خبرگزاری مهر – گروه استان‌ها: در هفته‌های اخیر، قیمت انواع میوه در کرمان به شکلی بی‌سابقه افزایش یافته است.
بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد که هر هفته شاهد رشد تازه‌ای در نرخ‌ها هستیم؛ به‌گونه‌ای که خانواده‌ها برای خرید اقلامی ساده مانند پیاز، سیب زمینی، خیار و گوجه باید هزینه‌ای چند برابر نسبت به ماه‌های گذشته بپردازند.
این روند افزایشی تنها محدود به یک یا دو نوع میوه نیست، بلکه تقریباً تمامی اقلام از محصولات داخل استان گرفته تا میوه‌ای مثل موز که از چابهار و یا پاکستان وارد استان می‌شود را شامل می‌شود.
نوسانات قیمت در محله‌های مختلف
یکی از نکات قابل توجه در بازار میوه کرمان، تفاوت قیمت‌ها در مغازه‌های یک محله است. به گفته شهروندان، در ابتدای یک کوچه ممکن است سیب با قیمت مشخصی عرضه شود، اما در انتهای همان کوچه همان محصول با نرخ بالاتری فروخته می‌شود. این اختلاف‌ها نه تنها در سطح محله بلکه در مناطق مختلف شهر نیز مشاهده می‌شود؛ به‌گونه‌ای که ساکنان محلات مرکزی و پر رفت و آمد، بیش از دیگران با گرانی مواجه هستند که این وضعیت نشانه‌ای از نبود نظارت کافی بر بازار و رواج پدیده گران‌فروشی است.
عوامل اصلی گرانی
تعدد واسطه‌ها و گران فروشی به دلیل انتظارات تورمی نقش مهمی در بالا رفتن قیمت‌ها دارد؛ میوه از باغ تا بازار مسیر طولانی و چند لایه‌ای را طی می‌کند که هر واسطه سهمی از سود را مطالبه می‌کند.
ضعف زیرساخت‌های حمل و نقل و نبود امکانات مناسب برای نگهداری و انتقال میوه موجب تلفات و افزایش هزینه‌ها می‌شود.
همچنین جذابیت بازارهای صادراتی باعث شده بخشی از تولید داخلی به جای عرضه در بازارهای داخلی، به صادرات اختصاص یابد و همین امر کمبود عرضه و افزایش قیمت را در داخل رقم بزند.
در حال حاضر قیمت پرتقال در بازار کرمان بین ۱۰۰ تا ۱۶۰ هزار تومان است، اما همین پرتقال در بازار جنوب کرمان مثل جیرفت و عنبرآباد زیر ۴۰ هزار تومان از کشاورزی خریداری می‌شود.
قیمت در هر جای شهر متغیر است
شهروندان کرمانی در گفت‌وگوهای میدانی در سطح شهر کرمان با خبرنگار مهر، از وضعیت موجود گلایه دارند.
یکی از شهروندان کرمان به نام مریم می‌گوید: قدرت خرید خانواده‌ها به شدت کاهش یافته و خرید میوه به کالایی لوکس تبدیل شده است.
وی می‌افزاید: هر هفته که برای خرید می‌روم، قیمت‌ها تغییر کرده است؛ حتی در یک خیابان، مغازه‌ها نرخ‌های متفاوتی دارند و این یعنی هیچ نظارتی وجود ندارد.
وی می‌گوید: طی ماه‌های اخیر تصمیم گرفتیم دیگر از مغازه‌های شهر خرید نکنیم و برای خرید به بازار قدمگاه و بازار مظفری بروم، در این بازار قیمت‌ها کمتر است و اما میوه‌ها در هم و گاه خراب است.
این شهروند ادامه می‌دهد: در بازار دور میدان مشتاق اما وضعیت کمی بهتر است و قیمت نسبت به بقیه شهر کمی کمتر است.
محمدعلی، هم شهروند دیگری است که به خبرنگار مهر می‌گوید: چگونه قیمت یک کیلو سیب زمینی در یک جای شهر ۳۷ تومان و در جای دیگر ۵۰ هزار تومان است؟ بازرسی کجاست چرا کسی با این گرانی‌ها برخورد نمی‌کند؟
وی می‌افزاید: یک کیلو سیب درختی را از یک مغازه کیلویی ۱۶۰ تومان خریدم، اما وقتی خانه رفتم داخل سیب‌ها همه سیاه بود.
وی ادامه می‌دهد: قیمت یک کیلو لیمو شیرین ۲۰۰ هزار تومان است و یک کارمند چطور می‌تواند اگر بچه اش در این شیوع آنفلوانزا مریض شد چند تا دانه لیمو شیرین خریداری کند؟ همچنین موز کیلویی ۱۲۰ هزار تومان را چطور می‌شود خرید؟
افزایش خرید میوه‌های درجه سه و چهار
محسن، دیگر شهروند کرمانی می‌گوید: به چشم دیده‌ام برخی از مردم آخر شب برای خرید میوه‌های درجه سه و چهار جلوی مغازه‌ها مراجعه می‌کنند و خرید میوه برای بسیاری از مردم از دسترس خارج شده و نمی‌توان میوه‌ای را خرید که قیمت کمتر از متوسط ۱۲۰ هزار تومان داشته باشد.
وی می‌افزاید: سوال این است آیا در تولید میوه چه چیزی گران شده که یکباره چنین افزایش قیمت‌هایی مشاهده می‌شود؟
چرا جلوی دلال‌ها را نمی‌گیرید؟
ابراهیم، دیگر شهروند هم می‌گوید: میوه فروشان می‌گویند کار دلالان است، من نیز از مسئولان سوال می‌کنم مگر شما نمی‌توانید قیمت میوه در باغ میوه را با قیمت میوه در بازار میوه فروشی چک کنید؟ چرا رها کردید که اینگونه عده‌ای به مردم اجحاف کنند؟
وی اضافه می‌کند: میوه باید غذای روزانه خانواده باشد، اما حالا مجبوریم مصرف را به حداقل برسانیم و بچه‌هایمان کمتر میوه می‌خورند چون توان خرید نداریم.
پیامدهای اجتماعی و اقتصادی
محمد قربانی، یکی از فعالان بازار میوه کرمان به خبرنگار مهر می‌گوید: افزایش قیمت آنقدر زیاد است که شاهد کاهش جدی مراجعه مردم به میوه فروشی‌ها هستیم، به طوری که میوه فروشی‌ها هم خرید را از بازار میوه و تره بار کاهش داده‌اند.
وی می‌افزاید: بسیاری از مغازه‌ها هر هفته به دلیل فروش نرفتن میوه‌ها و فساد آنها دچار ضرر می‌شوند، اما هر چند نمی‌توان برخی موارد گران فروشی از واحدهای صنفی سطح شهر را منکر شد، اما گرانی میوه از واسطه گری منشأ می‌گیرد و به یکباره قیمت میوه را گران می‌کنند و مغازه دار هم مجبور است مطابق با این رویه قیمت گذاری کند.
وی با بیان اینکه ادامه این روند پیامدهای متعددی برای جامعه دارد تصریح می‌کند: کاهش مصرف میوه و تهدید سلامت عمومی یکی از مهم‌ترین پیامدها است و کاهش دسترسی به میوه تازه می‌تواند سلامت تغذیه‌ای خانواده‌ها را تحت تأثیر قرار دهد.
قربانی، ادامه می‌دهد: افزایش فشار اقتصادی بر اقشار کم درآمد نیز از دیگر پیامدهاست و خانواده‌های کارگری و کم‌درآمد بیشترین آسیب را از این گرانی‌ها می‌بینند.
وی با بیان اینکه بی‌اعتمادی به بازار و نهادهای نظارتی نیز در حال افزایش است می‌گوید: اختلاف قیمت‌ها در یک محله، حس بی‌عدالتی و بی‌نظمی را در میان مردم تقویت می‌کند.
ضرورت نظارت و ساماندهی
وی تاکید می‌کند: برای کنترل این وضعیت، نظارت جدی بر بازار و حذف واسطه‌ها ضروری است. همچنین ایجاد زیرساخت‌های مناسب حمل‌ونقل و سردخانه‌ای می‌تواند از تلفات و افزایش هزینه‌ها جلوگیری کند.
این شهروند کرمانی، معتقد است: اگر دستگاه‌های مسئول به سرعت وارد عمل نشوند، روند گرانی ادامه خواهد یافت و فشار بیشتری بر مردم وارد خواهد شد.
بازار میوه در کرمان این روزها با افزایش‌های روزانه، نوسانات شدید و اختلاف قیمت در مغازه‌های مختلف روبه‌رو است و مردم از این وضعیت گلایه دارند و خواستار نظارت جدی مسئولان هستند.
مردم مجموعه‌ای از عوامل ساختاری و مدیریتی را در شکل‌گیری این بحران دخیل می‌دانند.
آنچه مسلم است، ادامه این روند می‌تواند سلامت و معیشت خانواده‌ها را به خطر اندازد و اعتماد عمومی به بازار را کاهش دهد.