خبرگزاری مهر – گروه استان‌ها: در دهه‌های اخیر، بسیاری از کشورها با پدیده‌ای مهم و چالش‌برانگیز روبه‌رو شده‌اند، آن هم پیری جمعیت و کاهش نرخ رشد جمعیت جوان است.
این تحولات جمعیتی، ناشی از عوامل متعددی مانند کاهش نرخ باروری، کاهش امید به زندگی و تغییر سبک‌های زندگی است که پیامدهای گسترده‌ای در ابعاد اقتصادی، اجتماعی و سیاسی دارد.
کاهش جمعیت جوان و افزایش سهم سالمندان در ساختار سنی جوامع، می‌تواند منجر به کمبود نیروی کار فعال، فشار بر سیستم‌های تأمین اجتماعی و کاهش رشد اقتصادی شود. از سوی دیگر، این تغییرات، نیازمند بازنگری در سیاست‌های عمومی، از جمله نظام سلامت، بازنشستگی و حمایت از خانواده است تا توازن بین نسل‌ها حفظ شود.
فرازوفرودهای جمعیتی در ایران
فریبرز امیری مدیرکل ثبت‌احوال لرستان دراین‌رابطه در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، اظهار داشت: موضوع جمعیت و جوانی جمعیت یک موضوع بسیار مهم و موتور محرکه‌ای برای برنامه‌های توسعه‌ای است.
وی با بیان اینکه اگر قرار هست که توسعه‌ای اتفاق افتد و رونق اقتصادی صورت گیرد باید تولیدی باشد، پشت این تولید هم باید نیروی جوان و نیروی انسانی فعال و پویا باشد، گفت: کشور ما از نظر جمعیتی از گذشته تا کنون فرازوفرودهایی داشته است.
مدیرکل ثبت‌احوال لرستان با بیان اینکه در برنامه‌ها و سیاست‌ها افراط و تفریط‌هایی صورت‌گرفته است، عنوان کرد: به‌تناسب امکاناتی که وجود دارد، جمعیت باید رشد پیدا کند.
امیری با تأکید بر اینکه کشور و به‌تبع آن استان لرستان از نظر جمعیتی و شاخص‌های جمعیتی وضعیت اصلاً خوبی ندارد، گفت: در سال ۱۴۰۳، میزان ولادت‌های ثبت شده در لرستان نسبت به سال ۱۴۰۲، کاهش‌یافته است.
کاهش ولادت‌ها در لرستان
وی با بیان اینکه در سال ۱۴۰۳، ۲۲ هزار و ۳۴۰ مورد واقعه ولادت در لرستان به ثبت رسیده است، گفت: این عدد نسبت به مدت مشابه سال قبل، ۶.۹ درصد کاهش‌یافته است.
مدیرکل ثبت‌احوال لرستان، بیان داشت: ۹۸ درصد از مجموع ولادت‌های ثبت شده در لرستان در فاصله قانونی زیر ۱۵ روز به ثبت رسیده و به‌ازای هر ۱۱۲ نوزاد پسر ،۱۰۰ دختر متولد شده است.
امیری، گفت: ۴۷۶ مورد از ولادت‌ها در لرستان چندقلوزایی بوده است.
وی تأکید کرد: البته تمایل خانواده‌ها به داشتن فرزندان سوم و چهارم، در سال ۱۴۰۳ نسبت به سال قبل از آن بیشتر شده است.
فوتی‌ها افزایش و ازدواج‌ها کم شد
مدیرکل ثبت‌احوال لرستان در ادامه سخنان خود با اشاره به ثبت ۱۰ هزار و ۳۳۵ مورد واقعه فوت در لرستان طی سال گذشته، گفت: این عدد نسبت به سال ۱۴۰۲، ۳.۶ درصد افزایش‌یافته است.
امیری با اشاره به ثبت ۱۲ هزار و ۷۹۴ ازدواج در لرستان طی سال ۱۴۰۳، گفت: این عدد نسبت به مدت مشابه سال قبل حدود هفت دهم درصد کاهش داشت.
وی گفت: همچنین در سال گذشته چهارهزار و ۳۱۷ مورد واقعه طلاق در لرستان به ثبت رسیده که خوشبختانه نسبت به سال ۱۴۰۲، حدود ۱۲ درصد کاهش طلاق را در استان داشتیم.
مدیرکل ثبت‌احوال لرستان، میانگین سن طلاق برای مردان در استان را ۳۸.۶ و برای زنان ۳۳.۵ سال اعلام کرد.
جایگاه میانه لرستان در جدول طلاق کشور
امیری در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اینکه لرستان در شاخص‌های ولادت، فوت، طلاق و ازدواج تقریباً در میانه جدول در کشور هستیم، گفت: به‌ازای هر هزار نفر جمعیتی که در استان داریم ۱۱.۷ درصد ولادت در استان به ثبت رسیده است.
وی ادامه داد: این عدد در کشور ۱۱.۶ درصد است و رتبه لرستان در کشور ۱۴ است.
مدیرکل ثبت‌احوال لرستان همچنین با بیان اینکه لرستان در میانه جدول نرخ وفات در کشور قرار دارد، گفت: رتبه لرستان دراین‌رابطه ۱۶ است.
امیری، بیان داشت: نرخ خام ازدواج در لرستان کمتر از ۱۰ در جدول کشور است، دررابطه‌با نرخ طلاق هم در جایگاه میانه جدول کشور قرار دارد.
رتبه ۱۵ لرستان در شاخص رشد جمعیت کشور
وی در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه بیشترین ولادت ثبت شده در لرستان مربوط به شهرستان رومشکان و کمترین ولادت ثبت شده نیز مربوط بروجرد و ازنا است، ادامه داد: همچنین بیشترین فوتی ثبت شده در لرستان مربوط به شهرستان بروجرد و کمترین آن هم مربوط به رومشکان و دلفان است.
مدیرکل ثبت‌احوال لرستان با بیان اینکه همچنین کوهدشت در جایگاه نخست واقعه ازدواج در استان قرار دارد، گفت: همچنین الیگودرز، پلدختر و چگنی در رده‌های آخر واقعه ازدواج قرار دارند.
امیری در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه در حال حاضر جمعیت استان لرستان بدون احتساب مهاجرت، به حدود یک میلیون و ۹۰۰ هزار نفر رسیده است، گفت: رتبه لرستان در شاخص رشد جمعیت در کشور ۱۵ است.
برای اولین بار رشد جمعیت در کشور به زیر یک میلیون نفر رسید
وی با تأکید بر اینکه وضعیت لرستان به لحاظ جمعیتی مناسب نیست، عنوان کرد: بدون احتساب مهاجرت، با رشد شش دهم و یا هفت دهم، در سال حدود ۱۲ هزار نفر به جمعیت استان اضافه می‌شود، اگر میانگین را ۲.۵ با جمعیت یک میلیون و ۸۰۰ هزار نفر در نظر بگیریم، باید در سال ۴۸ هزار نفر به جمعیت استان اضافه شود.
مدیرکل ثبت‌احوال لرستان، بیان داشت: از نظر کشوری هم وضعیت مناسبی نداریم، برای اولین‌بار طی چند سال گذشته، در سال ۱۴۰۳، ولادت به زیر یک میلیون نفر رسیده است و این وضعیت خوبی نیست.
امیری، افزود: با این رشد در سال ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار نفر به جمعیت کشور اضافه می‌شود، درحالی‌که با رشد ۲.۵ درصد باید دو میلیون نفر به جمعیت کشور اضافه شود.
به سمت پیری در حال حرکت هستیم
وی تأکید کرد: اگر به این طریق پیش برویم، افزایش جمعیتی به این زودی‌ها نخواهیم داشت، در حال حرکت به سمت سالخوردگی و پیری هستیم.
مدیرکل ثبت‌احوال لرستان با بیان اینکه در لرستان جمعیت بالای ۶۵ سال به شش تا هفت درصد است، گفت: البته این عدد نسبت به کشور بهتر است، این عدد در کشور ۱۱ درصد است.
امیری، گفت: در ثبت‌احوال یک مرکز به‌عنوان مرکز رصد جمعیت راه‌اندازی کرده‌ایم، داده‌های این مرکز بسیار به‌روز است.
۱۳ درصد از زوج‌ها فاقد فرزند هستند
وی با بیان اینکه محققان و پژوهشگران می‌توانند از این داده‌ها در راستای ساماندهی رشد جمعیت استفاده کنند، گفت: در دهه ۶۰ تعداد مادران در سن باروری ،۱۰ میلیون نفر بوده که حدود دو میلیون و ۲۰۰ هزار موالید داشته‌ایم، در دهه ۹۰ حدود ۲۲ میلیون مادر در سن بارداری داشتیم که یک میلیون و ۲۰۰ هزار موالید داشته‌ایم.
مدیرکل ثبت‌احوال لرستان، بیان داشت: در عرض هفت سال، حدود ۳۵ درصد از ولادت‌ها کم شده است.
امیری، گفت: همچنین در عرض ۱۲ سال، ۴۰ درصد از ازدواج‌ها کم شده است، اینها مواردی است که باعث شده رشد جمعیت ما به زیر یک بیاید، این در حالی است که باید ۲.۵ باشد.
وی افزود: حدود ۱۳ درصد از زوج‌ها فاقد فرزند هستند، ۱۸ درصد هم تک‌فرزند هستند.
معضلی به نام «دیر بچگی»، «کم بچگی» و «بی بچگی»!
مدیرکل ثبت‌احوال لرستان، یادآور شد: عملاً ۳۰ درصد از نرخ جایگزین را ما نداریم، مسائل و مشکلات اقتصادی اولویت دارد، اما اصل قضیه، فرهنگ‌سازی است، فرهنگ «دیر بچگی»، «کم بچگی» و «بی بچگی» باید به‌گونه‌ای در جامعه بهبود پیدا کند.
لرستان پیر می‌شود؛ هر روز گهواره‌های خالی بیشتر، خانه‌های سالمند شلوغ‌تر، این سقوط آزاد جمعیتی است که آینده را تهدید می‌کند