بیومارکرها؛ امید تازه برای تشخیص زودهنگام سرطان | ایران مدلبز

به گزارش وب‌دا همدان، دکتر راضیه امینی در گفتگو با خبرنگار ما با تأکید بر اهمیت تشخیص زودهنگام سرطان اظهار کرد: شناسایی به‌موقع این بیماری، امکان درمان مؤثرتر و افزایش طول عمر بیماران را به شکل قابل توجهی فراهم می‌کند. بیومارکرها به‌عنوان ابزارهای نوین غیرتهاجمی یا کم‌تهاجمی، قادرند حتی پیش از بروز علائم بالینی آشکار، حضور سلول‌های سرطانی یا تغییرات پیش‌سرطانی را آشکار سازند. 

مدیر گروه پزشکی مولکولی دانشگاه با اشاره به نقش کلیدی این نشانگرها افزود: بیومارکرها طیف وسیعی از مولکول‌ها را شامل می‌شوند؛ از پروتئین‌ها گرفته تا RNAهای کوچک (miRNA)، متیلاسیون DNA و جهش‌های ژنی. این مولکول‌ها در مایعات زیستی نظیر خون، ادرار و بزاق قابل شناسایی هستند و به دلیل ماهیت غیرتهاجمی، ارزش ویژه‌ای در غربالگری سرطان دارند.

وی خاطرنشان کرد: کارکردهای اصلی بیومارکرها در سه محور تعریف می‌شود؛ نخست تشخیص زودهنگام تغییرات پیش‌سرطانی پیش از بروز علائم بالینی، دوم غربالگری هدفمند برای تمایز دقیق ضایعات خوش‌خیم و بدخیم، و سوم پایش درمان که امکان ارزیابی پاسخ بیماران به درمان و تشخیص عود بیماری را فراهم می‌سازد.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی همدان به کاربردهای بالینی شناخته‌شده این نشانگرها اشاره کرد و گفت: پروتئین CA-۱۲۵ در غربالگری سرطان تخمدان، PSA در سرطان پروستات و CEA در سرطان کولورکتال از جمله نمونه‌هایی هستند که هم‌اکنون در سطح بالینی استفاده می‌شوند. علاوه بر این، فناوری‌های نوینی همچون تست‌های DNA آزاد توموری در خون و بیوپسی مایع (liquid biopsy)، افق‌های تازه‌ای را در تشخیص زودهنگام و پایش درمان سرطان گشوده‌اند.  

آینده روشن در مبارزه با سرطان

مدیر گروه پزشکی مولکولی دانشگاه علوم پزشکی همدان در ادامه یادآور شد: «با وجود ظرفیت‌های ارزشمند، محدودیت‌هایی همچون حساسیت و ویژگی ناکافی برخی نشانگرها، ناهمگونی تومورها و نیاز به استانداردسازی روش‌های آزمایشگاهی، از جمله چالش‌های مهم در مسیر توسعه و کاربرد گسترده بیومارکرها به شمار می‌روند.

دکتر امینی در پایان سخنان خود تأکید کرد: بیومارکرها ظرفیت بالایی در تکمیل روش‌های غربالگری و تصویربرداری موجود دارند. توسعه فناوری‌های دقیق‌تر و انجام مطالعات اعتبارسنجی گسترده، می‌تواند راه را برای استفاده روتین از این نشانگرها در نظام‌های سلامت هموار سازد. در نهایت، بهره‌گیری از این ابزارهای نوین می‌تواند نقش مؤثری در کاهش مرگ‌ومیر ناشی از سرطان ایفا کند و امید تازه‌ای برای بیماران و خانواده‌های آنان به همراه داشته باشد.