انتخاب کتاب دانشجوی دکتری اپتومتری به‌عنوان اثر برگزیده کشوری در کنگره ملی پژوهش و فناوری | ایران مدلبز

دانشگاه علوم پزشکی مشهد بار دیگر شاهد افتخاری ارزشمند در عرصه آموزش و پژوهش‌های علوم بینایی شد؛ افتخاری که حاصل تلاش پژوهشگری جوان، پرتلاش و نوآور است. دکتر زهرا همتیان ربانی، دانشجوی دکترای تخصصی اپتومتری، با انتشار منابع علمی کاربردی و تأثیرگذار و کسب عنوان نخست علمی، توانست نام دانشگاه را در سطح ملی برجسته‌تر از گذشته مطرح کند.

در مراسم انتخاب برگزیدگان برتر کشوری، کتاب دکتر زهرا همتیان ربانی، دانشجوی دکترای تخصصی اپتومتری ورودی سال ۱۴۰۱ دانشگاه علوم پزشکی مشهد، به‌عنوان کتاب برگزیده کشوری در بیست‌وششمین کنگره ملی و دوازدهمین کنگره بین‌المللی سالیانه پژوهش و فناوری دانشجویان علوم پزشکی کشور معرفی شد. وی که مقاطع کارشناسی و کارشناسی‌ارشد خود را نیز در همین دانشگاه گذرانده، اکنون در ۳۳ سالگی از فعالان علمی و پژوهشی برجسته حوزه بینایی‌سنجی کشور به شمار می‌رود.

دکتر همتیان ربانی در گفت‌وگو با وبدا اظهار کرد: با تألیف دو اثر علمی ارزشمند، سهم مهمی در ارتقای دانش اپتومتری در کشور داشته است. به گفته وی، کتاب «تست‌ها و معاینات مقدماتی در اپتومتری» که به صورت گام‌به‌گام و کاملاً کاربردی تدوین شده، موفق به کسب عنوان کتاب برگزیده کشوری از سوی کمیته تحقیقات شده است. دومین اثر وی با عنوان «عوارض چشمی داروها» نیز به صورت الفبایی تنظیم شده و یکی از منابع مرجع مورد استفاده در مراکز آموزشی و بالینی محسوب می‌شود.

وی در بیان اهمیت پژوهش در حوزه اپتومتری تأکید کرد: اپتومتری رشته‌ای کاملاً کلینیکی و ارزیابی‌محور است. تصمیم‌های بالینی ما براساس اندازه‌گیری‌های دقیق و تست‌های استاندارد انجام می‌شود. بدون پژوهش، تعیین اعتبار تست‌ها یا محدوده‌های نرمال جمعیت ممکن نیست؛ بنابراین پژوهش نقشی مستقیم در کیفیت مراقبت‌های بینایی و تشخیص‌های اپتومتریستی دارد.

زمینه‌های تحقیقاتی این پژوهشگر جوان شامل بررسی ساختار شبکیه و عصب بینایی با بهره‌گیری از فناوری‌های OCT و VEP است. بخش مهمی از مطالعات وی به بررسی تغییرات چشمی در بیماری‌های پارکینسون و تالاسمی اختصاص یافته و او معتقد است چنین پژوهش‌هایی در درک بهتر ارتباط بیماری‌های سیستمیک با عملکرد بینایی نقش اساسی دارند.

ایده نگارش کتاب برگزیده دکتر همتیان، در جریان تجربه‌های تدریس وی در کلینیک بینایی‌سنجی شکل گرفته است. او می‌گوید: در حوزه تست‌های پایه اپتومتری، منبع فارسی یکپارچه و کاربردی وجود نداشت. به همین دلیل با همکاری استاد گرانقدر، دکتر عباس عظیمی، تصمیم به تألیف کتابی گرفتیم که تست‌ها را به‌صورت عملی، مرحله‌به‌مرحله و همراه با تصاویر رنگی ارائه کند تا آموزش دانشجویان ساختارمندتر و استانداردتر شود.

وی با اشاره به قابلیت اجرایی کتاب در دانشکده‌های اپتومتری افزود: محتوای کتاب براساس تجهیزات رایج کلینیک‌های آموزشی تدوین شده و آموزش صحیح آن‌ها باعث افزایش دقت دانشجویان، کاهش خطاهای روتین و ارتقای کیفیت مراقبت از بینایی خواهد شد.

از دیگر افتخارات دکتر همتیان ربانی می‌توان به کسب رتبه اول علمی میان هم‌ورودی‌ها در دوره دکتری تخصصی، مقام نخست آزمون جامع دکتری و دریافت عنوان معدل برگزیده استان خراسان رضوی اشاره کرد؛ موفقیت‌هایی که زمینه‌ساز تداوم فعالیت‌های پژوهشی و آموزشی وی شده است.

وی توسعه پژوهش اپتومتری در کشور را وابسته به اقداماتی همچون طراحی فعالیت‌های کاربردی در ارتباط با مسائل بالینی، ایجاد بانک داده‌های جمعیت‌شناختی تست‌های پایه، تشویق دانشجویان به طرح‌های قابل اجرا در کلینیک‌ها و تقویت مهارت‌های تحلیل داده از ابتدای دوره تحصیل دانست.

دکتر همتیان ربانی با بیان اینکه هدف اصلی او ارائه منابع آموزشی کاربردی برای ارتقای مهارت‌های عملی اپتومتریست‌هاست، تصریح کرد: انتخاب این کتاب به‌عنوان اثر برگزیده برایم بسیار ارزشمند است، زیرا نشان می‌دهد این مسیر می‌تواند به بهبود آموزش و مراقبت از بینایی در کشور منجر شود.