تأکید بر نقش مداخلات اجتماعی در ارتقای شاخص‌های سلامت کشور | ایران مدلبز

رئیس مرکز مدیریت شبکه وزارت بهداشت، در کارگاه کشوری «شیوه‌نامه اجرایی تقویت و ساماندهی مداخلات تعیین‌کننده‌های اجتماعی سلامت» که به میزبانی دانشگاه علوم پزشکی مشهد و در مجتمع شهدای سلامت برگزار شد، بر ضرورت رویکردهای بین‌بخشی، مردمی و مبتنی بر داده در ارتقای شاخص‌های سلامت تأکید کرد.

به گزارش وب دا، دکتر کوروش اعتماد با اشاره به فراهم بودن زیرساخت‌های گسترده نظام سلامت کشور، اظهار کرد: دسترسی به خدمات سطح یک سلامت در بیش از ۹۵ درصد جمعیت کشور فراهم شده و سالانه بیش از ۳۱ هزار واحد خدمت در شبکه بهداشت ارائه می‌شود، اما چالش اصلی، میزان بهره‌مندی واقعی مردم از این خدمات و اثرگذاری آن‌ها بر شاخص‌های کلان سلامت است  .

رئیس مرکز مدیریت شبکه وزارت بهداشت با بیان اینکه برخی شاخص‌های کلیدی سلامت، از جمله مرگ‌ومیر نوزادان و کودکان زیر پنج سال، طی سال‌های اخیر با روند نگران‌کننده‌ای مواجه شده‌اند، افزود: این وضعیت صرفاً محدود به ایران نیست و در بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته نیز مشاهده می‌شود، اما این موضوع ضرورت بازنگری در شیوه مداخلات و توجه جدی‌تر به عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت را دوچندان می‌کند.

دکتر اعتماد با تأکید بر اینکه ارتقای شاخص‌های سلامت صرفاً با اتکا به ظرفیت‌های درون‌بخشی نظام سلامت محقق نخواهد شد، تصریح کرد: بسیاری از راهکارهای مؤثر در دل جامعه و در بستر همکاری‌های بین‌بخشی نهفته است و برای هر شاخص سلامت باید پراکندگی‌های منطقه‌ای، جنسیتی و جمعیتی به‌دقت تحلیل شود تا مداخلات هدفمند و اثربخش طراحی شود  .

وی همچنین با اشاره به اهمیت برنامه هفتم توسعه کشور خاطرنشان کرد: در این برنامه، شاخص‌های سلامت به‌صورت کمی و شفاف تعریف شده‌اند و دانشگاه‌های علوم پزشکی موظف به تحقق آن‌ها هستند؛ از این‌رو، توجه به جداول و مواد قانونی از جمله ماده ۶۸ و ۷۳ و شاخص‌های دوازده‌گانه سلامت، دیگر یک انتخاب نیست بلکه یک تکلیف ملی محسوب می‌شود  .

رئیس مرکز مدیریت شبکه وزارت بهداشت، هدف از برگزاری این کارگاه کشوری را توانمندسازی دانشگاه‌ها برای طراحی و اجرای مداخلات مبتنی بر جمعیت، با مشارکت فعال مردم و ذی‌نفعان محلی عنوان کرد و افزود: سلامت به‌عنوان یک راهبرد، بستری برای ارتقای سایر برنامه‌های توسعه‌ای کشور است و موفقیت آن در گرو کار تیمی، مطالبه‌گری آگاهانه و مشارکت واقعی جامعه خواهد بود .

تأکید بر نقش عوامل اجتماعی و مشارکت مردمی در ارتقای سلامت جامعه

مشاور وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و رئیس دبیرخانه شورای‌عالی سلامت و امنیت غذایی نیز که به صورت ویدئو کنفرانس در این نشست حضور داشت، با تأکید بر لزوم توجه جدی به عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت، مشارکت مردم و هم‌افزایی بین‌بخشی را کلید موفقیت برنامه‌های نظام سلامت دانست.

دکتر سیدحسن امامی رضوی با قدردانی از برگزارکنندگان این رویداد علمی، این کارگاه را فرصتی ارزشمند برای توانمندسازی مدیران و کارشناسان حوزه سلامت در مسیر اجرای اثربخش برنامه‌های جامعه‌نگر عنوان کرد.

وی با اشاره به رویکرد «سلامت جامعه‌نگر» اظهار داشت: تجربه سال‌ها فعالیت در حوزه بهداشت نشان می‌دهد که اگرچه برنامه‌های متعددی در قالب مداخلات عمودی و افقی اجرا شده، اما دستیابی به نتایج پایدار بدون همراهی مردم و مشارکت سایر دستگاه‌ها و نهادهای مؤثر امکان‌پذیر نخواهد بود.

دکتر امامی رضوی با تأکید بر لزوم توجه به اقتضائات بومی و منطقه‌ای تصریح کرد: هر منطقه و هر دانشگاه علوم پزشکی با توجه به شرایط خاص اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی خود، نیازمند تعیین اولویت‌های مداخله‌ای متناسب است و نسخه واحد برای همه مناطق کارآمد نخواهد بود.

وی برنامه‌ریزی دقیق، هدفمند و مبتنی بر اهداف کمی قابل دستیابی را از الزامات موفقیت در این حوزه دانست و خاطرنشان کرد: مداخلات سلامت باید با زمان‌بندی مشخص، انسجام اجرایی و ارزیابی مستمر همراه باشد تا بتوان به نتایج ملموس دست یافت.

مشاور وزیر بهداشت، همدلی، هماهنگی و همکاری بین‌بخشی را از محورهای اساسی سیاست‌گذاری سلامت برشمرد و گفت: هدف نظام سلامت، همگرایی نهادهای موازی و استفاده حداکثری از ظرفیت‌های موجود است تا همه در کنار یکدیگر برای حفظ و ارتقای سلامت مردم گام بردارند.

وی در بخش دیگری از سخنان خود، نقش مشارکت مردمی و بهره‌گیری از ظرفیت تشکل‌ها و نهادهای مردمی را تعیین‌کننده دانست و افزود: ارتقای سواد سلامت، تقویت فعالیت داوطلبان سلامت و جلب مشارکت فعال مردم می‌تواند بخش عمده‌ای از چالش‌های حوزه سلامت را برطرف کند؛ چراکه اصلاح رفتارهای بهداشتی و بهبود سبک زندگی بدون حضور مؤثر مردم امکان‌پذیر نیست.

دکتر امامی رضوی در پایان با قدردانی از تلاش‌های دانشگاه علوم پزشکی مشهد در میزبانی این کارگاه کشوری، ابراز امیدواری کرد که برگزاری چنین رویدادهایی زمینه‌ساز ارتقای هماهنگی، افزایش اثربخشی مداخلات اجتماعی سلامت و بهبود شاخص‌های سلامت در سطح کشور شود.

گفتنی است کارگاه کشوری «شیوه‌نامه اجرایی تقویت و ساماندهی مداخلات تعیین‌کننده‌های اجتماعی سلامت» با حضور مدیران، کارشناسان و اساتید حوزه سلامت از سراسر کشور، به میزبانی دانشگاه علوم پزشکی مشهد برگزار شد و به بررسی راهبردهای عملیاتی ارتقای شاخص‌های سلامت در سطح ملی و استانی پرداخت.