جوان‌سازی جمعیت؛ ضرورت فرهنگی، روایت هنری | ایران مدلبز

در جهان امروز، مسائل اجتماعی هنگامی می‌توانند به جریان مؤثر فرهنگی تبدیل شوند که زبان بیان‌شان درست انتخاب شود. «جوانی جمعیت» نیز از همین جنس دغدغه‌هاست؛ مسئله‌ای راهبردی که آینده هر جامعه‌ای را رقم می‌زند. اما تجربه نشان داده است که صرفاً تکرار مفاهیم رسمی، آمارهای خشک یا توصیه‌های کلی، نه‌تنها تأثیرگذار نیست، بلکه در برخی مواقع می‌تواند منجر به دل‌زدگی مخاطبان، به‌ویژه نسل جوان، شود. در این میان، هنر نقشی بی‌بدیل دارد؛ چرا که هنر، زبان احساس، تجربه، روایت و زندگی است و می‌تواند حقیقت را نه با دستور و شعار، بلکه با تماشایی‌ترین روایت‌ها بازگو کند.

جوانی جمعیت، موضوعی پیچیده و چندلایه است. باید پذیرفت که نگاه تک‌بعدی و شعاری به چنین مسئله‌ای، نه با عقلانیت جوان ایرانی همخوان است و نه با ذائقه حساس و حقیقت‌جوی او. امروز بخش مهمی از جوانان نسبت به شعارهایی که از تجربه واقعی زندگی فاصله دارد، واکنش انتقادی دارند؛ بنابراین هرگونه سیاست فرهنگی در این حوزه، اگر نخواهد هنری، انسانی و واقع‌بینانه باشد، محکوم به شکست است. هنر می‌تواند پل باشد؛ پلی میان دغدغه‌های سیاست‌گذاران و واقعیت‌های روزمره جامعه. جایی که خانواده، امید، آینده، دغدغه‌های معیشتی، شادی، امنیت روحی، و رؤیاهای نسل جوان، در بستری انسانی و ملموس روایت می‌شود.

از نگاه هنر، بحران جمعیتی فقط مسئله «تعداد» نیست؛ بحث کیفیت زندگی، امید اجتماعی، تصویر جوان از آینده، جایگاه خانواده در فرهنگ امروز، نقش زن و مرد در زیست اجتماعی، و حتی معنای «مسئولیت در قبال نسل فردا» نیز هست. شعر و موسیقی می‌توانند لطافت امید را زنده کنند؛ سینما می‌تواند دغدغه‌ها و تعارض‌های نسل امروز را به تصویر بکشد؛ تئاتر می‌تواند گفت‌وگوی صادقانه میان نسل‌ها را رقم بزند؛ ادبیات می‌تواند آرزوهای مادران و پدران آینده را روایت کند؛ و عکاسی می‌تواند لحظه‌هایی از مهر و تولد و زندگی را ثبت کند که بیش از هزاران کلمه سخن می‌گویند.

چالش جمعیتی، تنها موضوع عدد و اقتصاد نیست؛ موضوع «معنا» و «باور» است. اگر جوان امروز احساس کند در ساخت آینده شریک است، اگر تصویر فردای خود را روشن ببیند، اگر تجربه زیستن در جامعه را دوست داشته باشد، آنگاه بدون اجبار، خود پرچم‌دار امید و زندگی خواهد شد. وظیفه هنر همین است: بازگرداندن معنا و امید به روایت‌ها، و ارائه نسخه‌ای انسانی، نه دستوری، از زندگی جمعی.

بر همین اساس، دانشگاه علوم پزشکی تربت‌حیدریه با درک این ضرورت و با تکیه بر ظرفیت‌های فرهنگی و هنری، دومین دوره جشنواره بین‌المللی عکس «ایران جوان» را برگزار می‌کند؛ جشنواره‌ای که می‌کوشد به جای زبان دستور، زبان احساس و تصویر را به صحنه بیاورد؛ تا روایت زیبایی از زندگی، خانواده، تولد، امید و آینده ایران بسازد. این رویداد فرصتی است برای آنکه هنرمندان، نسل امروز و فردا را در قاب حقیقت و زیبایی به تصویر بکشند؛ و نشان دهند که هنر، چگونه می‌تواند آینده را روشن‌تر و جوان‌تر کند.