پژوهش در مقطع کارشناسی ممکن است؛ روایت یک مسیر علمی موفق در بهداشت محیط | ایران مدلبز

در روزگاری که چالش‌های زیست‌محیطی به یکی از دغدغه‌های اصلی نظام سلامت تبدیل شده‌اند، نقش پژوهشگران جوان بیش از هر زمان دیگری اهمیت یافته است. نرگس بابایی، دانش‌آموخته رشته مهندسی بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی مشهد، نمونه‌ای از نسل نوینی است که با غلبه بر تردیدهای اولیه، مسیر علم و پژوهش را از همان مقطع کارشناسی آغاز کرده و به دستاوردهای قابل توجهی دست یافته است.

نرگس بابایی، متولد سال ۱۳۷۹ و بزرگ‌شده منطقه یک مشهد، در گفت‌وگو با وبدا به تشریح مسیر تحصیلی و پژوهشی خود پرداخت و اظهار کرد: در سال ۱۴۰۰ از طریق کنکور سراسری وارد رشته مهندسی بهداشت محیط شدم و در سال ۱۴۰۴ موفق به اخذ مدرک کارشناسی از دانشگاه علوم پزشکی مشهد شدم. در بدو ورود به دانشگاه، شناخت دقیقی از این رشته نداشتم و مانند بسیاری از داوطلبان، آشنایی من محدود به کلیات حوزه سلامت بود.

وی با اشاره به تجربه تحصیل در این رشته افزود: با شروع کلاس‌ها از ترم نخست و آشنایی تدریجی با دروس تخصصی، به‌مرور دریافتم که مهندسی بهداشت محیط رشته‌ای بین‌رشته‌ای و در واقع پلی میان علوم مهندسی و حوزه سلامت عمومی است.

این دانش‌آموخته دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان دغدغه ورود به عرصه پژوهش در مقطع کارشناسی گفت: در ترم سوم این پرسش برایم مطرح شد که آیا امکان انجام فعالیت پژوهشی در مقطع کارشناسی وجود دارد یا خیر. در آن زمان، نگارش مقاله برایم امری بسیار دشوار و دور از دسترس به نظر می‌رسید و تصور می‌کردم این مسیر تنها مختص مقاطع تحصیلات تکمیلی است.

بابایی ادامه داد: این ذهنیت حدود یک سال، از ترم سوم تا پنجم، همراه من بود تا اینکه در ترم پنجم تصمیم گرفتم بر ترس خود غلبه کنم و برای همکاری پژوهشی به اساتید مراجعه کنم. نخستین مراجعه من به دکتر بنیادی، مدیر محترم گروه مهندسی بهداشت محیط، بود که خوشبختانه با استقبال و تمایل ایشان برای همکاری همراه شد. این همکاری از ترم پنجم تا ترم هشتم و تا زمان فارغ‌التحصیلی ادامه داشت.

وی خاطرنشان کرد: آغاز فعالیت پژوهشی من با نگارش یک مقاله همایشی داخلی همراه بود و به‌تدریج مهارت‌های لازم برای نگارش مقاله علمی را فرا گرفتم. هرچند بخش عمده‌ای از این مسیر، به‌ویژه حدود یک‌ونیم سال ابتدایی، بدون خروجی ملموس سپری شد، اما در شش ماه پایانی، نتایج پژوهش‌ها به مرحله انتشار رسید.

این پژوهشگر جوان در تشریح سوابق علمی خود گفت: تاکنون موفق به انجام پنج مقاله شامل یک مقاله همایشی داخلی، سه مقاله پژوهشی و یک مقاله مروری، همچنین دو طرح پژوهشی شده‌ام که یکی از آن‌ها مربوط به پروژه مقطع کارشناسی است. محور اصلی فعالیت‌های پژوهشی من بر آلودگی منابع آب، به‌ویژه میکروپلاستیک‌ها، و همچنین آلودگی محیط زیست شهری و تأثیر آن بر سلامت جامعه متمرکز بوده است.

بابایی با تأکید بر اهمیت پژوهش در دوره کارشناسی اظهار کرد: فعالیت پژوهشی فرصتی ارزشمند برای سنجش توانمندی‌های فردی است. برخلاف تصور اولیه، پژوهش و نگارش مقاله فرایندی آسان نیست و نیازمند صرف زمان، صبر و پشتکار فراوان است، اما دستاوردهای علمی و فردی آن بسیار ارزشمند و ماندگار خواهد بود.

وی افزود: مهارت‌هایی که در محیط‌های آکادمیک و پژوهشی کسب می‌شود، در بسیاری از محیط‌های شغلی قابل تجربه نیست و همین موضوع، اهمیت پرداختن به فعالیت‌های علمی را دوچندان می‌کند.

این دانش‌آموخته مهندسی بهداشت محیط در پایان با اشاره به جایگاه این رشته در نظام سلامت کشور گفت: با توجه به چالش‌های زیست‌محیطی کشور از جمله آلودگی هوا، مشکلات مدیریت منابع آب و فاضلاب و بحران پسماند، تاکنون توجه شایسته‌ای به حوزه بهداشت محیط صورت نگرفته است. امیدوارم در آینده، نگاه جدی‌تری به اهمیت این رشته در تأمین سلامت جامعه و آینده کشور شکل بگیرد.

وی ضمن قدردانی از اساتید و فعالان این حوزه، از تلاش‌های اساتید گروه مهندسی بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی مشهد و پژوهشگران جوان کشور برای ارتقای جایگاه بهداشت محیط و نهادینه‌سازی آن در سلامت جامعه قدردانی کرد.