در سنگر علم، به عشق ایران و انقلاب/ هرگز همرنگ جماعت نشدم | ایران مدلبز

از آن شب و روزها که لرزش دیوارهای خانه در اثر حرکت تانک ها در خیابان را شاهد بود و دنیای پاک کودکی‌اش مملو از ترس و وحشت می‌شد تا وقتی تصاویر شهادت دلخراش مادربزرگ زیر چرخ تانک های رژیم پهلوی را دید، با وجود سن و سال کم، عمق ظلم و جور رژیم حاکم و ضرورت پیروزی انقلاب اسلامی را با تمام وجود درک کرده بود؛ از همین رو بعد از انقلاب از هیچ تلاشی برای حمایت از این رویداد مقدس و آرمان‌هایش دریغ نکرد؛ از انتخاب رشته پزشکی به عشق جبران کمبود پزشک در کشور و جبهه دفاع مقدس مقابل رژیم بعث عراق، گرفته تا تولید علم و اختراع در حوزه کاری خود و امروز که در جایگاه معاونت فرهنگی دانشجویی دانشکده دندانپزشکی، دغدغه‌های فرهنگی ویژه‌ای دارد. برای آشنایی بیشتر با این بانوی پیشکسوت دانشگاه علوم پزشکی مشهد، دقایقی را با او همراه شدیم که شرح آن را در ادامه می خوانید.

فضای خانواده ما را به تحصیل جدی سوق داد

دکتر سیده حوریه موسوی بندرآبادی، متخصص دندانپزشکی ترمیمی و زیبایی که این روزها پنجاه‌وسومین پاییز زندگی را پشت سر می‌گذارد، دومین فرزند خانواده‌ای 9نفره است که در آن والدین توجه و تأکید ویژه‌ای نسبت به تحصیل فرزندان داشتند؛ «پدرم شغل آزاد داشت و مادرم خانه‌دار بود اما چون برای خودشان فرصت ادامه تحصیل فراهم نشده بود، دوست داشتند ما تا سطوح عالی تحصیل کنیم به همین دلیل از تفریحات و آسایش خود می زدند و از همه لحاظ برایمان سرمایه‌گذاری می کردند تا مشکلی برای درس خواندن نداشته باشیم و البته خودشان هم الگوی مطالعه بودند؛ چنین فضایی خواه ناخواه به ما این را القا می‌کرد که وظیفه داریم درس بخوانیم».  

داغی که رژیم شاه بر دلمان گذاشت

روزهای کودکی اش همزمان بود با اوج‌گیری مبارزات مردمی علیه رژیم مزدور پهلوی که او هم با وجود سن و سال کم همراه خانواده در سخنرانی ها و راهپیمایی ها حضور پیدا کرده و نسبت به شرایط روز آگاه می شد؛ «بیشتر با والدین و مادربزرگ یا خواهر بزرگم در برنامه ها، سخنرانی ها و راهپیمایی ها شرکت می کردم؛ تقریبا هر روز خانه مادربزرگ(شهید بتول چراغچی) بودیم؛ یادم نمی رود چون خانه شان در مرکز شهر بود، شب ها با حرکت تانک ها در خیابان زمین به لرزه در می آمد؛ اتفاقی که برای ما هم هیجان‌انگیز بود و هم دردناک؛ بماند که چیزی نگذشت که همین تانک ها داغدارمان کردند؛ در تظاهرات روز نهم دیماه 57 در خیابان بهار، تانک مادربزرگ را در حالی که دست یکی از نوه ها به دستش بود، زیر گرفت و بعدها در عکس های به جا مانده از آن روزها، دیدیم که صورتش زیر چرخ های تانک له شده است؛ برای همه خصوصا ما بچه ها که انس بسیاری با او داشتیم، اتفاق سخت و دردناکی بود و نشان‌دهنده اوج ظلم و بیرحمی رژیم شاه».

هرگز همرنگ جماعت نشدم

 از آنجاکه روحیه دینی و انقلابی و بها دادن در راه ارزش ها در وجودش نهادینه شده بود، پس از پیروزی انقلاب اسلامی و با ورود به دبستان نیز استمرار یافت در عین حال که در تحصیل هم ممتاز بود؛ «سال 58 که وارد دبستان شدم، هنوز تفکرات غربی حاکم بود و تنها باحجاب های مدرسه، من و خواهرم بودیم؛ به همین دلیل مورد تمسخر قرار می گرفتیم اما هرگز همرنگ جماعت نشدیم؛ مادر نیز ما را حمایت می کرد و تأکید داشت نه حجاب و نه درستان نباید لطمه بخورد. من هم آنقدر خوب درس می خواندم و موفق بودم که بچه ها و معلمان فکر می کردند معلم خصوصی دارم یا کلاس فوق برنامه می روم! این شد که معلم مرا مأمور رسیدگی به تکالیف و رسیدگی به دروس شاگردان ضعیفتر کرد. این وضعیت در حالی بود که با شروع جنگ تحمیلی در سال 59 پدرم به جبهه رفته بود و من هم که برای مشارکت در امور جنگ احساس وظیفه می کردم، همراه مادر و خواهر برای کمک به پشت جبهه به مسجد محله می رفتم و اخبار جنگ را که می شنیدم، دوست داشتم با پدر و دایی اعزام شوم؛ اعزام که شدنی نبود، در عوض برایشان نامه می نوشتم و سر راه مدرسه در صندوق پست دور میدان صاحب الزمان می انداختم تا اینکه دایی شهید شد و دیگر نتوانستم چیزی بنویسم».

پزشکی به انگیزه کمک به جبهه

به انتخاب رشته دبیرستان که رسید، چون شنیده بود که چقدر کمبود پزشک وجود دارد خصوصاً در جبهه دفاع مقدس، همراه دختران همسن و سالش در فامیل تصمیم گرفت تجربی بخواند و پزشک شود؛ «خیلی علاقمند به  درس و مطالعه بودم و آن روزها مد بود بچه‌های درسخوان پزشکی بخوانند؛ از طرفی از شش هفت سالگی به یاد داشتم که برای یک سرماخوردگی یا دندان‌درد باید ساعت ها در نوبت می ماندیم آن هم برای پزشکان هندی، فقط به این علت که پزشک ایرانی نبود. از همه این ها گذشته، وقتی شنیدم که جبهه و رزمندگان چقدر به پزشک نیاز دارند، بااینکه علاقه‌ام به دبیری بود، همراه دخترخاله هایم تصمیم گرفتیم رشته تجربی بخوانیم و پزشک شویم تا به سهم خود باری از دوش کشور برداریم».

سال 69 در رشته دندانپزشکی وارد دانشگاه علوم پزشکی مشهد شد و با وجود تشکیل خانواده، این دوره را با موفقیت پشت سر نهاد؛ «اینکه در شهر خودم قبول شده بودم، خوب بود ولی خوبتر از آن اینکه دانشگاه فقط یک خیابان با دبیرستانم فاصله داشت! سال 71 با همسرم که دانشجوی پزشکی بود ازدواج کردم؛ یادم هست همه کارهای خیاطی و گلدوزی جهیزیه را خودم انجام دادم چراکه از دوره راهنمایی این هنرها را به صورت حرفه ای آموخته بودم».

تردیدی که مرا به تخصص رساند

سال 75 پس از اتمام دندانپزشکی عمومی، برای گذران طرح تعهد خدمت، عازم قوچان شد اما با وجود مادر شدن دست از ادامه تحصیل برنداشت؛ «وقتی پایان‌نامه می نوشتم، طی مطالعاتم خیلی به کتاب و تحقیق و… علاقمند شدم و فکر کردم نکند اشتباهی دندانپزشک شده‌ام؟ به همین علت بلافاصله وارد تخصص نشدم و هر هفته با همسر و بعد نوزادم برای طرح خدمت به قوچان رفت و آمد داشتم که خیلی سخت بود اما بهانه ای شد تا به انگیزه اتمام این وضعیت و بازگشت به مشهد، برای تخصص مطالعه کنم؛ از طرفی یادم آمد که باتوجه به پژوهش‌محور بودن دوره تخصص، علاقه‌ام به تحقیق و پژوهش هم پاسخ می گیرد؛ این شد که سال 77 تخصص ترمیم و زیبایی در مشهد قبول شدم. هر چند با وجود فرزند یکساله، شروع تخصص آسان نبود ولی با حمایت خانواده، بخیر گذشت؛ پژوهش ها و مقالات زیادی انجام دادم، در همایش های مختلف سخنرانی داشتم و در آزمون کتبی بورد تخصص نیز نفر اول شدم».

نسل جدید تشنه حقیقت است اما گرفتار جنگ شناختی

محل طرح تعهد تخصص، علوم پزشکی قزوین تعیین شد اما باتوجه به تولد فرزند دوم، به مشهد منتقل و به این ترتیب از سال 81 به عضویت هیأت علمی علوم پزشکی مشهد درآمد؛ دکتر موسوی بندرآبادی که سال 98 استادتمام دانشگاه شده، معتقد است طبق فرمایش اهل بیت(ع)، معلمی، شغل انبیا است؛ این یعنی اساتید رسالت بزرگی بر دوش دارند و باید امانتدار خوبی باشند؛ حتی نسبت به نسل پرچالش امروز؛ «چه نسل زِد و چه نسل آلفا، حاصل پرورش خود ما هستند بنابراین جدا از ما نیستند و  باید مسئولیتشان را بپذیریم و کنارشان باشیم؛ این نسل ها به خاطر دسترسی مجازی گسترده که در سال های اخیر فراهم شده است، در معرض بمباران علمی قرار گرفته اند و نمی دانند چطور این وضعیت را کنترل کنند؟ تشنه واقعیت و حقیقت هستند اما گرفتار جنگ شناختی شده اند که حقایق را وارونه جلوه می دهد از این رو تشخیص حق و باطل برایشان آسان نیست؛ لازم است تا حد امکان با ملاطفت و درک متقابل، کمکشان کنیم تا بدانند ریشه و اصلی دارند و باید به همان برگردند».

فرصت مطالعاتی بابرکت

مسئول پژوهش گروه ترمیم معاونت فرهنگی دانشجویی دانشکده دندانپزشکی که تاکنون دو دوره به عنوان برگزیده جشنواره شهید هدایت و سه دوره نیز پژوهشگر برگزیده گروه ترمیمی در جشنواره پژوهشی دانشگاه معرفی شده است، در فرصت مطالعاتی که اواخر دهه هشتاد در ژاپن گذراند نیز، دستاوردهای قابل توجهی برای دانشگاه به ارمغان آورد: «یکی از دوستانم در تبریز که باهم مقاله می نوشتیم، برای چاپ مقاله هایم در مجلات معتبر، مرا به یکی از آشنایانش معرفی کرد که پیشنهاد ایشان، گذراندن فرصت مطالعاتی در خارج کشور به منظور کسب اعتبار بیشتر برای چاپ مقاله بود؛ از این رو سال 89 به اتفاق همسرم برای فرصت مطالعاتی یکماهه عازم ژاپن شدیم که در زمینه تحقیقاتی من، قطب علمی بود؛ پیش از سفر برخی روش ها یا آزمایشات انجام شده در این کشور را که می خواندم، تعجب می کردم چطور ممکن است و چطور توانسته اند انجام دهند اما وقتی حضور پیدا کردم پی بردم یکی از دلایلش، نظم و دقت بالا، تفکر جزئی و دقیق و داشتن ابزار کار است؛ دیدگاه علمی‌شان با ایران قرابت زیادی داشت و در بازگشت، دانش فنی‌شان را همراه دو دستگاه سنجش آزمون های میکروتنسایل و میکروشیر (ریزکششی و ریزبرشی) به ایران منتقل کردم که کارهای تحقیقاتی متعددی با آن ها صورت گرفت و از دانشگاه‌های دیگر کشور نیز تقاضای استفاده داشتیم. مقالات حاصل از این تحقیقات در نشریه های معتبر به چاپ رسید از جمله مقاله خودم در سال 2013 که در مجله با IF بالا چاپ شد. علاوه بر این حدود صد مقاله و کتاب «پست های شفاف همرنگ دندان» را نگاشته و در نگارش کتاب ملی دندانپزشکی نیز همکاری داشتم. یک همایش کشوری هم در زمینه تحقیقاتی‌ام با همکاری دپارتمان استادم در ژاپن و حضور اساتیدشان برگزار کردیم. در نهایت نیز دو اختراع (دستگاه CNC برای آزمون های ریزبرشی و  مسواک مصنوعی برای آزمایشگاه) را به ثبت رساندم. »

پوشش ناچیز بیمه برای خدمات دندانپزشکی؛ معضلی جدی برای پزشک و بیمار

دکتر موسوی بندرآبادی که ریاست مرکز تحقیقات مواد دندانی علوم پزشکی مشهد و مرکز تحقیقات دانشکده دندانپزشکی را نیز در کارنامه خود دارد، سال 91 مطب خود را دایر کرد و هر ماه هم برای خدمت جهادی به حاشیه شهر می رود. او در توضیح چالش های حیطه کاری خود می گوید: «درست است که معمولا بزرگان همیشه مشوق دانشجو هستند و خلأها را پر می کنند اما تخصیص بودجه و امکانات در دانشگاه، نیازمند بازنگری است. از سوی دیگر نکته ای که قابل تأمل است و جای تعجب دارد، پوشش ناچیز بیمه برای خدمات دندانپزشکی است؛ برای ما پزشکان، دیدن بیمارانی که به خاطر مشکل مالی مجبور می شوند دندانشان را از دست بدهند، خیلی ناراحت‌کننده است؛ از طرفی این یک معضل جدی است که افراد نخبه وارد دانشگاه می شوند ولی در بازار کار به علت عدم پوشش مناسب بیمه و بضاعت اندک بیماران، دچار مشکلات معیشتی و ناگزیر از مهاجرت می شوند».

این دندانپزشک پیشکسوت درباره علت گرانی خدمات دندانپزشکی توضیح می دهد: «نخستین دلیل قیمت بالای خدمات دندانپزشکی، تکنولوژی بالای مواد و لوازم آن است که آزمایشگاه ها و کارگاه‌های خاصی را برای تولید می‌طلبد نه کارخانه های عادی. دلیل دیگر به استهلاک بالای جسمی و بدنی دندانپزشک برمی گردد(مانند آرتروز، دیسک کمر و مشکلات مفصلی عضلانی)؛ از طرفی، دندانپزشکی، کار ظریف دست است و مثل هر کار دیگری که با دست انجام می شود، ارزشمند؛ با همه این ها در مقایسه با سایر کشورها خدمات دندانپزشکی ما ارزانتر است بنابراین باید گفت هزینه ها متناسب با ارزش کار است ولی مشکل از ضعف پوشش بیمه می باشد که هم پزشک و هم بیمار را دچار چالش می کند» 

ترجیح می دهم در وطن سختی بکشم تا یک کشور بیگانه

از احتمال مهاجرتش که می پرسم، به لیست پیامک های موسسات و شرکت های مختلف در تلفن همراهش برای دعوت به کار در خارج کشور اشاره می کند و می گوید: «معمولا کشورهای خلیج فارس خیلی کادر درمان ایران را قبول دارند و خوب هم برایش سرمایه‌گذاری می کنند ولی هیچوقت این پیشنهادات را پیگیری نکردم و تصمیم به رفتن نداشتم چون هیچ جا وطن نمی شود؛ این را در همان سفر یکماهه به ژاپن با تمام وجود دریافتم؛ در وطن انسان می تواند تحت هر شرایطی زندگی یا کار کند ولی جای دیگر نه؛ ترجیح می دهم در وطنم سختی بکشم تا یک کشور بیگانه؛ هر چند مشکلات همه جا هست و صرفا باید مدیریت کرد».

نوبت جبران است/ آموزش همراه پیوست فرهنگی

دکتر موسوی بندرآبادی که حالا مادر سه فرزند است و از پیش از انقلاب، وقایع متعدد، هزینه ها و فرازونشیب‌های استقلال و آزادی ایران اسلامی را شاهد بوده، معتقد است: «ریشه ما اینجاست؛ همینجا رشد کرده و بالیده‌ایم، حالا نوبت ماست که این سرمایه گذاری را جبران کنیم؛ به شخصه مانع رشدی برای خود در کشور نمی بینم که نیاز به مهاجرت داشته باشم؛ بهترین جایی که می توانستم باشم همینجاست؛ راه تکامل و تعالی در وطن است فقط باید دقیق شویم، فرصت های رشد را دریابیم؛ با رهبری مدبرانه آیت الله خامنه ای، آینده روشن است. در عین حال لازم است رسیدگی به وضعیت نخبگان، پررنگتر و فضای بهره گیری از توانایی بالای آنان گسترده تر شود تا به راحتی از دست نروند؛ این ها شاخص و اثرگذار هستند و باید سرمایه گذاری مادی و معنوی بیشتری برایشان صورت گیرد. در کنار آن ارتقای سواد فرهنگی این قشر نیز ضرورت دارد تا سوالات و ابهاماتشان پاسخ گرفته و جهت‌گیری درست داشته باشند. در همین راستا حتی الامکان در معاونت فرهنگی دانشجویی دانشکده تلاش کرده ام که آموزش اساتید، پیوست فرهنگی داشته باشد؛ هویت ایرانی و حس تعلقشان از طریق شرکت در کارگاه ها و جلسات تبیینی، تقویت شود تا بتوانند این ها را به دانشجویان نیز منتقل کنند. از آنجا که منابع درسی ما کاملا غربی است، اینطور القا می کند که غرب در همه زمینه ها دست برتر دارد و خواه ناخواه استاد و دانشجو به تقلید از سبک زندگی سوق داده می شود».

دنبال ساختن باشیم، نه تقدیم کشور به دشمن

این استاد فرهیخته با بیان اینکه دشمن چون از کنترل رشد علمی ما ناتوان است، به فرهنگ ما حمله‌ور شده و به دنبال نابودی حس تعلق و خودباوری از جوانان است، یادآور شد: «در این بین معرفی الگوها به نسل زد و آلفا که نوک پیکان هجمه دشمن هستند، بسیار حائز اهمیت است تا بدانند می شود ماند و ساخت. از همان ابتدا که وارد مدرسه و اجتماع شدم، پیوست فرهنگی را از محیط اصیل خانواده گرفتم؛ هر چه می گذشت و در محیط های مختلف قرار می گرفتم، می دیدم دوستان و همکارانم تفکرات دیگری دارند و با فرهنگ بومی بیگانه هستند از این رو احساس نیاز به وجود پیوست فرهنگی داشتم که خوشبختانه امروز هم خودم آن را رعایت می کنم و هم همکارانم را نسبت به آن ترغیب می کنم. یادم هست در ماجرای فتنه1401 که کلاس ها و بخش ها تعطیل شده بود، متعجب بودم که چرا عده ای به عقبه پرافتخار ایرانی اسلامی خود پشت پا زده و مسبب این وضعیت شده اند؟! به همین خاطر با دانشجویان جلسه گذاشتم؛ حرف هایشان را شنیدم و در نهایت گفتم شما آنقدر خوب و قوی هستید که دشمن به شما و موقعیتتان طمع کرده و می خواهند استثمارتان کند وگرنه پشت شعارهای توخالی و رنگارنگش، هیچ تعهدی در کار نیست؛ پس خود را راحت حراج نکنید؛ کمبود و مشکل هست ولی راهش این نیست؛ باید دنبال راهکار و ساختن باشیم نه تقدیم کشور به دشمن».

دندان یک عضو خارجی نیست

وی در پایان به عنوان یک دندانپزشک از مردم خواست از این تفکر که «دندان بود، بود؛ نبود نبود» دست برداشته و تصور نکنند که دندان یک عضو مصنوعی یا خارجی است که بود و نبودش یکسان است بلکه سلامت دندان بر سلامت همه اعضای بدن اثرگذار است و نبود آن حتی کیفیت و سبک زندگی افراد را تغییر می دهد.