کاردرمانی، فلسفه‌ای برای زیستن و پیوند علم، آموزش و درمان | ایران مدلبز

در جهان امروز، سلامت تنها به درمان بیماری‌ها محدود نمی‌شود، بلکه به کیفیت زندگی، توانایی مشارکت در فعالیت‌های روزمره و بازگشت انسان به نقش‌های اجتماعی معنا می‌یابد. در این میان، کاردرمانی به‌عنوان یکی از ارکان توانبخشی، نقشی کلیدی در بازیابی استقلال بیماران دارد.

دکتر ثریا قره‌باغی، عضو هیأت علمی و مدیر گروه آموزشی کاردرمانی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، از چهره‌های جوان، پرتلاش و اثرگذار در این عرصه است؛ استادی که علم، آموزش و درمان را به‌زیبایی در کنار هم قرار داده است. در گفت‌وگوی اختصاصی وب‌دا با ایشان، از مسیر علمی، چالش‌ها و نگاه عمیق او به فلسفه کاردرمانی بیشتر می‌خوانیم.

از تحصیل تا آموزش و مدیریت؛ مسیری بر پایه تلاش و عشق به درمان

دکتر ثریا قره‌باغی متولد سال ۱۳۶۵ است. وی پس از پایان تحصیلات دبیرستان، در آزمون سراسری سال ۱۳۸۳ در رشته کاردرمانی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی پذیرفته شد.او پس از چهار سال تحصیل، وارد مقطع کارشناسی ارشد شد و هم‌زمان فعالیت بالینی خود را در حوزه کاردرمانی کودکان آغاز کرد. پس از اتمام کارشناسی ارشد، به مدت چهار سال در دانشکده توانبخشی دانشگاه علوم پزشکی همدان به فعالیت آموزشی و درمانی پرداخت.

در سال ۱۳۹۵ وارد دوره دکترای تخصصی شد و از سال ۱۴۰۰، به‌عنوان عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد و در مرتبه استادیاری به گروه کاردرمانی این دانشگاه پیوست. وی اکنون علاوه بر تدریس و پژوهش، مدیریت گروه آموزشی کاردرمانی را نیز برعهده دارد و به گفته خود، «افتخار خدمت به دانشجویان و توسعه این رشته تخصصی» را بزرگ‌ترین سرمایه کاری‌اش می‌داند.

تعامل آموزش، پژوهش و درمان؛ سه ضلع جدانشدنی کاردرمانی

به باور دکتر قره‌باغی، آموزش، پژوهش و درمان سه بخش به‌هم‌پیوسته و غیرقابل تفکیک در رشته کاردرمانی هستند. او در این‌باره می‌گوید: درمان بیماران باید بر پایه شواهد علمی و پژوهش‌های به‌روز انجام شود. پژوهش‌های کاربردی نیز از دل تجربه‌های بالینی و نیازهای واقعی بیماران زاده می‌شوند؛ نتایج این پژوهش‌ها خود به بهبود فرآیند درمان کمک می‌کند.

وی می‌افزاید:بخش عمده آموزش در کاردرمانی، آموزش بالینی است؛ جایی که دانشجو آنچه را در کلاس آموخته، کنار بیمار به کار می‌گیرد. در واقع، آموزش، درمان و پژوهش در چرخه‌ای متقابل قرار دارند و نمی‌توان یکی را بر دیگری مقدم دانست.

استاد موفق؛ آموزگار، پژوهشگر و الهام‌بخش

از دیدگاه دکتر قره‌باغی، استاد موفق کسی است که دانشجویان را برای خدمت مؤثر به جامعه آماده کند. او می‌گوید:استاد موفق باید علم خود را به‌روز نگه دارد، ارتباط مؤثر با دانشجویان داشته باشد و آنان را در مسیر پژوهش و خلاقیت علمی تشویق کند.

به اعتقاد او، استاد حرفه‌ای صرفاً انتقال‌دهنده دانش نیست، بلکه پژوهشگری منتقد و آگاه است که در دانشجویان روحیه پرسشگری و مسئولیت‌پذیری ایجاد می‌کند.هدف نهایی آموزش در کاردرمانی، پرورش درمانگرانی متعهد و محققانی است که خود منبع تولید علم در کشور باشند؛ افرادی که با دیدی نقادانه به شواهد علمی می‌نگرند و در توسعه دانش بومی نقش‌آفرینی می‌کنند.

چالش‌ها و راهکارها؛ معرفی نقش حیاتی کاردرمانی در جامعه

یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های دکتر قره‌باغی، ناشناختگی کاردرمانی در جامعه و میان برخی گروه‌های تخصصی است. او با صراحت می‌گوید:بسیاری از افراد هنوز با اهداف و خدمات کاردرمانی آشنایی ندارند و همین موضوع موجب می‌شود ارجاع بیماران به این خدمات با تأخیر انجام شود. این در حالی است که کاردرمانی نقش محوری در توانبخشی و ارتقای کیفیت زندگی بیماران دارد.

وی با اشاره به تلاش‌های مستمر خود و همکارانش برای معرفی این رشته می‌افزاید:با برگزاری نشست‌های علمی، دوره‌های آموزشی و فعالیت‌های اطلاع‌رسانی از طریق روابط عمومی دانشگاه و رسانه‌های رسمی، درصدد هستیم تا جایگاه واقعی کاردرمانی را در نظام سلامت معرفی کنیم. افزایش آگاهی عمومی، زمینه‌ساز بهره‌مندی به‌موقع بیماران از خدمات تخصصی و بازگشت سریع‌تر آنان به زندگی عادی است.»

نقش خانواده در مسیر موفقیت

دکتر قره‌باغی در بخش پایانی گفت‌وگو با تأکید بر نقش خانواده در پیشرفت علمی و حرفه‌ای خود می‌گوید:حمایت‌های معنوی، روحی و اقتصادی پدر و مادرم در دوران تحصیل و آغاز فعالیتم، باعث شد بدون دغدغه در مسیر خدمت به دانشجویان و بیماران گام بردارم. همراهی آنان زیربنای تمام موفقیت‌های من بوده است و قدردان محبت بی‌پایانشان هستم.

روز جهانی کاردرمانی یادآور جایگاه انسانی و اثرگذار یکی از مهم‌ترین شاخه‌های توانبخشی در نظام سلامت است؛ حرفه‌ای که دانش را با اخلاق، و علم را با کیفیت زندگی انسان پیوند می‌دهد.

به باور دکتر ثریا قره‌باغی،کاردرمانی یعنی دیدن انسان از دریچه زیستن روزمره؛ نگاهی مبتنی بر توانایی، امید و مشارکت فعال در جامعه.