ورزش، مؤثرترین راهکار برای پیشگیری و درمان بی‌اختیاری ادرار در بانوان | ایران مدلبز

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد: بی‌اختیاری ادرار نه‌تنها یک مشکل جسمی بلکه اختلالی است که می‌تواند کیفیت زندگی، اعتماد به نفس و روابط اجتماعی بانوان را به شدت تحت تأثیر قرار دهد.

دکتر عطیه محمدزاده وطن‌چی، متخصص جراحی زنان ، فلوشیپ اختلالات کف لگن و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در گفتگو با وب دا، با اشاره به شیوع بالای بی‌اختیاری ادرار در میان بانوان اظهار کرد:بی‌اختیاری ادرار به هرگونه نشت غیرارادی و غیرقابل کنترل ادرار گفته می‌شود. بسیاری از خانم‌ها به دلیل احساس شرم یا این تصور اشتباه که این عارضه بخشی طبیعی از روند افزایش سن است، از مطرح کردن مشکل خودداری می‌کنند، در حالی که این بیماری قابل درمان است و در هر سنی ممکن است رخ دهد.

وی افزود: بر اساس مطالعات، دست‌کم یک‌هفتم خانم‌ها در طول عمر خود، حتی به‌صورت گذرا، دچار بی‌اختیاری ادرار می‌شوند و در حدود یک‌چهارم تا یک‌پنجم از آنان این مشکل به شکل پایدار باقی می‌ماند. این عارضه علاوه بر مشکلات جسمی، اثرات روانی و اجتماعی قابل‌توجهی دارد و می‌تواند عزت‌نفس فرد را کاهش داده و باعث گوشه‌گیری و افت کیفیت زندگی شود.

دکتر محمدزاده وطن‌چی با اشاره به انواع شایع این اختلال گفت:دو نوع رایج بی‌اختیاری، شامل نوع استرسی و فوریتی است.در نوع استرسی، فرد هنگام عطسه، سرفه، خنده، یا بلند کردن اجسام دچار نشت ادرار می‌شود که علت آن افزایش فشار درون شکم است.در نوع فوریتی، بیمار احساس فوریت در ادرار دارد و پیش از رسیدن به سرویس بهداشتی دچار نشت می‌شود. گاهی نیز نوع مختلط وجود دارد که ترکیبی از هر دو است.

وی با بیان اینکه رشته فلوشیپ اختلالات کف لگن از حوزه‌های نوین علم پزشکی در جهان است، اظهار داشت:ایران از کشورهای پیشگام در این زمینه است و تنها کشور خاورمیانه محسوب می‌شود که فلوشیپ تخصصی این رشته را پرورش می‌دهد. در شهر مشهد نیز خوشبختانه متخصصان متعددی در حوزه درمان اختلالات کف لگن، بی‌اختیاری ادرار و افتادگی‌های لگنی مشغول فعالیت هستند.

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد درباره عوامل ایجادکننده این اختلال گفت:افزایش سن، زایمان‌های متعدد، چاقی، مصرف دخانیات، سرفه‌های مزمن ناشی از آسم یا آلرژی، برخی بیماری‌های عصبی و تغییرات هورمونی دوران یائسگی از عوامل مؤثر در بروز بی‌اختیاری ادرار هستند. در نوع استرسی، فاصله زمانی از زایمان تا حدود ۳۵ تا ۵۰ سالگی بیشترین شیوع را دارد، اما در نوع فوریتی، افزایش سن و یائسگی نقش پررنگ‌تری ایفا می‌کنند.

دکتر محمدزاده وطن‌چی با تأکید بر اهمیت اصلاح سبک زندگی و انجام تمرینات منظم گفت:ورزش‌های کف لگن یا همان تمرینات کِگل، مؤثرترین روش برای تقویت عضلات نگهدارنده مثانه و رحم هستند. انجام این تمرینات می‌تواند از بروز بی‌اختیاری جلوگیری کرده یا در صورت بروز، شدت آن را به‌طور چشمگیری کاهش دهد.

وی در توضیح روش انجام این تمرین‌ها افزود:قانون ساده‌ای برای انجام تمرینات کف لگن وجود دارد که به آن قانون ۳-۱۰-۳-۱۰ گفته می‌شود: سه بار در روز، هر بار ده مرتبه، هر انقباض سه ثانیه نگه داشته شود و بین هر انقباض ده ثانیه استراحت صورت گیرد. این تمرین‌ها باید در حالت نشسته یا خوابیده آغاز شوند و پس از حدود سه ماه استمرار، معمولاً نتایج بسیار قابل توجهی مشاهده می‌شود.

به گفته وی، ورزش‌های کف لگن در موارد خفیف و متوسط گاه به اندازه جراحی مؤثر هستند و حتی در دوران بارداری و پس از زایمان نیز می‌توانند به بازگشت عملکرد طبیعی عضلات کمک کنند.

دکتر محمدزاده وطن‌چی با اشاره به اهمیت کنترل عوامل خطر افزود:کاهش وزن، ترک دخانیات، کنترل بیماری‌های زمینه‌ای و پرهیز از مصرف مواد محرک مثانه مانند نوشابه‌های گازدار، قهوه، چای پررنگ، فست‌فودها و ادویه‌های تند در بهبود وضعیت بیماران نقش مؤثری دارد. همچنین بانوان باید از انجام ورزش‌هایی که فشار زیادی به کف لگن وارد می‌کنند مانند وزنه‌برداری و حرکات لیفتینگ بدون مشاوره با پزشک یا فیزیوتراپیست اجتناب کنند.

وی با اشاره به وجود درمان‌های متنوع و مؤثر گفت:در کنار ورزش، در موارد شدیدتر، درمان‌های غیرجراحی مانند فیزیوتراپی تخصصی کف لگن و در صورت نیاز درمان‌های جراحی نیز در دسترس است. خوشبختانه در کشور ما امکانات درمانی پیشرفته‌ای برای این بیماران وجود دارد.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در پایان خاطرنشان کرد:بی‌اختیاری ادرار بیماری شرم‌آوری نیست، بلکه یک مشکل پزشکی شایع و قابل درمان است. بانوان باید بدون خجالت و با آگاهی، به پزشک متخصص مراجعه کنند. مراجعه به موقع و انجام تمرینات منظم، کلید اصلی پیشگیری و بازگشت به زندگی طبیعی است.