در عصری که آگاهی عمومی نسبت به مضرات دخانیات به‌طور روزافزون در حال گسترش است، صنایع دخانی همچنان با چهره‌ای متفاوت و نقابی فریبنده، تلاش می‌کنند نسل جوان را به دام اندازند. این صنایع با بهره‌گیری از شیوه‌هایی نوین، چنان تصویری از محصولات خود ارائه می‌دهند که در ظاهر، بی‌ضرر یا حتی جذاب جلوه می‌کند، اما در باطن، تهدیدی جدی برای سلامت عمومی نهفته است.

امروزه ترفندهای زیرکانه صنایع دخانی، از جمله تبلیغات اغواگرانه در فضای مجازی، ارائه محصولات با طعم‌های متنوع و استفاده از چهره‌ها و رویدادهای محبوب، مستقیم نسل نوجوان و جوان را هدف قرار داده‌اند. در برابر این هجمه نامرئی، آگاهی‌بخشی جامع به جوانان و خانواده‌ها درباره خطرات دخانیات و شناسایی روش‌های بازاریابی این صنایع، امری حیاتی است.

نقش رسانه‌ها و هنرمندان در این زمینه بی‌بدیل است. رسانه‌ها می‌توانند با تولید محتوای آموزشی درباره مضرات دخانیات، آمار بیماری‌های مرتبط و تأثیرات منفی آن بر سلامت جامعه، گام بزرگی در ارتقای آگاهی عمومی بردارند. همچنین، هنرمندان و اینفلوئنسرها با اجرای پویش‌های اجتماعی و انتشار محتوای هدفمند در شبکه‌های اجتماعی، می‌توانند نقش مؤثری در کاهش گرایش به دخانیات ایفا کنند.

در دانشگاه علوم پزشکی شیراز نیز گام‌های عملی و مؤثری برای افزایش سواد سلامت خانواده‌ها و پیشگیری از گسترش مصرف دخانیات برداشته شده است؛ از برگزاری کارگاه‌های آموزشی در مدارس و خانواده‌ها گرفته تا تولید محتوای چندرسانه‌ای شامل مقالات، پادکست‌ها و برنامه‌های تلویزیونی. این دانشگاه همچنین، برنامه‌های ویژه‌ای برای آگاهی‌بخشی به جوانان و والدین در نظر گرفته است.

در کنار این اقدامات، بررسی و بهبود اجرای قوانین بازدارنده همچنان از چالش‌های جدی است. گرچه ممنوعیت تبلیغات، کنترل فروش به افراد زیر سن قانونی، محدودیت در مصرف در اماکن عمومی و مالیات‌های بالا از جمله قوانین مصوب هستند، اما ضعف در اجرای آن‌ها، تبلیغات پنهان و نبود آگاهی کافی، مانعی بر سر راه اثربخشی این قوانین است. افزایش نظارت، تقویت مجازات‌ها، استفاده از فناوری‌های نوین و آموزش‌های عمومی می‌تواند در بهبود این وضعیت مؤثر باشد.

دانشگاه علوم پزشکی شیراز با اجرای مقررات داخلی برای ممنوعیت مصرف دخانیات در تمام فضاهای دانشگاهی، تشویق مراکز تابعه برای دریافت گواهی‌نامه «امکنه بدون دخانیات» و ارائه خدمات ترک دخانیات، در ایجاد محیط‌های سالم و بدون دخانیات پیشگام بوده است.

در نهایت، باید تأکید کرد که سبک زندگی سالم، تنها راهکار پایدار برای مقابله با وسوسه دخانیات است. ترویج فعالیت‌های ورزشی، جایگزینی عادات ناسالم با عادات مفید، بهره‌گیری از الگوهای مثبت و استفاده از آموزه‌های دینی درباره حفظ سلامت بدن، می‌تواند نسل جوان را از خطر اعتیاد به دخانیات در امان نگه دارد.