رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران: جوانی جمعیت، مسئله‌ای فرابخشی و نیازمند هم‌افزایی همه دستگاه‌هاست | ایران مدلبز

به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران، در این نشست، دکتر سید رضا رئیس‌ کرمی ضمن تسلیت ایام شهادت حضرت فاطمه زهرا(س)، با آرزوی بهره‌مندی حاضران از دعای این بانوی بزرگ اسلام، بر اهمیت پرداختن همه‌جانبه به مسئله جوانی جمعیت تأکید کرد و گفت:«جوانی جمعیت یک شاخص چندبُعدی و فرابخشی است که نمی‌توان آن را صرفاً به حوزه بهداشت و سلامت محدود کرد. تحقق اهداف این موضوع، نیازمند همکاری و هم‌افزایی تمامی دستگاه‌های اجرایی، به‌ویژه در عرصه‌های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی است.»
رئیس دانشگاه با اشاره به نقش دانشگاه علوم پزشکی تهران در ارتقای شاخص‌های مرتبط با سلامت مادران و کودکان، افزود:«کاهش مرگ‌ومیر مادران باردار، نوزادان و کودکان زیر پنج سال از مهم‌ترین شاخص‌های توسعه در حوزه سلامت است و خوشبختانه با تلاش‌های مستمر شبکه بهداشت کشور پس از پیروزی انقلاب اسلامی، شاهد بهبود چشمگیر این شاخص‌ها بوده‌ایم. این پیشرفت حاصل زحمات همکاران ما در خانه‌های بهداشت، پایگاه‌ها، مراکز جامع سلامت و بیمارستان‌هاست.»
وی با تأکید بر لزوم گسترش مراقبت‌های بارداری و احترام به کرامت مادران در مراجعات به مراکز سلامت، اظهار داشت:«ارائه مراقبت‌های منظم و ارجاع به‌موقع مادران پرخطر از وظایف اساسی ما در حوزه سلامت است. این اقدامات علاوه بر حفظ سلامت مادر و نوزاد، باعث افزایش اعتماد عمومی و تشویق سایر مادران به مراجعه منظم می‌شود.»دکتر رئیس کرمی در بخش دیگری از سخنان خود، به ضرورت کاهش آمار سزارین و ترویج زایمان طبیعی اشاره کرد و گفت: «افزایش زایمان طبیعی و فراهم‌سازی الزامات آن از شاخص‌های اختصاصی حوزه سلامت است. هرچند بخشی از این موضوع نیازمند زیرساخت‌های اقتصادی و تجهیزاتی است، اما محور اصلی تحقق آن در دست ماست و باید با برنامه‌ریزی دقیق بهبود یابد.»
رئیس دانشگاه پیشگیری از سقط‌های غیرضروری را نیز از اولویت‌های دانشگاه دانست و افزود: «آموزش، اطلاع‌رسانی عمومی و ارائه مشاوره‌های تخصصی در مراکز بهداشتی می‌تواند از بروز بسیاری از سقط‌های بدون اندیکاسیون جلوگیری کند. نقش آگاهی‌بخشی در این زمینه بسیار حیاتی است.»
وی با بیان اینکه خانواده باید محور برنامه‌های جوانی جمعیت باشد، تصریح کرد:«در نظام مراقبت سلامت، خانواده باید به عنوان یک واحد جامع دیده شود؛ شامل پدر، مادر و فرزندان. تقویت بنیان خانواده، زیربنای پایداری جمعیت جوان است.»
دکتر رئیس کرمی گفت: «قانون جوانی جمعیت تمام دستگاه‌های کشور را درگیر می‌کند و دانشگاه علوم پزشکی تهران علاوه بر انجام وظایف تخصصی خود، باید به عنوان نهادی مطالبه‌گر نیز عمل کند تا سایر دستگاه‌ها در ایفای مسئولیت‌های خود در این زمینه فعال‌تر شوند. 
روند کنونی کاهش نرخ زاد‌و‌ولد هشداردهنده است و اگر چاره‌جویی مؤثر صورت نگیرد، در دو دهه آینده با پدیده سالمندی گسترده مواجه خواهیم بود. همین امروز برای بهبود وضعیت جمعیت اقدام شود و نباید بیش از این تأخیر کرد.
وی در پایان این نشست، بر تداوم همفکری‌ها و همکاری‌های میان‌بخشی برای تحقق اهداف ملی در حوزه جوانی جمعیت تأکید کرد.

وزارت بهداشت شایسته ارزیابی در تراز دستگاه‌های بزرگ ملی است
دکتر علیرضا اولیائی‌منش، معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران، با اشاره به اهمیت اجرای قانون جوانی جمعیت گفت: تحقق اهداف این قانون نیازمند همکاری و نظارت مؤثر همه دستگاه‌هاست تا با تسهیل شرایط، مردم با علاقه و اعتماد بیشتری به فرزندآوری روی آورند.»
وی با انتقاد از شیوه فعلی رتبه‌بندی دستگاه‌ها در جشنواره شهید رجایی افزود: «تلاش‌ها و خدمات گسترده وزارت بهداشت نباید در مقایسه با سازمان‌های کوچک‌تر سنجیده شود. انتظار داریم ارزیابی عملکرد وزارت بهداشت در سطح دستگاه‌های بزرگ کشور انجام گیرد تا جایگاه واقعی این مجموعه نمایان شود.»معاون بهداشت دانشگاه در پایان از آماده‌سازی بسته اصلاحی ارزیابی عملکرد در حوزه سلامت خانواده و جمعیت خبر داد و تأکید کرد: «هدف ما ارتقای شاخص‌ها و انعکاس درست زحمات همکاران دانشگاه‌های علوم پزشکی در سطح ملی است.» 

بحران جمعیت ترکیبی از چالش‌های اقتصادی، فرهنگی و مهاجرت نخبگان است
در ادامه، دکتر چوبینه، معاون توسعه مدیریت و منابع دانشگاه و رئیس انجمن علمی ناباروری ایران،  از تلاش‌های صورت‌گرفته در جشنواره شهید رجایی تقدیر کرد و گفت:  «دانشگاه علوم پزشکی تهران امسال توانست در شاخص شفافیت و پاسخگویی رتبه نخست را در بین همه دستگاه های استان تهران کسب کند؛ اما به دلیل مشارکت محدود دستگاه‌های تابعه، جایگاه کلی وزارت بهداشت در سطح ملی نیاز به تقویت دارد. حضور پررنگ‌تر دانشگاه‌ها در این جشنواره، فرصتی برای معرفی خدمات ارزشمند نظام سلامت و ارج نهادن به زحمات همکاران در سراسر کشور است.»
دکتر چوبینه در ادامه با اشاره به مسئله جمعیت به‌عنوان یکی از بحران‌های جهانی اظهار داشت:  «امروزه بحران کاهش نرخ زاد‌و‌ولد محدود به کشور ما نیست؛ بلکه بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته  نیز با این چالش روبه‌رو هستند، تفاوت در این است که آنها با جذب نخبگان و نیروهای متخصص سایر کشورها، خلأ جمعیتی خود را جبران می‌کنند، در حالی که ما نه تنها با کاهش فرزندآوری مواجهیم، بلکه بخش بزرگی از نیروهای نخبه خود را نیز به‌دلیل شرایط اقتصادی، اجتماعی و شغلی از دست می‌دهیم.»
 وی افزود: «به این ترتیب، بحران جمعیت در کشور ما دو‌سویه است؛ از یک سو کاهش تمایل به ازدواج و فرزندآوری، و از سوی دیگر مهاجرت نخبگان و نیروهای متخصص. نتیجه آن کاهش پویایی جمعیت و از دست رفتن سرمایه‌های انسانی ارزشمند است.»
 وی با اشاره به شرایط کشور افزود: «اگرچه ایران هنوز وارد بحران فکری و ذهنی کاهش فرزندآوری نشده، اما مشکلات معیشتی، مسکن و اشتغال جوانان می‌تواند این روند را تسریع کند. باید شرایط ازدواج و فرزندآوری را تسهیل کنیم، نه اینکه ناخواسته مانع آن شویم.»
رئیس انجمن علمی ناباروری ایران در بخش دیگری از سخنان خود با تأکید بر لزوم حمایت از زوج‌های نابارور گفت:  «در حال حاضر بیش از سه و نیم میلیون زوج در کشور با مشکل ناباروری مواجه هستند. بسیاری از این خانواده‌ها، علیرغم تمایل و آمادگی برای فرزندآوری، به دلیل هزینه‌های سنگین دارو و درمان و ضعف پوشش بیمه‌ای، از ادامه درمان منصرف می‌شوند. باید نظام حمایتی و بیمه‌ای در این حوزه به‌گونه‌ای بازنگری شود که هیچ زوجی به‌دلیل مشکلات مالی از حق فرزندآوری محروم نماند.»
وی در ادامه با اشاره به اقدامات وزارت بهداشت در توسعه مراکز درمان ناباروری در دوره‌های گذشته خاطرنشان کرد: «زیرساخت‌های علمی و درمانی مناسبی در کشور ایجاد شده است، اما بدون حمایت مالی کافی، این ظرفیت‌ها به نتیجه مطلوب نمی‌رسند. جوانان ما هنوز انگیزه ازدواج و فرزندآوری دارند، اما باید این انگیزه را با سیاست‌های حمایتی واقعی تقویت کرد.»
دکتر چوبینه با تأکید بر نقش زنان شاغل در پویایی جمعیت افزود:  «یکی از چالش‌های مهم، از دست رفتن فرصت‌های فرزندآوری برای بانوان به دلیل فشارهای شغلی و تحصیلی است. باید شرایط کاری زنان شاغل، به‌ویژه در نظام سلامت، به‌گونه‌ای تنظیم شود که میان مسئولیت خانوادگی و شغلی تعادل برقرار گردد. کاهش ساعات کاری مادران و ایجاد تسهیلات مهدکودک، از جمله اقداماتی است که می‌تواند به تحقق این هدف کمک کند.»
وی با اشاره به حمایت‌های دانشگاه علوم پزشکی تهران در این زمینه گفت: «در دانشگاه، کمک‌هزینه مهدکودک برای همکاران دارای فرزند به دو و نیم میلیون تومان افزایش یافته است که قبلا 450 هزار تومان بوده، اما با توجه به هزینه واقعی نگهداری کودک که گاه تا ۱۰ میلیون تومان در ماه می‌رسد، این میزان همچنان پاسخگوی نیاز خانواده‌ها نیست.
دکتر چوبینه در پایان سخنان خود تأکید کرد:  «کارکنان نظام سلامت از بهورز و پرستار تا پزشک متخصص، از شریف‌ترین و پرتلاش‌ترین اقشار کشورند و با وجود فشارهای کاری و معیشتی، خالصانه در خدمت مردم‌اند. اگر انتظار داریم کشور در مسیر پایداری جمعیت و تحقق سیاست‌های جوانی جمعیت حرکت کند، باید پیش از هر چیز از این نیروهای انسانی حمایت واقعی شود. بحران جمعیت تنها اقتصادی نیست؛ نیازمند بازنگری فرهنگی، مدیریتی و تقویت امید اجتماعی است. اکنون باید اقدام کرد و  تأخیر نکرد.

قانون جوانی جمعیت با همکاری نظام‌مند دانشگاه‌های علوم پزشکی عملیاتی می‌شود
در پایان دکتر احمدرضا ریحانی، مدیرکل بازرسی و مدیریت عملکرد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، بر اهمیت هم‌افزایی دانشگاه‌ها در ارزیابی عملکرد و اجرای قانون جوانی جمعیت تأکید کرد.وی با اشاره به مأموریت بازرسی در نظارت بر حسن اجرای قوانین گفت:«با توجه به تکالیف جدید جشنواره شهید رجایی و ارزیابی عملکرد دستگاه‌ها، این نشست با هدف همسان‌سازی رویکردها، آموزش کارشناسان و تقویت نگاه تحولی در ارزیابی‌ها برگزار شد.»
دکتر ریحانی افزود: «یکی از محورهای اصلی ارزیابی امسال، اجرای قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت است. باید شاخص‌هایی که در آن‌ها عقب‌ماندگی وجود دارد شناسایی و برای بهبود آن‌ها برنامه‌ریزی دقیق‌تری انجام شود.»
مدیرکل بازرسی وزارت بهداشت در پایان خاطرنشان کرد:«در این نشست تلاش شد با همکاری دانشگاه‌های علوم پزشکی و مؤسسات تابعه، فرآیند نظارت و ارزیابی عملکرد در حوزه جوانی جمعیت به‌صورت یکپارچه و هماهنگ دنبال شود.»