در ماه محرم برگزاری مراسمات مذهبی و عزاداری ،یاد آور رشادت های سالار شهیدان امام حسین (ع)  و یارانش هستند. در این ماه تهیه و توزیع غذاهای نذری رواج دارد و مصرف غذای نذری در این ایام برای مردم ارزش معنوی بالایی دارد. چه خوب است غذا های نذری که در این ایام تهیه می شود درکنار عطر و طعم و مزه مطلوب به لحاظ تغذیه ای نیز ضامن سلامت مردم باشد.

مدیر گروه بهبود تغذیه جامعه معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، در گفتگو باوب دا با اشاره به اینکه امروزه اضافه وزن و چاقی از مشکلات شایع در کشور ما محسوب می شود، اظهار کرد: بدون شک مصرف غذاهای چرب و سرخ شده ، شور و پرنمک و یا خیلی شیرین یکی از علت های مهم دریافت کالری اضافی است که با عدم تحرک و یا تحرک بدنی ناکافی به توده ای از چربی تبدیل شده و در بدن ذخیره می شود؛ اضافه وزن و چاقی زمینه را برای ابتلا به دیابت ، بیماری های قلبی – عروقی و سرطان ها فراهم می کند.

دکتر زهرا اباصلتی با بیان اینکه در هنگام استفاده از غذاهای نذری نکاتی باید مورد توجه قرار گیرد، گفت: باید دقت شود که هر فرد غذای خود را در زمان وعده‌های غذایی و فقط به هنگام گرسنگی میل کند و با توجه به اینکه در این ایام معمولا در هر وعده چند نوع غذا ارائه می‌شود، بهتر است افراد غذایی را انتخاب کنند که متناسب با مزاجشان است.

وی با اشاره به اینکه  استفاده از چندین نوع غذا در یک وعده و پرخوری هرگز توصیه نمی‌شود؛ به یاد داشته باشید زمان صحیح مصرف نوشیدنی‌ها و میوه‌ها باید بین وعده‌های اصلی غذا باشد، گفت: غذا را به‌صورت گرم در حالت نشسته و با آرامش، خوب بجوید و از تند خوردن و ایستاده خوردن غذا دوری کنید.

افراد دارای آلرژی از مصرف غذا با رنگ و بوی تند پرهیز کنند

مدیر گروه بهبود تغذیه جامعه معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد عنوان کرد: گاهی اوقات دیده می‌شود که برای خوش رنگ یا خوش‌ طعم‌تر شدن غذا از ادویه ‌های تند به‌خصوص فلفل به مقدار زیاد استفاده می‌شود که برای گرم‌ مزاجان و کسانی که آلرژی دارند، مضر است‌ بنابراین توصیه بر این است که از مصرف غذاهایی با رنگ یا بوی تند پرهیز کنید.

دکتر اباصلتی افزود: به‌طور معمول گوشتی که در اغلب غذاهای نذری استفاده می‌شود گوشت گاو است که هضم آن سخت است؛ گوشت گاو از دیدگاه طب سنتی، خون را غلیظ می کند که برای افراد با مزاج دموی یا دچار سوء مزاج گرم و تر مضر است، بنابراین به این افراد توصیه می‌شود که مصرف گوشت خورش را محدود کرده و از ترکیبات دیگر خورش استفاده کنند، افراد دچار اضافه‌ وزن بهتر است برنج کمتری میل کنند،از مصرف غذای نذری که بیشتر از ۲ ساعت در فضای آزاد مانده باشد خودداری کنید.

مدیر گروه بهبود تغذیه جامعه معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به اینکه غذای نذری اگر دارای ویژگی های زیر باشد قطعا در کنار تبرک و ارزش معنوی آن حامی سلامت مردم  نیز خواهد بود ، گفت: در هنگام طبخ نذری، از سرخ کردن زیاد سبزی خورش که موجب از دست رفتن ویتامین ها و املاح آن می شود، خودداری کنید؛تفت دادن اندک سبزی همراه با مقدار کم روغن مخصوص سرخ کردنی که دارای استاندارد های لازم می باشد، کافی است.

وی با اشاره به اینکه  به هیچ عنوان از روغن جامد در تهیه غذاهای نذری استفاده نکنید، بیان کرد: روغن های جامد دارای مقادیر زیادی اسید های چرب اشباع و ترانس هستند که مصرف آن ها  احتمال ابتلا به سرطان ها ، تنگی و گرفتگی عروق و سکته های قلبی را افزایش می دهد؛ استفاده از روغن مایع در ارجحیت است  ولی اگر از روغن های نیمه جامد استفاده می کنید حتما از نوعی که میزان اسید چرب ترانس آن کمتر از ۵ درصد باشد، استفاده کنید.

مدیر گروه بهبود تغذیه جامعه معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به اینکه  از حداقل مقدار روغن در طبخ غذا استفاده کنید و حتما از روغن های مایع برای تهیه برنج و از روغن سرخ کردنی برای انواع خورش ها استفاده کنید، بیان کرد: در تهیه غذاهای نذری میزان نمک را به حداقل برسانید زیرا غذاهای پرنمک عامل فشار خون بالا و بیمارهای های قلبی _ عروقی است که در حال حاضر مهم ترین علت مرگ و میر در کشور محسوب می شود.

مدیر گروه بهبود تغذیه جامعه معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به اینکه شربت ها را به صورت کم شیرین تهیه کنید؛ شربت های شیرین مقدار زیادی قند وارد بدن می کنند، اظهار کرد: در شرایطی که بیماری دیابت روند رو به گسترشی را در کشور مان طی می کند، لازم است مقدار مصرف قند و شکر در تهیه انواع شربت ها ، نوشیدنی ها و شیرینی ها به حداقل ممکن برسد .

وی گفت: براساس توصیه‌های وزارت بهداشت هرگونه پخت ‌و پز باید در مکان‌هایی با شرایط بهداشتی صورت پذیرد؛ افراد درگیر در تهیه و توزیع غذا و نوشیدنی باید دارای کارت بهداشت معتبر باشند ولی از آنجا که تهیه این کارت باید از روزهای قبل صورت گیرد، بهتر است نکات بهداشتی حداکثری رعایت شود؛‌ در واقع استفاده از وسایل حفاظت فردی ازجمله دستکش و ماسک، بسیار ضروری است.

مدیر گروه بهبود تغذیه جامعه معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان اینکه مهم‌ترین راهکار برای جلوگیری از سرایت بیماری به انسان، نگهداری انواع گوشت دام ذبح شده حداقل به‌مدت ۲۴ساعت در دمای منفی ۴ درجه قبل از مصرف است، بیان کرد: برنج، نمک، سبزیجات، روغن و… باید با حساسیت و دقت بالا تهیه و در پخت نذری استفاده شوند؛از استفاده مواد غذایی فله که تاریخ مصرف آن ها مشخص نیست خودداری کنید و  از نمک‌های بسته ‌بندی یددار و تصفیه ‌شده استفاده کنید.

وی اظهار کرد: نذری‌هایی که در ایام محرم در حجم زیاد تهیه می‌شوند، در ظروفی پخته می‌شوند که شاید در سال کمتر مورد استفاده قرار گیرند؛ بنابراین بهتر است قبل از ریختن مواداولیه در این ظروف آن ها را باز هم بشویید و با گرفتن غبار از بروز مسمومیت و بیماری جلوگیری کنید همچنین از ظروف مناسب در آشپزی استفاده کنید تا علاوه بر بهبود مزه، کیفیت و سلامت غذا نیز افزایش یابد.

دکتر اباصلتی گفت: ظروف مورد استفاده در هنگام تهیه نذری برای مواد آشامیدنی و غذایی گرم باید ظروف مقاوم در برابر حرارت استفاده شود؛ ظروف بر پایه موادگیاهی، آلومینیومی و در آخر ظروف فومی که در برابر دمای ۶۰ درجه مقاوم هستند، به ‌ترتیب برای سرو مواد غذایی و آشامیدنی گرم مناسب هستند.

مدیرگروه بهبود تغذیه جامعه معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد اظهار کرد: علاوه بر بهداشت فردی، بهداشت محیطی که در آن نذری پخته می‌شود نیز اهمیت دارد؛ به مساجد و هیأت‌های عزاداری همه ساله توصیه می‌شود که با رعایت نظافت، شست‌وشو و گندزدایی مستمر سرویس‌های بهداشتی و جمع آوری پسماند‌های تولید شده به‌صورت بهداشتی، مانع از ابتلای مردم به بیماری های مختلف شوند.