خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها: دیوار بزرگ گرگان، یکی از شگفتی‌های تاریخی ایران، با طولی حدود ۲۰۰ کیلومتر از شرق دریای خزر تا کوه‌های گلیداغ کشیده شده است. این دیوار که از نظر طولی دومین دیوار جهان پس از دیوار چین محسوب می‌شود، در دوره ساسانیان ساخته شده و کارکردی دفاعی داشته است. بقایای این دیوار عظیم، با برج و قلعه‌هایی که در مسیر آن ساخته شده‌اند، همچنان جلوه‌ای از شکوه تاریخ ایران را به نمایش می‌گذارند.
دیوار گرگان؛ دومین دیوار طولانی جهان
در برخی از منابع تاریخی، از این دیوار به عنوان «مار قرمز» یاد شده است. این نام به‌دلیل شکل و رنگ دیوار که در برخی از نقاط به رنگ قرمز دیده می‌شود، به آن اطلاق شده است. دیوار بزرگ گرگان همچنان یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های تاریخی استان گلستان به شمار می‌رود و تا به امروز بخش‌هایی از آن به‌طور قابل توجهی سالم مانده است.
سفر به گلستان؛ اشتیاق برای دیدن دیوار تاریخی
در جریان این گزارش، با چند گردشگر که به گلستان سفر کرده‌اند گفت‌وگویی داشتیم. بسیاری از آن‌ها با شنیدن نام دیوار بزرگ گرگان، علاقه‌مند به بازدید از آن شدند.
نرگس، گردشگر از دزفول به خبرنگار مهر گفت: وقتی شنیدم دومین دیوار طولانی جهان در ایران قرار دارد، بسیار شگفت‌زده شدم. تا قبل از این فقط درباره دیوار چین شنیده بودم. حالا مشتاقم تا این اثر تاریخی را از نزدیک ببینم.
مهدی، گردشگر از تهران به خبرنگار مهر گفت: به گلستان آمدم تا از جنگل‌های هیرکانی و پارک ملی گلستان دیدن کنم. اما وقتی فهمیدم دیوار گرگان هم در این منطقه است، حتماً برنامه‌ای برای بازدید از آن خواهم داشت. فکر می‌کنم ثبت جهانی این دیوار می‌تواند گردشگران زیادی را جذب کند.
لیلا، گردشگر از مشهد به خبرنگار مهر گفت: تجربه سفر به استان گلستان همیشه برای من دلنشین بوده است. طبیعت بکر و جاذبه‌های تاریخی این منطقه فوق‌العاده‌اند. دیوار گرگان می‌تواند مانند برج قابوس، که ثبت جهانی شده است، نام گلستان را در سطح جهان مطرح کند.
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی گلستان با اشاره به اهمیت دیوار بزرگ گرگان به خبرنگار مهر گفت: تلاش برای ثبت جهانی این دیوار یکی از مهم‌ترین برنامه‌های ما است. با تمام ارتباطات و رایزنی‌هایی که در تهران داشته‌ام، درصدد هستیم تا پرونده ثبت جهانی دیوار را هرچه سریع‌تر تکمیل کنیم. با وجود اینکه بیش از ۳۰ پرونده در نوبت ثبت جهانی قرار دارند، امیدواریم با حمایت مسئولان و همکاری مردم، این میراث ارزشمند جهانی شود.
گام‌هایی برای ثبت جهانی
فریدون فعالی در ادامه افزود: برای ثبت جهانی یک اثر تاریخی، مجموعه‌ای از اقدامات باید انجام شود. ما تاکنون در زمینه مستندسازی، تعیین محدوده‌های دقیق و تأمین اسناد مالکیت پیشرفت‌های قابل‌توجهی داشته‌ایم. همچنین طرح‌هایی برای ایجاد سایت موزه‌های مسیر دیوار در دستور کار قرار گرفته است. احیای دو قلعه تاریخی در مسیر دیوار و تبدیل آن‌ها به مراکز فرهنگی و گردشگری، از دیگر برنامه‌ها است.
وی همچنین با تأکید بر نقش مردم در حفاظت از دیوار بزرگ گرگان افزود: متأسفانه بخشی از دیوار در محدوده خانه‌های مسکونی قرار گرفته و ساخت‌وسازهای غیرمجاز در برخی مناطق صورت گرفته است. ما به دنبال راهکارهایی هستیم تا با مشارکت مردم، هم از دیوار حفاظت کنیم و هم برای ساکنان این مناطق ارزش افزوده ایجاد کنیم. ثبت جهانی دیوار نباید به محدودیت‌های اضافی برای مردم منجر شود، بلکه باید فرصتی برای رونق گردشگری و افزایش درآمد باشد.
پیشینه‌ای درخشان؛ از برج قابوس تا دیوار گرگان
گلستان پیش از این نیز موفق به ثبت جهانی یکی از مهم‌ترین آثار تاریخی خود شده است. برج قابوس، با قدمتی هزار ساله، در سال ۲۰۱۲ در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار گرفت. فریدون فعالی که در زمان مدیریت خود نقش بسزایی در ثبت جهانی برج قابوس داشته است، اکنون با همان عزم و اراده، پرونده دیوار گرگان را پیگیری می‌کند.
وی گفت: ثبت جهانی برج قابوس تجربه ارزشمندی بود و اکنون می‌خواهیم این تجربه را برای دیوار بزرگ گرگان تکرار کنیم. ما به دنبال آن هستیم که این اثر را نه‌تنها به‌عنوان یک جاذبه تاریخی، بلکه به‌عنوان یک مقصد گردشگری بین‌المللی معرفی کنیم.
آینده‌ای روشن برای دیوار بزرگ گرگان
ثبت جهانی دیوار بزرگ گرگان، فرصتی برای معرفی بهتر فرهنگ و تاریخ ایران به جهانیان خواهد بود. این اقدام می‌تواند زمینه‌ساز توسعه گردشگری در استان گلستان و رونق اقتصادی منطقه شود. علاوه بر آن، حفاظت از این میراث ارزشمند با مشارکت مردم و حمایت مسئولان، تضمین خواهد شد.
در حالی که تلاش‌ها برای ثبت جهانی دیوار گرگان ادامه دارد، گردشگران داخلی و خارجی می‌توانند با سفر به گلستان و بازدید از این دیوار تاریخی، بخشی از تاریخ پرشکوه ایران را از نزدیک لمس کنند. به نظر می‌رسد با عزم جدی مسئولان و استقبال گردشگران، آینده‌ای روشن در انتظار دیوار بزرگ گرگان است.