هاری درمان ندارد؛ پیشگیری تنها راه نجات است | ایران مدلبز

به گزارش وبدا، دکتر روح‌انگیز نشیبی، متخصص عفونی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز افزود: بیماری هاری (Rabies)، یک بیماری ویروسی کشنده است که از طریق حیوانات آلوده به پستانداران و انسان منتقل می‌شود و پس از ظهور علائم بیماری، مرگ فرد آسیب‌دیده تقریبا حتمی است.

این متخصص بیماری‌های عفونی در این باره توضیح داد: هاری یک عفونت ویروسی حاد سیستم عصبی مرکزی است که از طریق بزاق حیوان آلوده، معمولاً از راه گازگرفتگی منتقل می‌شود.

وی ادامه داد: نکته حیاتی آن است که هاری درمان ضد ویروسی اختصاصی ندارد و درصد زنده ماندن بیماران مبتلا، بسیار ناچیز و در حد گزارش‌های انگشت‌شمار (۲ تا ۳ مورد) است. به همین دلیل، تمام تمرکز باید بر پیشگیری باشد. سرعت عمل در مراجعه به مراکز درمانی مهم‌ترین عامل پیشگیری از هاری است که نباید هیچ تأخیری در آن صورت گیرد.

دکتر نشیبی با اشاره به مراحل پیشگیری از هاری پس از گزش (PEP) عنوان کرد: اولین اقدام حیاتی، شست‌وشوی فوری و کامل محل گزش با آب و صابون است. این کار کمک شایانی به پاک کردن ویروس و میکروب‌های بزاق حیوان از سطح زخم می‌کند.

این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی اهواز در ادامه، با تاکید بر اهمیت واکسیناسیون هاری، تصریح کرد: تزریق واکسن هاری برای اغلب گزش‌ها به‌ویژه سگ، گربه و موش‌های فاضلاب بر اساس یک پروتکل زمانی (مثلاً روز ۱، ۳، ۷ و…) ضروری است.

وی در خصوص تزریق سرم ضد هاری (RIG) تشریح کرد: در موارد گزش‌های عمیق و وسیع، سرم ضد هاری برای ایجاد ایمنی فوری در محل زخم، تزریق می‌شود.

دکتر نشیبی تأکید کرد: تزریق سرم ضد هاری محدودیت زمانی دارد و تنها در هفته اول پس از گزش کارایی دارد. تأخیر در مراجعه می‌تواند شانس بیمار را از دریافت این اقدام نجات‌بخش سلب کند.

این متخصص بیماری‌های عفونی در خصوص لزوم تزریق واکسن کزاز و آنتی‌بیوتیک گفت: بر اساس سابقه واکسیناسیون فرد و نوع حیوان (مانند سگ و گربه)، تزریق واکسن کزاز و آنتی‌بیوتیک پیشگیرانه برای مقابله با سایر میکروب‌های محل گزش نیز در نظر گرفته می‌شود.

وی در مورد علائم بیماری اظهار داشت: دوره کمون (فاصله ورود ویروس تا ظهور علائم) در هاری می‌تواند طولانی باشد و تا حدود ۳ ماه به طول بیانجامد که اولین و مهم‌ترین علائم هاری شامل پرخاشگری و ترس از آب (هیدروفوبیا) است. متأسفانه پس از بروز این علائم، بیماری قطعاً کشنده خواهد بود.

دکتر نشیبی به دو عامل مهم در ارزیابی خطر و شدت درمان پس از گزش اشاره کرد و گفت: عمق و وسعت گزش در ارزیابی بیمار بسیار مهم است؛ هرچه گزش عمیق‌تر باشد (تا حدی که ماهیچه یا استخوان دیده شود)، ریسک انتقال ویروس هاری ناشی از آن بیشتر است و پیگیری جدی‌تری نیاز دارد.

وی گفت: افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند مانند مبتلایان به سرطان، سیروز کبدی یا مصرف‌کنندگان داروهای نقص سیستم ایمنی نظیر کورتیکواستروئیدها، علائم شدیدتری از خود نشان خواهند داد و اقدامات پیشگیرانه برای آن‌ها با جدیت بیشتری دنبال می‌شود.

عضو هیات علمی دانشگاه در پایان با اشاره به مانیتورینگ حیوان مهاجم، افزود: اگر حیوان گازگیرنده در دسترس باشد و فرار نکرده باشد، باید تا ۱۰ روز پس از گزش، رفتار آن را تحت نظر گرفت. اگر حیوان در این مدت رفتار عادی داشت، احتمال هاری کمتر می‌شود. اما اگر رفتار پرخاشگرانه و غیرعادی از خود نشان دهد، باید بلافاصله اقدامات درمانی را با جدیت کامل ادامه داد.