کاردرمانی؛ رویکردی چندبُعدی برای توانمندسازی افراد و ساخت جامعه‌ای فراگیر | ایران مدلبز

مدیر گروه کاردرمانی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با تأکید بر جایگاه مهم کاردرمانی در ساختن جامعه‌ای فراگیر و دسترس‌پذیر گفت:کاردرمانی تنها یک مداخله درمانی نیست، بلکه رویکردی چندبُعدی است که بر توانمندسازی فرد، اصلاح محیط و حمایت از عدالت اجتماعی تمرکز دارد.

دکتر ثریا قره‌باغی در گفت‌وگو با وب‌دا  ضمن گرامیداشت روز جهانی معلولین اظهار کرد:در سال‌های اخیر تلاش شده از واژه‌های محدودکننده مانند “معلول” فاصله گرفته شود و از تعابیری مانند افراد دارای معلولیت، ناتوانی، شرایط خاص یا نیازهای ویژه استفاده گردد. این تغییر واژه‌ها بازتاب‌دهنده تغییری عمیق‌تر است: ناتوانی ویژگی فرد نیست، بلکه نتیجه تعامل فرد و محیط است.

دکتر قره‌باغی افزود:افراد دارای ناتوانی یک گروه بسیار متنوع‌اند؛ از محدودیت‌های جسمانی و حسی تا شرایط شناختی، روانی، نورولوژیک و اختلالات ناشی از بیماری‌ها یا آسیب‌ها. بسیاری از این ناتوانی‌ها نامرئی هستند و از بیرون دیده نمی‌شوند؛ بنابراین نباید ناتوانی را یک برچسب دانست، بلکه یک تجربه انسانی با شکل‌های متفاوت است.

مدیر گروه کاردرمانی با اشاره به یافته‌های پژوهشی گفت:مداخلات کاردرمانی در حوزه‌هایی مانند فعالیت‌های روزمره، عملکرد شغلی و مشارکت اجتماعی می‌توانند نگرش‌ها را تغییر دهند، استقلال فرد را افزایش دهند و کیفیت مشارکت او در جامعه را ارتقا دهند. کاردرمانگران در کنار درمان فردی، تسهیل‌کنندگان حضور برابر افراد در جامعه هستند.

وی با اشاره به پیشرفت‌های فناورانه اظهار کرد:ربات‌های کمکی هوشمند، سامانه‌های مبتنی بر هوش مصنوعی و واقعیت مجازی (VR) چشم‌انداز تازه‌ای برای کاردرمانی ایجاد کرده‌اند. این فناوری‌ها با فراهم کردن امکان تمرین مهارت‌ها در محیط‌های امن و کنترل‌شده، به استقلال عملکردی افراد دارای ناتوانی کمک می‌کنند. نقش کاردرمانگران در تلفیق این فناوری‌ها با نیازهای واقعی زندگی روزمره بسیار مهم است.

او ادامه داد:مطالعات جهانی نشان می‌دهد کاردرمانی می‌تواند در بهبود مهارت‌های شناختی مانند توجه، حافظه، برنامه‌ریزی و حل مسئله به‌ویژه در افرادی با آسیب‌های نورولوژیک نقش قابل‌توجهی داشته باشد. کاردرمانی با تمرکز بر فعالیت‌های معنادار، اثربخشی و ماندگاری مداخلات شناختی را افزایش می‌دهد.

دکتر قره‌باغی تصریح کرد:کاردرمانی در سطح جهانی برای حمایت از گروه‌های آسیب‌پذیر مانند پناه‌جویان، آوارگان و افراد فاقد دسترسی به خدمات سلامت نقشی حیاتی ایفا می‌کند. این مداخلات به بهبود مشارکت اجتماعی، سلامت روان و کیفیت زندگی این افراد کمک کرده و مسیر بازگشت آنان به زندگی روزمره را هموار می‌سازد.

مدیر گروه کاردرمانی در پایان گفت:به‌عنوان یک کاردرمانگر باور دارم که با توانمندسازی افراد، اصلاح محیط و ترویج نگاه فراگیر می‌توان در جهت توسعه انسانی و عدالت اجتماعی گام‌های بزرگ برداشت. امید داریم آینده‌ای بسازیم که برای همه افراد با هر توانایی و شرایط دسترس‌پذیرتر، عادلانه‌تر و انسانی‌تر باشد.