پرستاران بندرعباس در آن روز حادثه، در میان اشک و آه و تلخی و درد و رنج بیکران، فقط به بیماران و مصدومان فکر می کردند، بی چشمداشت و بی دریغ همه آمدند، با چشم های اشکبار ، با همه وجودشان جهاد و ایثار را بار دریگر معنا کردند.

به گزارش روابط عمومی سازمان نظام پرستاری، همه چیز در یک لحظه اتفاق افتاد، به تصاویر که نگاه می‌کنی آرزو می‌کنی صحنه‌ای از یک فیلم باشد و پس از آن تصور کنی فیلم تمام شده و انگار اتفاقی نیفتاده است، اما…

صدا و لرزه حادثه انفجار در اسکله شهید رجایی بندرعباس گویی در همه ایران شنیده و احساس شد. شوک آن هر لحظه که می‌گذشت بیشتر می‌شد، بسیاری از ما می‌خواستیم آنجا باشیم تا شاید باری از دوش مردم بندرعباس برداریم، اما بخش بزرگی از این بار را نیروهای امدادی و پرستاران برداشتند و باز ثابت کردند فرقی نمی‌کند مطالبات دارند و از وضعیت معیشتی ناراضی هستند یا کمبود نیرو آنها را خسته کرده است، زمانی که نیاز باشد هستند، بدون چشمداشت هستند و رسالت خود را ادا می‌کنند.

زهره حسنی دهقان، بهیار با سابقه به نقل از پرستارانی که در ابتدای حادثه در صحنه بودند می‌گوید: پس از انفجار ، همکاران چند مصدوم را از محل حادثه بیرون کشیده بودند اما بعد از افزایش شعله‌ها سازمان آتش‌نشانی و اداره بنادر اعلام کرده بود از محل حادثه دور شوند، باز هم با این حال تا لحظه آخر همکاران در حال نجات مصدومان بودند، اما پس از شدت آتش مسئولان به‌دلیل خطرات احتمالی اجازه حضور در نزدیکی محل حادثه نداده بودند.

حسنی دهقان در بیمارستان کودکان مشغول به کار است و با اینکه بیمارستان آنها جزو بیمارستان‌های محل پذیرش مصدومان نبوده از حضور خودجوش پرستارانی می‌گوید که با هماهنگی همکارانشان،  از هر دو نفر یکی مسئولیت همکارش را قبول کرده که یکی از آنها بتواند به کمک دیگر کادر درمان برای نجات مصدومان بپیوندد.

او که برای خدمت‌رسانی به بیمارستان شهید محمدی بندرعباس رفته بود، گفت: در آن لحظه فقط بیش از ۶۰ پرستار به‌صورت جهادی در اورژانس بیمارستان شهید محمدی حضور داشتند و به‌صورت کاملا منظم و دسته‌بندی شده آماده ارائه خدمات به مصدومان بودند. از لحظه‌ای که مصدومان را از آمبولانس پیاده می‌کردند تا به تریاژ برسند یا به اتاق احیا بفرستند همه پرستاران به‌صورت منظم و بدون چشمداشتی در حال ارائه خدمت بودند.

روز محشر بود

مسلم پالیک، مترون بیمارستان خاتم‌النبیا بندرعباس است، او یکی از پرستارانی است که با آمبولانس پای صحنه حادثه رفته است. پالیک درباره مشاهدات خود می‌گوید: با وجود ترافیک شدید به محل حادثه رسیدیم. منطقه مانند روز محشر بود. بسیاری از افراد که آسیب ندیده بودند با استرس در حال خارج شدن بودند. افراد آسیب‌دیده هر کس گوشه‌ای بود و تیم اورژانس در محل کار تریاژ را انجام می‌دادند.

پالیک می افزاید: ما با تجهیزات کامل رفتیم. تجهیزات سوختگی، تجهیزات زخم و …، آمبولانس ما به اندازه ۲۰۰ نفر تجهیزات داشت، اما بیشترین چیزی که آنجا نیاز بود، آب بود چون هوا بسیار گرم بود و حرارت آتش هم تشنگی ایجاد کرده بود.

مترون بیمارستان خاتم الانبیاء به حضور بی چشمداشت پرستاران اشاره می کند و می گوید: موضوعی که بسیار قابل توجه بود پای کار بودن پرستاران بود، بسیاری از پرستارانی که شیفت نبودند خودشان را به بیمارستان رساندند و تمایل داشتند که اگر در بیمارستان دیگری هم نیاز هست مشارکت کنند. از جاهای مختلف تماس می‌گرفتند، حتی مدیر یکی از مجتمع‌های بزرگ تجاری بندرعباس که پیش از این پرستار اتاق عمل بوده و بازنشست شده بود تماس گرفت که اگر جایی نیاز است برای کمک بیایم.

بیمارستان شهید محمدی بندرعباس مرکز اصلی رسیدگی به مجروحان بود. ندا سلطانی، سوپروایزر بیمارستان شهید محمدی هم از مشاهدات خودش در جریان این حادثه و فداکاری پرستاران این چنین می گوید: در ساعات اولیه ورود مصدومان در همه گروه‌هایی که داشتیم اعلام کردیم هر کس می‌تواند برای کمک حضور پیدا کند.

«بیمارستان‌های مختلف شروع به پذیرش مصدومان کردند. زمان ورود مصدومان در همه این بیمارستان‌ها، پرستارانی که شیفت بودند با وجود کمبود نیرویی که هست، یک نفر از آنها در بخش باقی می‌ماند و بقیه برای کمک به ساختمان اورژانس آمدند».

پالیک حرف هایش را با بغض ادامه می دهد و می گوید: پرستارانی هم که شیفت نبودند آمدند و همه در تلاش بودند که کوچکترین کمکی که مصدومان لازم دارند را انجام دهند. واقعا شرایط سختی بود، به‌خصوص مصدومانی که دچار سوختگی شده بودند شرایط بسیار بدی داشتند.

«بعضی از خانم‌هایی هم که در ساختمان نزدیک محل حادثه بودند از طبقه دوم ساختمان به پایین پرت شده بودند و دچار شکستگی و شوک زیادی شده بودند. پرستاران به‌رغم دیدن این صحنه‌های ناگوار این افراد را دلداری می‌دادند و با خانواده‌های این افراد ابراز همدردی می‌کردند».

پرستاران بازنشسته خودجوش آمدند

سلطانی از حضور پرستاران برای خدمت به مصدومان این طور روایت می کند: در زمان حادثه کسی به این فکر نمی‌کرد که شاید بتواند از بازنشستگان هم کمک بگیرد، اما خودشان خودجوش آمدند و  به بیمارستان‌هایی که مصدومان را پذیرش می‌کردند مراجعه کرده بودند، دانشجویان هم آمدند و همه کمک کردند، پزشکانی که کشیک نبودند هم آمدند. متخصصان رادیولوژی، جراح، ارتوپد، متخصص گوش و حلق و بینی، چشم، قلب و…، همه به ساختمان اورژانس آمدند و مصدومان را معاینه می‌کردند. هر مصدومی که به‌ عمل نیاز داشت مشخص می‌کردند و بلافاصله به اتاق عمل می‌فرستادند.

حسنی دهقان بهیار بیمارستان کودکان بندرعباس که به بیمارستان شهید محمدی آمده بود درباره روز حادثه می گوید: روز شنبه از ساعت ۱۲ و نیم ظهر بیش از ۴۰۰ مصدوم در بیمارستان شهید محمدی پذیرش شدند که تقریبا همه آنها تا ساعت چهار بعد از ظهر ساماندهی شدند. در آن لحظات پرستاران همه وظایفی را که نیاز بود و حتی خارج از حوزه حرفه‌ای آنها بود انجام دادند. از همه بخش‌های کادر درمان در انجام این کار حضور داشتند.

پرستاران صحنه های دلخراشی را دیدند

این بهیار با سابقه ادامه داد: پرستاران صحنه‌های دلخراشی دیدند، اما به‌عشق خدمت به مردم طاقت آوردند و با چشم‌های اشکبار مشغول خدمت بودند و از کار باز نمادند. همه با سرم‌های شستشو، گاز و حتی با هر امکاناتی که وجود داشت. منتظر بودند تا مصدومان برسند و زخم آنها را تمیز کنند و بتوانند اقدامات اولیه را انجام دهند، در آن لحظه هیچ چیز مانع نمی‌شد که پرستاران کار خود را انجام ندهند.

جهاد پرستاران در روز واقعه

حسنی دهقان گفت: در آن لحظات حضور همه همکاران جهادی بود و در کمتر از یک ساعت بعد از حادثه همه پرستاران در بیمارستان‌های درگیر حضور پیدا کردند. با توجه به اینکه همه پرستاران یکدیگر را می‌شناختند با پوشش پرستاری آمده بودند که شناسایی شوند و از مردم عادی متمایز باشند، تا بتوانند در جایی که نیاز است خدمت کنند.

مسلم پالیک، مترون بیمارستان خاتم‌النبیا بندرعباس می گوید: که علاوه بر بیماران موجود بیش از ۱۲۰ مصدوم را در فضاهای مختلف مانند سالن انتظار، فضای درمانگاه و … در بیمارستان جا دادیم. خوشبختانه همه کادر درمان از پرستاران تا متخصصان مختلف از ارتوپدی، اعصاب، جراح عمومی و … حضور داشتند و مدیریت مصدومان را انجام می‌دادند. خوشبختانه در جریان مدیریت این حادثه رضایتمندی از گروه پرستاری بسیار بالا بود.

جوانی که تشهد می گفت

ندا سلطانی سرپرستار بیمارستان شهید محمدی بندرعباس می گوید: یکی از دردناک‌ترین صحنه‌هایی که شاهد بودم، یک مصدوم سوختگی بود که ابتدا خواهر او بالای سرش آمد و بی‌تابی می‌کرد بعد از آن هم همسر و مادرش آمدند،‌ مادرش پرسید پسرم خوبی؟ او هم گفت: «بله خوبم،‌ نگران نباش» و بعد هم شروع کرد به تشهد خواندن، بلافاصله مادر او را بیرون فرستادیم و مصدوم را اینتوبه کردیم و به آی‌سی‌یو فرستادیم، فعلا بستری است و امیدواریم سلامتی خودش را به‌دست بیاورد.

در جریان این حادثه به عملکرد پرستاران که نگاه می‌کنیم، چیزی جز خدمت صادقانه و ارزشمند نمی‌بینیم. زهره حسنی دهقان که خود در خط مقدم این خدمت رسانی بود می گوید: تا روز سه‌شنبه پرستاران شیفت‌های بیمارستان‌های درگیر را به‌صورت جهادی پوشش دادند. فقط به مترون‌های بیمارستان‌ها اعلام می‌کردند که در کدام بیمارستان مشغول ارائه خدمت هستند، هرجایی هم که اعلام می‌شد پرستاران برگردند که باعث ازدحام نشود همه گوش به فرمان و با همدلی به محل خدمت خود برمی‌گشتند.

پرستاران بندرعباس نمونه ای از یک کار تیمی منظم و موفق را نشان دادند

او افزود: همه کادر درمان در بندرعباس درگیر این موضوع شدند و جز این هم نباید می‌بود. بهترین و ارزشمندترین کار را از خود به یادگار گذاشتند. کادر درمان نشان دادند در بحران چیزی جز خدمت‌رسانی به مصدومان مهم نبود و ثابت کردند که در هر شرایطی در کنار مردم هستند. دست تک‌تک همکاران را می‌بوسم برای این فداکاری و حماسه‌ای که آفریدند و قدردان آنها هستم که در هیچ اتفاقی خاک وطن را تنها نمی‌گذارند.

مسلم پالیک درباره حرکت ارزشمند پرستاران بندرعباس می گوید: پرستاران بندرعباس و استان هرمزگان در این بحران عملکرد بسیار خوبی داشتند و بعد از کرونا باز هم ثابت کردند که در شرایط خاص همیشه پای کار هستند. هماهنگی بسیار خوبی بین بیمارستان‌های نیروهای مسلح و دانشگاه علوم پزشکی در جریان این بحران برقرار بود.

ندا سلطانی هم می گوید: به‌عنوان رئیس هیئت‌مدیره نظام پرستاری بندرعباس از همه همکارانم که دلسوزانه پای کار آمدند و تا نیمه‌های شب ماندند و حاضر به رفتن نبودند تا به مصدومان خدمت رسانی کنند تشکر می‌کنم. پرستاران همه بی‌منت و عاشقانه آمدند و به بیماران و مصدومان نیازمند در آن لحظات سخت خدمت کردند.