گوش دادن بدون قضاوت، نخستین گام حمایت از فرد افسرده | ایران مدلبز

دکتر هانیه بنی‌اسدی‌پور، متخصص اعصاب و روان و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز در گفت‌وگو با وبدا اظهار کرد: در فرهنگ ایرانی که روابط خانوادگی جایگاه ویژه‌ای دارد، گفت‌وگو با یکی از اعضای خانواده یا دوست صمیمی، اگر بدون قضاوت باشد، می‌تواند نخستین و مؤثرترین گام برای مقابله با ناامیدی باشد.

وی با اشاره به نقش بنیادین خانواده در بحران‌های روانی افزود: حمایت خانوادگی سنگ بنای بهبودی است و اطرافیان می‌توانند با پیشنهاد فعالیت‌های ساده اما معنادار مانند پیاده‌روی کوتاه، تماس تلفنی یا نوشتن احساسات، به کاهش تنش کمک کنند.

این روانپزشک به خانواده‌ها توصیه کرد: هنگام مواجهه با فرزند افسرده، فضایی امن و بدون قضاوت فراهم کنید، به صحبت‌های او گوش دهید و هیجاناتش را تأیید کنید، تحقیقات نشان می‌دهد نوجوانان زمانی که می‌دانند والدینشان بدون سرزنش به حرف‌ها یشان گوش می‌دهند، راحت‌تر احساساتشان را بیان می‌کنند.

مراجعه به مشاور تابو نیست!

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز ادامه داد: خانواده‌ها باید فرهنگ مراجعه به روانشناس و روانپزشک را عادی‌سازی کنند، همان‌طور که افراد هنگام بیماری جسمی به پزشک مراجعه می‌کنند، در مشکلات روان نیز باید به متخصص رجوع شود.

دکتر بنی‌ اسدی‌پور همچنین افزود: در مواجهه با فرد افسرده، استفاده از جملات مقایسه‌ای، سرزنش‌آمیز یا نصیحت‌محور نتیجه منفی دارد؛ افسردگی یک بیماری زیستی–اجتماعی است، نه ضعف اراده؛ دوستان و همکاران لازم است با گوش دادن و در صورت لزوم، پرسش مستقیم درباره افکار خودکشی، زمینه دسترسی فرد به کمک حرفه‌ای را فراهم کنند.

اقدام فوری در موارد خطر

وی تأکید کرد: در صورتی که فرد افسرده افکار خودکشی دارد، باید فوراً با اورژانس اجتماعی ۱۲۳ یا خط مشاوره ۱۴۸۰ تماس گرفته شود، انتقال به اورژانس روانپزشکی، دور کردن وسایل خطرناک و ماندن در کنار فرد از مهم‌ترین اقدامات اولیه است.

سه رکن اصلی سلامت روان

این روانپزشک ورزش منظم، تغذیه مناسب و خواب کافی را سه رکن سلامت روان معرفی کرد و گفت: ورزش باعث ترشح هورمون‌های شادی بخش و کاهش هورمون استرس می‌شود و ۳۰ دقیقه پیاده‌روی تند، سه تا پنج بار در هفته، می‌تواند علائم افسردگی را کاهش دهد.

به گفته وی، رژیم غذایی سرشار از امگا۳، ویتامین D و الگوی مدیترانه‌ای (سبزیجات، میوه، ماهی و روغن زیتون) در حدود ۳۰ درصد موارد به بهبود خلق کمک می‌کند.

دکتر بنی‌اسدی‌پور افزود: خواب کافی و منظم نیز عاملی کلیدی در پیشگیری از افسردگی است، مطالعات نشان می‌دهد افراد دچار بی‌خوابی سه برابر بیشتر از سایرین در معرض افکار خودکشی هستند؛ پایبندی به برنامه خواب ۷ تا ۸ ساعته باکیفیت می‌تواند نقش مهمی در سلامت روان داشته باشد.