در گفتگو با وبدا عنوان شد: اعتیاد، بیماری ارتباطات است

دکتر سید رضا موسوی‌زاده، متخصص مدیریت، پیشگیری و کنترل اعتیاد و مسئول فنی درمانگاه اعتیاد بیمارستان شهید بهشتی زنجان، اعتیاد را بیماری ارتباطات عنوان کرد و گفت: ارتباطات سالم مانع گرایش به اعتیاد می‌شود و ارتباطات آلوده و شبکه ناسالم، اعتیاد را شعله‌ور می‌کند.

دکتر موسوی‌زاده در گفتگو با پایگاه خبری وبدا-زنجان، ضمن توصیه بر مردمی‌سازی مقوله‌ی مبارزه با اعتیاد، اظهار کرد: در این راستا لازم است با ایجاد گروه‌ها و تشکیلات مردم‌نهاد در محلات، شبکه سالم ارتباطات در هر محله شکل بگیرد و نوجوانان و جوانان جذب آن شبکه‌ها شوند تا از شبکه‌های ناسالمی که به طور فعالانه در حال گسترش هستند در امان بماند.

وی با بیان اینکه این شبکه‌های مردم‌نهاد باید بستری برای ایجاد نشاط و تخلیه هیجانات نوجوانان و جوانان باشد، افزود: حتی می‌توان از ظرفیت‌هایی چون هیئت‌های مذهبی، مساجد و تکایا برای این منظور بهره برد و با فرهنگ‌سازی، این ظرفیت‌ها را تبدیل به محیط‌هایی پویا و تاثیرگذار کرد که علاوه بر فعالیت‌های ارزشمند خود، در سرزندگی و انبساط فکری نسل جوان نقش‌آفرینی کنند.

این درمانگر اعتیاد، کمبود نشاط، بالا بودن استرس و تخلیه نشدن هیجانات را ۳زمینه‌ی مهم برای رشد اعتیاد عنوان کرد و گفت: هر جا نشاط نباشد، اعتیاد حضور خواهد داشت و بنابراین باید توجه ویژه‌ای به افزایش نشاط عمومی صورت گیرد.

وی افزود: اگر فضای خانواده یا جوّ عمومی جامعه درگیر استرس باشد، زمینه رشد اعتیاد فراهم خواهد شد. به بیان دیگر نگرانی و استرس، بذر اولیه‌ی اعتیاد محسوب می‌شود و کاهش دغدغه‌مندی‌های عمومی برای پیشگیری از اعتیاد، ضروری است.

دکتر موسوی‌زاده بر لزوم تخلیه‌ی هیجانات افراد برای پیشگیری از اعتیاد تاکید کرد و گفت: همه افراد در هر سنی اعم از کودکی، نوجوانی، جوانی و بزرگسالی، هیجاناتی دارند و حاکمیت و متولیان سلامت جامعه باید برنامه و فکری برای تخلیه این هیجانات داشته باشند چرا که در غیر این صورت، اعتیاد می‌تواند به عنوان راهی ناسالم برای تخلیه هیجانات، پیش روی افراد قرار گیرد.

وی مهم‌ترین راه برای خودمراقبتی در مقابل اعتیاد را فراگیری مهارت‌های زندگی عنوان کرد و گفت: ما برای دستیابی به مهارت رانندگی، چندین جلسه تئوری و عملی و چند آزمون را پشت سر می‌گذاریم ولی برای در دست گرفتن فرمان زندگی، هیچ آموزشی نمی‌بینیم. بنابراین برای اینکه بتوانیم استرس، هیجان و نشاط را در واحد کوچک خانواده مدیریت کنیم باید مهارت‌های زندگی از جمله جرأتمندی، مدیریت استرس، مدیریت هیجانات، مهارت حل مسئله و … را بیاموزیم.

این متخصص مدیریت، پیشگیری و کنترل اعتیاد به بیان نشانه‌های خطر اعتیاد در ۴گروه سنی کودک، نوجوان، جوان و بزرگسال پرداخت و اظهار کرد: در دوران کودکی، داشتن الگوی معتاد در خانواده و همچنین بیش‌فعالی دو نشانه خطر برای درگیر شدن با اعتیاد در آینده است و به خانواده‌ها توصیه می‌شود اگر فرزند بیش‌فعال دارند با مراجعه به مشاور، برای حل این مشکل و پیشگیری از خطر اعتیاد اقدام کنند.

وی در خصوص نشانه‌های خطر اعتیاد در دوران نوجوانی، گفت: افت تحصیلی ناگهانی، فشار گروه همسالان و اختلال شخصیت که با علائمی چون خودزنی و خالکوبی‌های غیرعادی همراه است از نشانه‌های خطر اعتیاد در نوجوانان است و اگر خانواده‌ها با این مشکلات مواجه شدند باید ارتباط خود را با مدرسه بسیار نزدیک کنند و دوستان فرزندان خود را بشناسند و با آنها در ارتباط باشند چرا که تاثیر همنشین در دوره نوجوانی بسیار بیشتر از سایر دوره‌های زندگی است.

دکتر موسوی‌زاده، بیکاری، خلاء معنوی و نبود صمیمیت و پیوند عاطفی در خانواده را از نشانه‌های خطر اعتیاد در دوره جوانی برشمرد و افزود: جوانان باید متناسب با استعدادها و توانمندی‌های خود، فرصت اشتغال مناسب را به دست آورند و از طرف دیگر لازم است معنویت و اتصال به یک درگاه ابدی محکم که همچون سدی استوار و قابل اطمینان در مقابل انحرافات است، در وجود آنان نهادینه شود.

وی با بیان اینکه جوانان در خانواده‌های آشفته‌ای که صمیمیتی در آن وجود ندارد و اعضای آن با یکدیگر اختلاف و تنش دارند، بیشتر به سمت اعتیاد گرایش پیدا می‌کنند، خاطرنشان کرد: اعتیاد از جنس شادی است و اگر ما بتوانیم جمع خانواده خودمان را مهربان‌تر و شادتر کنیم، قطعا اعتیاد نمی‌تواند به جمع ما نفوذ کند. بنابراین به خانواده‌ها توصیه می‌شود حتما با یکدیگر گفتگوی سازنده داشته باشند و نیازهای یکدیگر را ببینند و توانایی‌های هم را بشناسند.

مسئول فنی درمانگاه اعتیاد بیمارستان شهید بهشتی زنجان، خوددرمانی را مهم‎‌ترین زنگ خطر اعتیاد در بزرگسالی خواند و گفت: گاهی می‌شنویم که افراد بزرگسال برای درمان برخی بیماری‎‌ها به مخدرهایی مثل تریاک، ترامادول و … پناه می‌برند ولی باید توجه داشت که خوددرمانی با مخدرها در سنین بزرگسالی یکی از نشانه‌های خطر اعتیاد در آینده است.