خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها – زهرا رگان: میراث تاریخی گیلان گنجینه‌ای از هزاره‌های گذشتگان ما است که هرازگاهی به همت میراث فرهنگی برگ‌های از آن ورق می‌خورد تا گشوده شود بر دیدگان ما که بدانیم بر بلندای کدامین تمدن و تاریخ تکیه زده‌ایم.
اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گیلان به منظور برجسته کردن اهمیت حفظ و احیای آثار تاریخی و نقش آنها در توسعه پایدار استان گیلان برای آشنایی بیشتر با ظرفیت‌های فرهنگی و گردشگری و تاریخی شهرک تاریخی ماسوله تور یک روزه خبری برگزار کرد.
در این تور یک روزه که جمعی از عکاسان و خبرنگاران خبرگزاری‌ها و رسانه‌های مکتوب و مجازی استان گیلان رشت را به مقصد شهرک تاریخی ماسوله ترک کردند بعد از عبور از جنگل‌های سبز و با وقار هیرکانی برای واکاوی ریشه‌های فرهنگی و تاریخی گیلانیان به بالادست شهر تاریخی ماسوله راهی شدند.
«کهنه ماسوله» پیوند دهنده سه استان گیلان، زنجان و اردبیل، در فاصله حدود ۱۰ کیلومتری شمال غرب شهر تاریخی ماسوله، ۳۶ کیلومتری جنوب غربی شهرستان فومن و ۷۵ کیلومتری از شهرستان رشت در بخش سردار جنگل شهرستان فومن در کوه‌های ماسوله داغ، در ارتفاع تقریبی ۱۸۷۰ الی ۲ هزار متری از سطح آب‌های آزاد واقع شده است.
راه دسترسی به محوطه تاریخی کهنه ماسوله از طریق شهر ماسوله به سمت جاده خاکی ماسوله به خلخال از بخش جنوب شرقی، جنوب و غرب محوطه عبور می‌کند.
شناسایی بیش از ۹۰ درصد از آثار تاریخی گیلان
«ولی جهانی» مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گیلان با بیان اینکه بیش از ۹۰ درصد از آثار تاریخی استان از شهرستان آستارا تا رودسر، شناسایی شده است، اظهار کرد: با توجه به اقلیم جلگه‌ای، کوهپایه‌ای و کوهستانی استان گیلان، اکثر آثار تاریخی در این مناطق کشف شده‌اند، در حالی که مناطق جلگه‌ای آثار کمتری را به نمایش گذاشته‌اند.
جهانی با بیان اینکه برخی از آثار تاریخی گیلان مربوط به محوطه‌های تاریخی بوده و با توجه به بررسی‌ها و پیمایش‌های میدانی و اقلیم کوهپایه ای و کوهستانی استان آثار تاریخی زیادی در مناطق جلگه‌ای شناسایی نشده است، گفت: خوشبختانه از دهه ۸۰ کاوش‌های باستان شناسی زیادی در مناطق مختلف استان گیلان به ویژه در دشت و جلکه‌های گیلان انجام شد که عمده ترین آنها به آثار دوره اسلامی مربوط می‌شود.
وی تصریح کرد: شهرک تاریخی ماسوله، شهر گسگر در صومعه سرا، لیسارد تالش و شیخ نشین شاندرمن، قلعه گردن در شرق گیلان از جمله آثار تاریخی جلگه هستند که مربوط به دوره اول قبل از میلاد مسیح می‌باشد که به نوعی بخش کوهپایه و جلگه را در بر می‌گیرد.
کهنه ماسوله مرکز تولید آهن ایران قدیم
به گفته مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گیلان یکی از مهم‌ترین نقاط تاریخی معرفی شده سایت باستانی کهنه ماسوله مرکز تولید آهن و چلنگری در دوران‌های اسلامی بوده که آثار متعدد تاریخی از جمله کوره‌های فلزکاری و معادن آهن در این منطقه نیز کشف شده است.
وی اضافه می‌کند: شواهدی از کوره کوچک چلنگری تخریب‌شده به صورت خاک حرارت‌دیده، آثار فراوان ذغال و گل کوبیده در بخش بالایی این سازه، بر روی کف صخره طبیعی به دست آمده است.
ولی جهانی با تأکید بر اهمیت ثبت جهانی شهرک تاریخی ماسوله اضافه کرد: پرونده ثبت جهانی ماسوله در مراحل پایانی قرار دارد و تنها رفع برخی ایرادات کوچک باقی مانده است.
وی از ورود هیئت چینی به گیلان در خردادماه امسال برای ادامه کاوش‌ها و بازشناسی آثار باستانی این منطقه، خبر داد و گفت: کاوش این منطقه گامی مهم در تکمیل پرونده ثبت جهانی خواهد بود.
مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گیلان اضافه کرد: کاوش‌های اخیر به کشف ابزارآلات فلزی، بقایای آهنگری، و کوره‌های فلزکاری منجر شده که نشان‌دهنده اهمیت این منطقه در قرون گذشته است.
قدمت تاریخی گیلان؛ از پارینه‌سنگی تا امروز
جهانی با اشاره به قدمت تاریخی گیلان از پارینه‌سنگی تا امروز تصریح کرد: بر اساس کاوش‌های صورت گرفته، قدمت تاریخی استان گیلان به ۲۳۰ هزار سال پیش و به دوره پارینه‌سنگی باز می‌گردد.
وی از جمله کشفیات مهم این دوره در استان گیلان را غار رشی عنوان کرد و افزود: ابزارهای سنگی و اشیای تاریخی ارزشمند آن اکنون در موزه ملی ایران نگهداری می‌شود.
دستاوردهای ملی و جهانی
مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گیلان در ادامه به دستاوردهای ملی و جهانی این اداره کل در سال‌های اخیر اشاره کرد و ادامه داد: از بعد از انقلاب اسلامی تا امروز تعداد ۱۲۷۰ اثر تاریخی گیلان در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده در حالی که پیش از انقلاب اسلامی تنها تعداد محدودی از این آثار ثبت شده بود.
جهانی همچنین با اشاره به ثبت جهانی سه سایت از جنگل‌های هیرکانی و کاروانسرای تی‌تی در فهرست میراث جهانی گفت: شهر تاریخی ماسوله نیز در شرف ثبت جهانی قرار دارد.
حمایت از بخش خصوصی در مرمت و بهره‌برداری بناهای تاریخی
مدیر کل میراث فرهنگی گیلان در ادامه با اشاره به اهمیت تحقق شعار سرمایه‌گذاری برای تولید به برنامه‌های این اداره کل در بهره گیری از ظرفیت‌های بخش خصوصی در مرمت و بازسازی بمنظور بهره برداری از بناهای تاریخی گفت: تعداد ۲۳۵ بنای تاریخی در اختیار دستگاه‌های دولتی قرار دارد که در فازبندی‌های مختلف به بخش خصوصی واگذار خواهند شد.
جهانی افزود: این اقدامات با هدف مرمت، حفظ و بهره‌برداری کاربری همچون موزه، بوتیک‌هتل و رستوران، با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در حال انجام است.
وی همچنین از افتتاح ساختمان اخوان به عنوان اولین بوتیک شمال کشور در هفته میراث فرهنگی خبر داد و گفت: رستوران همدانی در رشت نیز در این هفته به بهره‌برداری می‌رسد.