تاب‌آوری نظام سلامت در بحران‌ها؛ قدردانی از مدافعان بی ادعا | ایران مدلبز

هر بحرانی، آینه‌ای است برای بازتاب نقاط قوت و ضعف ساختارهای حیاتی یک جامعه. در این میان، نظام سلامت بیش از هر نهاد دیگری در معرض آزمون قرار می‌گیرد. از همه‌گیری جهانی کرونا گرفته تا جنگ اخیر، نشان داد که بیش از پیش نیازمند بازنگری در ظرفیت‌ها، منابع و به‌ویژه تاب‌آوری منابع انسانی نظام سلامت هستیم.

تاب‌آوری، فقط به معنای «تحمل فشار» نیست. این واژه برای افرادی که در حوزه سلامت فعالیت می‌کنند، به معنای حفظ کیفیت خدمات، حفظ آرامش در دل بحران و ادامه‌دادن مسیر در شرایطی است که شاید همه‌چیز علیه ادامه‌دادن باشد.

در روزهای ابتدایی جنگ اخیر، با صحنه‌هایی مواجه شدیم که حتی تجربه بحران های دیگر همچون کرونا، سیل لرستان یا زلزله کرمانشاه و … هم ما را برای ان آماده نکرده بود.با این حال پرستاران با چهره‌های خسته، اما با دستانی محکم، در حال مراقبت از مددجویان بودند. یکی از آن‌ها گفت: «اینجا دیگه فرصت ترسیدن نداریم. فقط باید مراقب باشیم کسی رو از دست ندیم».

اینجاست که نقش رضایت شغلی برجسته می‌شود. تجربه نشان داده زمانی که کادر درمان احساس کند دیده می‌شود، از او حمایت می‌شود و شأن حرفه‌ای‌اش حفظ می‌گردد، نه‌تنها بهتر از پس بحران‌ها برمی‌آید، بلکه کیفیت خدماتی که ارائه می‌دهد هم محسوس‌تر خواهد بود. رضایت شغلی، شاید در ظاهر مفهومی فردی باشد، اما در عمل، یک متغیر کلیدی در افزایش تاب‌آوری سازمانی است.

و در این میان، پرستاران نقش محوری دارند. آن‌ها در خط مقدم تماس با بیماران‌ هستند، در شرایط سخت‌تری کار می‌کنند و فشارهای جسمی و روانی زیادی را تحمل می‌کنند. در جنگ اخیر، واقعاً باید گفت که بدون آنها، نظام سلامت فرو می‌پاشید. آنها ستون‌های خاموش، اما استوار این نظام بودند؛ نه در تیترها، نه در قاب دوربین‌ها، در متن واقعی بحران.

به‌عنوان کسی که سال‌ها با نظام سلامت زیسته و دغدغه‌اش را داشته‌ام و در حوزه تخصصی مدیریت نظام سلامت تحصیل کرده ام، باور دارم که اگر بخواهیم تاب‌آوری سیستم سلامت را تقویت کنیم، باید پیش از هر چیز از انسان‌های درون آن مراقبت کنیم. این یعنی توجه به امنیت روانی، محیط کار حمایتی و تقویت حس معنا در کار. بدون این‌ها، تاب‌آوری فقط یک شعار خواهد بود.

در پایان، بر خود لازم می‌دانم از همه پرستارانی که در روزهای سخت اخیر، در سکوت و با تعهد کامل خدمت کردند، صمیمانه تشکر کنم. آن‌ها نه فقط ارائه‌دهندگان مراقبت، بلکه حافظان آرامش ما در دل دفاع مقدس ۱۲روزه بودند.

مهدی منتظریان

مدیرکل حوزه ریاست سازمان نظام پرستاری