المیرا سلمانیان طراح لباس در گفتوگو با خبرنگار مهر، با اشاره به این موضوع که طراحی در کشور مورد توجه قرار نمیگیرد، گفت: در دانشگاه طراحی لباس خواندم و با رشتههایی که به فشن مرتبط هستند، آشنایی دارم. در ایران، دانشگاههایی که این رشتهها را ارائه میدهند، معمولاً شامل طراحی پارچه و طراحی دوخت نیز میشوند. هرچند آزمونها و شرایط پذیرش هر رشته متفاوت است. با توجه به اسم رشته، انتظار میرفت بیشتر روی جنبه طراحی تمرکز شود و مهارتهایی مثل طراحی لباس و کار با الگو آموزش داده شود.
وی ادامه داد: البته مباحثی مانند خیاطی هم تا حد پایه آموزش داده میشود؛ به صورتی که روش دوخت الگوهای طراحیشده را بدانید. همچنین ما نرمافزارهای مرتبط با طراحی را نیز یاد گرفتیم که شامل طراحی دوبعدی و سهبعدی و ایجاد الگوهای دیجیتال بود.
این طراح لباس اظهار کرد: اما وقتی وارد بازار کار شدم، با واقعیت متفاوتی روبهرو شدم. بیشتر کارهای موجود در بازار حول محور خیاطی یا الگوسازی بودند، نه طراحی لباس به مفهوم خلاقانه آن. مدتی هم به عنوان کارآموز خیاط یا الگوساز فعالیت کردم تا بتوانم تجربه بیشتری کسب کنم، اما متوجه شدم که این مسیر برای من جالب نیست و به علایق من نزدیک نیست. در واقع، به عنوان یک طراح انتظار داشتم بتوانم خلاقانه طراحی کنم و ایدههایم را روی کاغذ یا نرمافزار پیاده کنم، اما در عمل بیشتر کارها آمادهکردن الگو برای خیاطان یا کپی کردن ایدههای موجود بود.
در کشور نیازی به تخصص طراحی لباس در بازار کار احساس نمیشود
وی افزود: خیلی از دوستان و همکلاسیهایم که همین رشته را خواندهاند هم به نوعی از خرید نکردن محض طرح شکایت دارند. جالب اینجاست که اسم رشته طراحی لباس است، اما انگار در کشور ما نیازی واقعی به چنین تخصصی در بازار کار حس نمیشود. عمدتاً فضا طوری است که اگر کسی قصد طراحی لباس داشته باشد، باید برند شخصی خودش را راهاندازی کند. در غیر این صورت، فرصتهای کاری محدودی برای طراحان وجود دارد.
سلمانیان گفت: یکی از تجربیات من یادگیری یک نرمافزار تخصصی طراحی لباس بود که قابلیت ایجاد مانکن سهبعدی را داشت. با این نرمافزار میتوان الگوهای لباس را طراحی کرد، آنها را روی مانکن سهبعدی اعمال کرد و حتی حرکات مانکن را بررسی کرد تا تناسب و جزئیات طرح بهتر ارزیابی شود. اما چنین نرمافزارهایی هنوز در ایران جا نیفتادهاند و به ندرت جایی پیدا میشود که از این فناوریها استفاده کند. در حالی که استفاده از این برنامهها میتواند به شدت روند طراحی را مؤثرتر و حرفهایتر کند.
این طراح لباس خاطرنشان کرد: وقتی به وضعیت کنونی نگاه میکنم، سؤالی که پیش میآید این است که اگر بازار کار نیازی به طراح ندارد، چرا این رشته در دانشگاهها تدریس میشود؛ همین مسأله باعث چالشهایی برای افرادی مثل من شده که با علاقه وارد حوزه طراحی لباس شدند اما در نهایت با فقدان فرصتهای خلاقانه مواجه شدند.
وی یادآور شد: زمانی که شما قصد دارید یک طرح یا کالکشن جدید، مثل کالکشن زمستانی، طراحی کنید، معمولاً ابتدا روی کاغذ ایدههای اولیه را رسم میکنید؛ مثلاً مشخص میکنید نوع دوخت، برشها و مدل کلی چگونه باشد. اما وقتی با نرمافزاری سهبعدی کار میکنید، میتوانید تمام جزئیات مثل پشت کار، جلوی کار، نیمرخ، دوختها و برشهای دقیق را با جنس پارچه مشاهده کنید. این روش باعث میشود خیلی راحتتر تصور کنید که در نهایت طرح شما چه شکلی خواهد بود.
هویت فرهنگی و زیباییشناسی ایرانی همیشه نقش مؤثری در جلب توجه مخاطب دارد
سلمانیان گفت: در حال حاضر نرمافزارهایی که این قابلیت را ارائه میدهند، در ایران به گونهای محدود وجود دارند. بیشتر مواقع برای استفاده از چنین نرمافزارها باید به صورت شخصی فعالیت کنید و کارتان را در پلتفرمهای خارجی به فروش برسانید. اما برای کارهای داخلی و عمومی کمتر نرمافزارهایی با این استاندارد وجود دارد.
وی افزود: در مورد میزان استفاده از مطالب دانشگاهی در کار واقعی، باید گفت که به نظر من این موضوع کاملاً بستگی به رشته و نحوه آموزش دارد. برخی استادها واقعاً دلسوز هستند و مطالب علمی و عملی مناسبی ارائه میدهند، اما گاهی بعضی مفاهیم یا دروس به قدری پیچیده شدهاند که یادگیری آنها بسیار سخت است. برای نمونه، مباحثی مثل مولاژ یا استفاده از نرمافزارهای طراحی الگو به طور مستقیم کاربرد دارند و در بازار کار مفید واقع میشوند.
این طراح لباس خاطرنشان کرد: یکی دیگر از نکات مهم در طراحی لباس در ایران، الهام گرفتن از المانهای ایرانی و اسلامی است. طراحان داخلی معمولاً باید این موارد را در نظر بگیرند، چون جامعه هدف آنها به چنین فرهنگهایی نزدیک است. برای مثال، گاهی استفاده از عناصر معماری ایرانی به شکل غیرمستقیم در طرح لباسها میتواند جذاب باشد. از چنین الهاماتی میتوان به شکلی استفاده کرد که برای مخاطب واضح و قابل فهم باشد ولی همزمان زیادهروی نکرده و طبیعی عمل کند. این گونه تغییرات بستگی به گروه سنی مخاطبان هدف نیز دارد؛ بنابراین نمیتوان طرحهای یکسانی را برای همه گروههای سنی استفاده کرد. هویت فرهنگی و زیباییشناسی ایرانی همیشه نقش مؤثری در جلب توجه مخاطب داشته و میتواند پتانسیلهایی زیادی برای خلاقیت طراحان فراهم کند.