ارزیابی و مداخله ارگونومیک؛ پارادایم جدید در نظام درمان | ایران مدلبز

به گزارش وبدا، دکتر فاروق محمدیان، مدیر گروه بهداشت حرفه‌ای و ایمنی کار دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی کردستان تأکید کرد: استخوان، بافتی زنده و پویاست که در پاسخ به فشارهای مکانیکی ملایم و تکراری، خود را بازسازی و تقویت می‌کند. ارگونومی حرکتی به ما می‌آموزد چگونه فعالیت‌های روزمره را به گونه‌ای انجام دهیم که حداکثر تحریک مکانیکی مفید بر استخوان‌ها اعمال شود.

پیشگیری از پوکی استخوان با اصلاح حرکات روزمره

به گفته دکتر محمدیان، این واقعیت نشان می‌دهد که چگونگی انجام فعالیت‌های ساده‌ای مانند راه رفتن، بلند کردن اجسام و حتی کارهای خانه، تأثیر مستقیمی بر سلامت استخوان‌ها دارد.

وی افزود: ما در حال تدوین پروتکل‌های ساده و کاربردی برای همه گروه‌های سنی هستیم تا بتوانند با اصلاح حرکات ساده، سرمایه استخوانی خود را حفظ و تقویت کنند.

مدیر گروه بهداشت حرفه‌ای و ایمنی کار دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی کردستان ادامه داد: شواهد نشان می‌دهد مشکلات و شیوع دردهای اسکلتی‌ـ‌عضلانی، به‌ویژه در میان پرستاران، کارگران ساختمانی و کارمندان پشت‌میزنشین بالاست و هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیم ناشی از این اختلالات، بار اقتصادی سنگینی به جامعه تحمیل می‌کند.

پیشنهاد پارادایم جدید در درمان: ارزیابی و مداخله ارگونومیک، پیش و پس از جراحی

دکتر محمدیان از پیشنهاد یک تحول اساسی در نظام سلامت خبر داد و گفت: پیشنهاد می‌کنیم پزشکان پیش از ارجاع بیماران دارای مشکلات اسکلتی‌ـ‌عضلانی به اتاق عمل، موظف باشند آنان را برای یک ارزیابی ارگونومیک جامع به کارشناس ارگونومی ارجاع دهند.

وی با تأکید بر تداوم این روند حتی پس از عمل جراحی افزود: حتی در مواردی که جراحی اجتناب‌ناپذیر است، این فرآیند نباید متوقف شود. پیشنهاد ما این است که پس از عمل نیز محیط کار و زندگی بیمار، سبک زندگی و الگوهای حرکتی وی مجدداً توسط ارگونومیست ارزیابی شده و مداخلات ارگونومیک لازم اعمال گردد.

دانشیار بهداشت حرفه‌ای دانشگاه علوم پزشکی کردستان تصریح کرد: اهداف این ارزیابی جامع پیش و پس از عمل شامل پرسش‌هایی از این دست خواهد بود:

آیا درد بیمار ناشی از طرز نشستن اشتباه است؟

آیا کمردرد نتیجه بلند کردن مکرر بار به روش نادرست است؟

آیا با اصلاحات ساده می‌توان نیاز به جراحی را از بین برد؟

و پس از عمل، چگونه از بازگشت بیماری و آسیب‌های مجدد جلوگیری کنیم؟

دکتر محمدیان در توضیح این پیشنهاد نوین خاطرنشان کرد: این پارادایم جدید می‌تواند درمان را به یک فرآیند جامع و چرخه‌ای تبدیل کند که از پیشگیری آغاز شده، در حین درمان ادامه یافته و با بازگشت ایمن بیمار به زندگی عادی تکمیل شود. هدف نهایی، نه‌تنها درمان بیماری، بلکه تضمین سلامتی پایدار و پیشگیری از عود بیماری است.

تأسیس کلینیک‌های تخصصی مشاوره ارگونومی

دکتر فاروق محمدیان ادامه داد: اجرای این طرح نیازمند تأسیس کلینیک‌های تخصصی مشاوره ارگونومی است که توسط کارشناسان ارگونومی اداره شوند. این مراکز می‌توانند بیماران را در محیط واقعی کار و زندگی ارزیابی کرده، عوامل خطر ارگونومیک ایجادکننده بیماری را شناسایی و راهکارهای عملی برای اصلاح آن‌ها ارائه دهند.

تجارب موفق جهانی

این عضو هیات علمی دانشگاه تأکید کرد: شواهد جهانی نشان می‌دهد اجرای برنامه‌های ارگونومی در کشورهای پیشرفته تا ۶۰ درصد از آسیب‌های اسکلتی‌ـ‌عضلانی و ۳۰ درصد از غرامت‌های پرداختی به کارگران را کاهش داده و بهره‌وری و کیفیت محصولات را به‌طور چشمگیری افزایش داده است.

به گفته دکتر محمدیان، ارجاع سیستماتیک بیماران به کلینیک‌های ارگونومی، گامی بلند به سوی یک رویکرد سلامت‌محور و انسان‌محور و درعین‌حال مقرون‌به‌صرفه خواهد بود.

وی در پایان خاطرنشان ساخت: بیایید پیش از برش چاقوی جراحی، از قیچی ارگونومی برای بریدن زنجیره عوامل بیماری‌زای اسکلتی‌ـ‌عضلانی استفاده کنیم. این تحول علمی می‌تواند علاوه بر پیشگیری از پوکی استخوان، به درمان ریشه‌ای یکی از شایع‌ترین و پرهزینه‌ترین مشکلات سلامت شغلی منجر شود.