خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها-صمیم ارزانی: بازماندن از تحصیل به هر دلیلی از جمله فقر، جذب بازار کار شدن، اشتغال کاذب و حتی بعضاً تعصبات یکی از واقعیت‌های جامعه امروز است که تبعاتی چون درگیری بین نسلی در فقر فرهنگی و اقتصادی و عدم مهارت آموزی برای جذب و استخدام در بازار کار رسمی می‌شود از این رو همواره این موضوع حساسیت‌هایی را به دنبال داشته است چرا که دولت بر اساس قانون اساسی موظف است شرایط و بسترهای آموزش و پرورش رایگان را برای همه فراهم کند و مطالبه‌گری در رابطه با انجام این تکلیف قانونی امری منطقی است و در هفته‌های گذشته ارائه آماری در فضای رسانه‌ای هرمزگان موجی از نگرانی را به بار آورده است که بر آن شدیم تا این موضوع را پیگیری کنیم.
موضوع از این قرار است که در سفر رئیس جمهور به هرمزگان، جعفر قائم پناه معاون اجرایی رئیس جمهور در یکی از جلسات آماری را ارائه می‌کند که در آن اشاره شده است که «استان هرمزگان ۲۷ هزار دانش آموز بازمانده از تحصیل دارد»؛ ارائه همین آمار موجب نگرانی نمایندگان مردم هرمزگان در مجلس شورای اسلامی می‌شود و فاطمه جراره نماینده مردم بندرعباس و دبیر کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی این موضوع را رسانه‌ای می‌کند.
هرمزگان ۲۷ هزار بازمانده از تحصیل دارد…
فاطمه جراره با اشاره به چالش‌های موجود در حوزه آموزش و ابراز تأسف شدید نسبت به مسئله ترک تحصیل دانش‌آموزان هرمزگانی اظهار کرد: متأسفانه مطابق آمارهای رسمی بالغ بر ۲۷ هزار ۵۲۶ دانش‌آموز هرمزگانی از تحصیل بازمانده و یا ترک تحصیل کرده‌اند که به هیچ وجه قابل قبول نیست.
وی افزود: از این تعداد بالغ بر ۵ هزار و ۵۷۵ نفر در شهر بندرعباس، در غرب استان بالغ بر ۶۰۰۸ نفر، در حوزه شرق شامل جاسک، بشاگرد سیریک و میناب نیز ۱۰ هزار و ۳۸۵ نفر، در جزیره قشم ۳۰۰۳ نفر و در رودان نیز بالغ بر ۳ هزار نفر از دانش‌آموزان ترک تحصیل کرده‌اند.
دبیر کمیسیون آموزش مجلس با ابراز نگرانی از این وضعیت خواستار ورود جدی به این مسئله و تلاش برای بازگشت دانش‌آموزان به چرخه آموزشی شد و گفت: این میزان جا مانده از تحصیل آمار رسمی است و حتی می‌تواند بیشتر از این ارقام نیز باشد، تبعات ناشی از ترک تحصیل بسیار زیاد است.
طرح سوال نماینده هرمزگان از وزیر آموزش و پرورش
چند روز بعد از این خبر نیز احمد مرادی دیگر نماینده مردم بندرعباس در مجلس شورای اسلامی موضوع طرح سوال از وزیر آموزش و پرورش را به جریان انداخت.
در اطلاعیه دفتر احمد مرادی نماینده مردم بندرعباس، بندرخمیر، حاجی آباد، قشم و بوموسی در مجلس شورای اسلامی آمده است؛ در پی سفر دکتر پزشکیان، رئیس جمهور، به استان هرمزگان و ارائه گزارش مبنی بر وجود ۲۷ هزار دانش‌آموز بازمانده از تحصیل در این استان، احمد مرادی، نماینده مردم هرمزگان در مجلس شورای اسلامی، طرح سوال از دکتر کاظمی، وزیر آموزش و پرورش را کلید زد و از هیئت‌رئیسه مجلس درخواست کرد تا وزیر آموزش و پرورش با حضور در مجلس، پاسخگوی این موضوع مهم باشند.
پیگیری مهر و پاسخ دقیق آموزش و پرورش هرمزگان به آمار ۲۷ هزار دانش‌آموز بازمانده از تحصیل
منوچهر ضیایی، مدیرکل آموزش و پرورش استان هرمزگان، در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، به ارائه توضیحات دقیق و گام‌به‌گام درباره آمار دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل پرداخت.
وی با تشریح فرآیند ردیابی این دانش‌آموزان از طریق سامانه‌های وزارتخانه، علل مختلفی از جمله فقر مطلق، مهاجرت، معلولیت و شناسایی‌نشدن را برشمرد و از تشکیل کمیته جذب ویژه‌ای با مسئولیت مستقیم فرمانداران و مشارکت تمامی دستگاه‌های اجرایی، قضائی و امنیتی برای پیگیری و حل این معضل خبر داد.
آمار ارائه شده مربوط به امسال نیست
منوچهر ضیایی در پاسخ به ادعای مطرح‌شده درباره آمار ۲۷ هزار نفری، اظهارکرد: آمار ارائه شده مربوط به سال تحصیلی پیشین است و با توجه به اینکه سال تحصیلی جدید، تازه آغاز شده است هنوز نمی‌توان در رابطه با بازماندگان از تحصیل نتیجه گیری کرد.
وی با اشاره به عملکرد سامانه‌های وزارت آموزش و پرورش بر پایه کد ملی توضیح داد: ما بررسی می‌کنیم و می‌بینیم که این افراد کد ملی دارند، اما در مدرسه نیستند. اولین قدم، شناسایی آن‌ها است.
ضیایی برای شفافیت بیشتر، نمونه‌ای عینی و جزئی از یک گروه ۴۶۰۰ نفری را این‌گونه تشریح کرد: ۴۰۰ نفر دارای معلولیت هستند که در مدارس عادی یا مربوط به بهزیستی ثبت‌نام نکرده‌اند؛ ۵۰۰ نفر به خارج از کشور مهاجرت کرده‌اند و تعداد قابل توجهی در خانواده‌های با فقر مطلق زندگی می‌کنند و خانواده توان یا تمایل فرستادن آنان به مدرسه را ندارد ضمن اینکه تعدادی هم به طور کامل شناسایی نشده‌اند و هیچ اطلاعات تماسی (آدرس و تلفن) از آنان در دسترس نیست.
اقدامات عملی و گام‌های اجرایی برای جذب دانش آموزان بازمانده به مدرسه
مدیرکل آموزش و پرورش هرمزگان به اقدامات انجام‌شده اشاره کرد و گفت: از این ۳۰۰۰ نفری که در دست اقدام داریم، همکاران ما تاکنون موفق شده‌اند ۶۰۰ نفر را جذب مدرسه کنند.
وی ادامه داد: برای بیش از ۲۰۰۰ نفر باقی‌مانده، اسامی به دهیاران و بخشداران ابلاغ شده تا در سطح محلی پیگیری شوند؛ اما نقطه کانونی برنامه جدید، تشکیل کمیته جذب است.
ضیایی با تأکید بر بین‌دستگاهی بودن این کمیته گفت: این کمیته به ریاست فرماندار هر شهرستان تشکیل می‌شود و تمام اعضای شورای اداری، رئیس دادگستری، بهزیستی، سپاه و بسیج، در آن عضویت دارند.
او تصریح کرد: اسامی این دانش‌آموزان به این کمیته داده می‌شود و فرماندار موظف است با استفاده از تمام ظرفیت‌ها، از تهدید و تطمیع گرفته تا حمایت‌های معیشتی و قضائی، آنان را به چرخه تحصیل بازگرداند؛ حتی در موارد لازم، از طریق قوه قضائیه والدین احضار می‌شوند.
ریشه‌یابی علل بازماندگی از تحصیل در هرمزگان
ضیایی در پاسخ به این سوال که آیا ممکن است نبود مدرسه ریشه ترک تحصیل‌ها باشد، تأکید کرد: نبود مدرسه علت اصلی این مشکل در هرمزگان نیست؛ ما در استان هرمزگان حتی برای یک دانش‌آموز ابتدایی هم مدرسه داریم. مسئله نبود فضای آموزشی نیست.
وی تحلیل خود از علل را به صورت تفکیک‌شده ارائه داد و گفت: از آمار ۲۷ هزار نفره حدود ۱۶۰۰ نفر در مقطع ابتدایی هستند که علل ترک تحصیل آن‌ها عمدتاً حول معلولیت و فقر مطلق خانواده‌ها می‌چرخد.
وی افزود: در مقاطع متوسطه اول و دوم که بخش عمده آمار را شامل می‌شود؛ مهم‌ترین علل، سن بلوغ، جذب شدن به سمت مشاغل کاذب و عدم تمکین از والدین عنوان شده است.
قاچاق سوخت و شغل‌های کاذب دانش آموزان را از مدرسه گریزان می‌کند
وی توضیح داد: در استان هرمزگان به دلیل وجود قاچاق و شغل‌های کاذب، نوجوان ۱۵ تا ۱۷ ساله حرف پدر و مادر را گوش نمی‌دهد.
مدیرکل آموزش و پرورش هرمزگان با پذیرش این مسئله به عنوان یک چالش ملی، از رسانه‌ها خواست نگاه خود را گسترده‌تر کنند و ادامه داد: بازماندگی از تحصیل یک واقعیت است که تمام آموزش و پرورش ایران و همه استان‌ها کم و بیش با آن مواجه‌اند.
ضعف قوانین و نیاز به حمایت‌های اساسی
ضیایی با مثالی از قانون در ژاپن که اگر والدینی کودک خود را به مدرسه نفرستند حتی با حکم زندان روبرو می‌شوند از الزام آور نبودن قوانین در کشور می‌گوید. هم چنین از بنگاه‌های اقتصادی خواست که بیشتر در بحث حمایت از دانش آموزان ورود کنند.
وی گفت: دانش آموزی که نیازش با تهیه لوازم التحریر رفع می‌شود در پایین‌ترین سطح نیاز قرار دارد؛ حمایت از این بخش فقط تهیه لوازم التحریر نیست اما همه بر اهدای لوازم التحریر مانور می‌دهند، اگر قرار است لوازم التحریر هم اهدا شود با اهدای آن در ماه مهر نمی‌شود حمایت کاملی در این زمینه انجام داد و باید در طول سال ادامه دار باشد.
مدیرکل آموزش و پرورش هرمزگان از نمایندگان مجلس خواست تا با طرح‌های ویژه و قوانین لازم‌الاجرا، به آموزش و پرورش در حل این معضل دیرپا کمک کنند و از رسانه‌ها درخواست کرد با پیگیری مستمر، این موضوع را در کانون توجه قرار دهند.