کم‌کاری تیروئید؛ بیماری خاموشی که با علائم غیر اختصاصی بروز می‌کند | ایران مدلبز

دکتر عاطفه گل‌حسنی، متخصص بیماری‌های داخلی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی در همین باره در گفت و گو با وبدا با اشاره به شیوع بالای کم‌کاری تیروئید گفت: هایپوتیروئیدی بیماری‌ای است که در اثر کاهش عملکرد غده تیروئید ایجاد می‌شود و از آنجا که تیروئید نقش «پدال گاز» بدن را دارد، اختلال در آن می‌تواند تقریباً تمام ارگان‌های بدن را درگیر کند.

وی با بیان اینکه هورمون‌های تیروئید متابولیسم سلول‌های بدن را تنظیم می‌کنند، افزود: به همین دلیل افراد مبتلا به کم‌کاری تیروئید علائم متنوعی را در بخش‌های مختلف بدن تجربه می‌کنند. این علائم به‌صورت تدریجی ایجاد می‌شود و بسیاری از افراد آن را به خستگی، استرس یا اضطراب نسبت می‌دهند، به همین علت تشخیص و درمان بیماری گاهی با تأخیر انجام می‌شود.

تشخیص و درمان ساده اما نیازمند مراجعه به پزشک

این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی با تأکید بر اینکه بیماری‌های تیروئیدی جزو بیماری‌هایی هستند که درمان نسبتاً ساده و مؤثری دارند، تصریح کرد: مطالعات گسترده‌ای درباره این بیماری انجام شده و پیشرفت‌های خوبی در زمینه تشخیص و درمان آن وجود دارد. مهم‌ترین نکته این است که بیماران به محض مشاهده علائم، برای بررسی و تشخیص به پزشک مراجعه کنند.

دکتر گل‌حسنی با اشاره به گرایش برخی افراد به استفاده از هوش مصنوعی برای تشخیص بیماری‌ها گفت: بسیاری از بیماران با دیدن یک علامت، فوراً به سراغ هوش مصنوعی می‌روند. در حالی که پزشک با معاینه حضوری، گرفتن شرح حال دقیق و بررسی سوابق بیماری می‌تواند تشخیص درست داده و درمان مناسب را آغاز کند. کاری که هوش مصنوعی به‌تنهایی قادر به انجام آن نیست.

شیوع بالا به‌ویژه در زنان

این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی با بیان اینکه هایپوتیروئیدی شیوع بسیار بالایی دارد، ادامه داد: این بیماری یک فرم پیش‌بالینی هم دارد که شیوع آن به‌ویژه در خانم‌ها زیاد است. با توجه به نقش مهم زنان در خانواده و مادری، ضروری است که از سلامت کامل برخوردار باشند. احساس خستگی مداوم، اضطراب، استرس، کاهش انرژی یا بروز علائم غیرعادی می‌تواند نشانه اختلالات شایع هورمونی از جمله کم‌کاری تیروئید باشد و باید جدی گرفته شود.

علائم شایع کم‌کاری تیروئید

دکتر گل‌حسنی بی‌خوابی، خستگی و بی‌رمقی را از علائم شایع این بیماری برشمرد و افزود: در بسیاری از موارد افراد کاهش خلق و افسردگی را به مشکلات روحی و روانی نسبت می‌دهند، در حالی که این علائم می‌تواند ناشی از کم‌کاری تیروئید باشد. احساس سرما، افزایش وزن خفیف (حدود ۲ تا ۳ کیلوگرم)، کاهش توان فعالیت فیزیکی و ناتوانی در رعایت رژیم غذایی از دیگر نشانه‌هاست.

وی تأکید کرد: اگر درمان به‌درستی انجام شود و آزمایش‌ها در محدوده درمانی قرار بگیرند، اضافه وزن پایدار معمولاً ناشی از کم‌کاری تیروئید نخواهد بود.

این متخصص بیماری‌های داخلی با اشاره به ارتباط کم‌کاری تیروئید با بیماری‌های خودایمنی گفت: افرادی که دچار بیماری‌های خودایمنی هستند، ممکن است همزمان به بیماری‌هایی مانند دیابت نوع یک نیز مبتلا باشند. خشکی پوست، ضعف عضلات به‌ویژه در بازو و عضلات پا، و پف‌آلودگی اطراف چشم از دیگر علائم شایع است.

به گفته وی، در موارد شدید حتی ممکن است مایع اطراف قلب تجمع پیدا کند و عملکرد قلب را تحت تأثیر قرار دهد. در صورت تأخیر در مراجعه به پزشک، بیمار ممکن است دچار تنگی نفس نیز شود.

اختلالی با علائم غیر اختصاصی

دکتر گل‌حسنی خاطرنشان کرد: با کاهش هورمون تیروئید، تقریباً تمام سیستم‌های بدن دچار اختلال می‌شوند. از کندی حرکتی و ذهنی گرفته تا مشکلات قلبی، عروقی و گوارشی. به همین دلیل کم‌کاری تیروئید یک بیماری با طیف وسیعی از علائم غیر اختصاصی است.

وی افزود: این بیماری در زنان بالای ۶۰ سال شیوع بیشتری دارد، اما در همه سنین ممکن است بروز کند. در کودکان نیز می‌تواند از بدو تولد وجود داشته باشد یا در اثر بیماری‌های خودایمنی ایجاد شود.

این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی با اشاره به علل بروز کم‌کاری تیروئید گفت: گاهی این بیماری در پی برخی درمان‌ها مانند جراحی، درمان سرطان یا آسیب به غده تیروئید ایجاد می‌شود. در حدود ۹۰ درصد موارد در کشور ما، علت اصلی کم‌کاری تیروئید بیماری «هاشیموتو» است.