌جا خشک شود، به آن زرشک زیرتالاری می‌گویند. بر اساس راهنمای خرید زرشک، این محصول به دلیل تماس با زمین و احتمال آسیب‌دیدگی در مقایسه با زرشک پفکی کیفیت پایین‌تری دارد و به عنوان زرشک درجه ۲ شناخته می‌شود.

زرشک دانه اناری

زرشک دانه اناری نسبت به زرشک پفکی سریع‌تر خشک می‌شود و از نظر قیمت مقرون‌به‌صرفه‌تر است. این نوع زرشک به دلیل بافت چروکیده و رنگ تیره‌تر، کمتر برای تزئین غذا استفاده می‌شود؛ اما همچنان طعم ترش و دلچسبی دارد که آن را برای مصارف مختلف مناسب می‌کند.

زرشک دانه اناری در اوایل پاییز برداشت می‌شود، اما روش برداشت آن با زرشک پفکی متفاوت است. به عبارت دیگر، به‌جای شاخه، همراه با خوشه جدا شده و سپس در برابر نور مستقیم خورشید خشک می‌شود. این روش، فرآیند خشک شدن زرشک را سرعت می‌بخشد و کار آماده‌سازی آن را ساده‌تر می‌کند. اما در عین حال باعث تیره‌تر شدن رنگ محصول می‌شود.

زرشک کوهی

زرشک کوهی مثل زرشک سیاه به‌ صورت خودرو در مناطق کوهستانی رشد می‌کند؛ اما برخلاف آن قرمز است. این نوع زرشک عطر و طعم بسیار خوبی دارد و به دلیل محدود بودن میزان برداشت، کمیاب و گران‌ است.

انواع تقلب در فروش زرشک

متاسفانه، در بازار فروش زرشک هم مانند سایر محصولات افراد سودجویی وجود دارند که با روش‌های مختلف، زرشک بی‌کیفیت را به‌جای محصول مرغوب عرضه می‌کنند. برای اینکه در دام این تقلب‌ها نیفتید، در راهنمای خرید زرشک به چند نمونه از آن‌ها اشاره می‌کنیم:

• افزودن آب: بعضی از فروشندگان متقلب با اسپری کردن آب روی زرشک باعث می‌شوند محصول سنگین‌تر به نظر برسد. این کار در نگاه اول زرشک را تازه و درخشان نشان می‌دهد، اما پس از چند روز آب تبخیر شده و زرشک کهنه و خشک می‌شود.
• اضافه کردن روغن: تقلب دیگری که ممکن است برای افزایش وزن زرشک و بهبود ظاهر آن اتفاق بیفتد، استفاده از روغن است. زرشکی که به آن روغن اضافه شده است، پس از مدتی سیاه می‌شود.
• ترکیب کردن زرشک بی‌کیفیت با زرشک مرغوب: بعضی از فروشندگان ممکن است زرشک باکیفیت را با زرشک کهنه یا نامرغوب مخلوط ‌کنند تا محصول ارزان‌تر را به قیمت بالا بفروشند.

راهنمای خرید زرشک؛ چگونه زرشک تازه و باکیفیت بخریم؟

تشخیص زرشک باکیفیت از انواع نامرغوب کار ساده‌ای نیست. با این حال، با دانستن چند نکته‌ی کلیدی می‌توانید از کیفیت محصول خریداری‌شده تا حد زیادی مطمئن شوید. زرشک تازه و باکیفیت از ویژگی‌های خاصی برخوردار است که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

۱٫ ظاهر یک‌دست و توپری دارد

هنگام خرید زرشک توجه داشته باشید که رنگ و اندازه‌ی دانه‌ها یک‌دست باشد. زرشک مرغوب معمولا قرمز، درشت و گوشتی است. اگر زرشک‌‌های مختلف با هم مخلوط شده باشند، دانه‌ها اندازه‌های متفاوتی دارند که این موضوع نشان‌دهنده‌ی کیفیت پایین محصول است.

یکی از راه‌هایی در راهنمای خرید زرشک برای تشخیص محصول تازه پیشنهاد می‌شود، فشردن دانه‌ها با دست است. اگر زرشک تازه باشد، پس از فشرده‌سازی به شکل اولیه برمی‌گردد و له یا پودر نمی‌شود.

۲٫ قرمز و خوشرنگ است

زرشک باکیفیت به رنگ قرمز روشن است. تیره بودن زرشک اغلب به نگهداری نامناسب آن یا مرغوب نبودن محصول نسبت داده می‌شود. البته اگر رنگ زرشک بیش‌ازحد روشن باشد، محصول زودتر از موعد برداشت شده و هنوز نارس است.

۳٫ عطر و طعم خوبی دارد

زرشک باکیفیت بوی خوشی دارد که به ‌راحتی به مشام می‌رسد. اگر زرشک بوی نامطبوع یا طعم تلخ داشته باشد، از کیفیت بالایی برخوردار نیست. بنابراین برای خرید توصیه نمی‌شود.

۴٫ چسبناک نیست

مورد دیگری که در راهنمای خرید زرشک می‌توان به آن اشاره کرد، پرهیز از خرید زرشک‌های له‌شده و چسبیده به هم است. این نوع زرشک‌ معمولا به دلیل آسیب‌های واردشده در هنگام برداشت یا حمل‌ونقل غیراصولی، کیفیت خود را از دست داده است.

۵٫ فاقد ناخالصی است

زرشک باید کاملا تمیز و بدون هر گونه ناخالصی مانند سنگ، خاشاک یا برگ باشد. برای اطمینان از خلوص زرشک بهتر است دانه‌ها را با دقت بررسی کنید. اگر مقدار زیادی مواد زائد مشاهده کردید، بدانید با یک محصول نامرغوب روبه‌رو هستید.

۶٫ رطوبت مناسبی دارد

زرشک باکیفیت و تازه معمولا رطوبت کمی دارد و کاملا خشک نیست. خشک بودن زرشک احتمالا نشانه‌ی کهنه بودن آن است. البته رطوبت بیش‌ازحد هم خوب نیست. چون ممکن است برای افزایش وزن محصول به آن آب اضافه کرده باشند.

۷٫ چرب نیست

اگر زرشک چرب باشد، احتمال دارد به آن روغن اضافه شده باشد. برای بررسی این موضوع، دست‌ خود را پر از زرشک کنید و سپس محکم فشار دهید. اگر کف دست‌تان براق و روغنی شد، بهتر است از خرید محصول مورد نظر بپرهیزید.