یافته‌های علمی جدید درباره نقش تغذیه در رشد قدی کودکان | ایران مدلبز

پژوهش‌های اخیر در حوزه تغذیه کودکان، فراتر از تمرکز بر تنها یک نوع ماده مغذی، بر نقش یک الگوی غذایی کامل و متعادل در دستیابی به حداکثر رشد قدی تأکید دارند. این یافته‌ها، دیدگاه‌های پیشین را که تنها بر مصرف کلسیم یا پروتئین متمرکز بودند، تکمیل کرده و رویکردی جامع‌تر را پیشنهاد می‌دهند.

در سال‌های گذشته، اغلب توصیه‌های تغذیه‌ای برای رشد قدی کودکان بر مصرف کافی پروتئین، کلسیم و ویتامین D متمرکز بودند. در حالی که دریافت مناسب این مواد مغذی در رشد قدی کودکان همچنان حائز اهمیت می باشد، مطالعات جدید نشان می‌دهند که تأثیر آن‌ها به شدت به وجود سایر ویتامین‌ها و مواد معدنی در یک رژیم غذایی غنی وابسته است.

تحقیقات جدید نشان می‌دهند که مواد مغذی به صورت جداگانه عمل نمی‌کنند، بلکه یک “هم‌افزایی” (synergy) بین آن‌ها وجود دارد. به عنوان مثال، جذب کلسیم به وجود کافی ویتامین D و ویتامین K2 وابسته است. همچنین، روی، منیزیم و فسفر در کنار پروتئین برای ساخت و معدنی‌سازی استخوان‌ها ضروری هستند.

نتایج یک مطالعه معتبر که در سال ۲۰۲۲ در مجله “BMC Public Health” منتشر شد، نشان می دهد که کودکانی که از یک رژیم غذایی با تنوع بالا و غنی از سبزیجات، میوه‌ها، پروتئین‌های باکیفیت و لبنیات پیروی می‌کنند، رشد قدی بهتری نسبت به کودکانی دارند که فقط بر چند ماده غذایی خاص تمرکز می‌کنند. 

علاوه بر این، یکی از جدیدترین و هیجان‌انگیزترین حوزه‌های پژوهشی، ارتباط بین میکروبیوم روده (باکتری‌های مفید روده) و رشد استخوان است. یافته‌های اخیر نشان می‌دهند که تعادل در میکروبیوم روده می‌تواند بر جذب مواد مغذی کلیدی نظیر کلسیم و حتی تولید هورمون‌هایی که در رشد و نمو کودکان مهم هستند، اثر گذار باشد. در این خصوص استفاده از رژیم‌های غذایی غنی از فیبر، مانند میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و همچنین لبنیات حاوی پروبیوتیکها، می‌تواند در ارتقا و سلامت میکروبیوم روده اثرگذار باشد.

در مجموع یافته های اخیر تمرکز بر الگوهای غذایی کامل که حاوی مجموعه ای از مواد مغذی کلیدی می باشد را برای رشد قدی در کودکان موثرتر قلمداد می کنند. تحقیقات تغذیه ای اخیر به جای توصیه به مصرف یک یا دو مکمل، به والدین پیشنهاد می‌کنند که بر روی یک الگوی غذایی کامل تمرکز کنند. به عنوان مثال، رژیم مدیترانه‌ای که غنی از روغن زیتون، ماهی، حبوبات، میوه‌ها و سبزیجات است، در برخی مطالعات با رشد قدی بهتر در کودکان مرتبط دانسته شده است. این الگوها نه تنها مواد مغذی اساسی را فراهم می‌کنند، بلکه به دلیل کاهش التهاب و بهبود جذب، به سلامت کلی بدن نیز کمک خواهند نمود.

در این زمینه توصیه‌های تغذیه‌ای بر اساس یافته‌های جدید به صورت زیر ارائه شده است. نکته اول این است که تنوع کافی در بشقاب غذایی کودکان رعایت شود. والدین محترم می بایست اطمینان حاصل نمایند که رژیم غذایی کودک حاوی منابع پروتئینی گوناگون (گوشت، مرغ، ماهی، تخم‌مرغ، حبوبات)، لبنیات (شیر، ماست، پنیر)، غلات کامل و طیف وسیعی از میوه‌ها و سبزیجات رنگارنگ باشد. نکته بعدی اینست که اولویت در رژیم غذایی کودکان می بایست با منابع غذایی کامل باشد و به جای تکیه بر مکمل‌های غذایی (مگر با توصیه متخصصین مربوطه)، تلاش نمایند تا مواد مغذی مورد نیاز کودک از منابع غذایی کامل تأمین شود. علاوه بر این محدود کردن غذاهای فرآوری‌شده در رژیم غذایی کودکان حائز اهمیت می باشد. غذاهای حاوی قند و چربی بالا که ارزش غذایی کمی دارند و منجر به کمبود ریز مغذی ها در بدن می شوند، می‌ بایست با غذاهای مفید جایگزین شوند.

در نهایت یافته‌ها نشان می‌دهند که رشد قدی بهینه در کودکان فراتر از مصرف تنها چند ماده غذایی، نیازمند یک رویکرد جامع و یک الگوی غذایی متنوع و کامل است. این تغییر دیدگاه، والدین و متخصصان سلامت را به سوی تأکید بر عادات غذایی سالم و پایدار از سنین پایین سوق می دهد.