تأکید بر نگاه علمی و ملی به موضوع جوانی جمعیت | ایران مدلبز

در نشست تخصصی «جوانی جمعیت» که با حضور مسئولان و مدیران معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد برگزار شد، دکتر رضا سعیدی، سرپرست مرکز جوانی جمعیت، سلامت خانواده و مدارس وزارت بهداشت، بر ضرورت رویکرد علمی، منطقی و هماهنگ در اجرای سیاست‌های جمعیتی کشور تأکید کرد و گفت:رهبر معظم انقلاب در فرمانی صریح به وزیر محترم بهداشت بر پیگیری ویژه موضوع جمعیت تأکید فرموده‌اند. ازاین‌رو، جوانی جمعیت به‌عنوان یکی از مأموریت‌های اصلی حوزه سلامت تعیین شده است.

لزوم برنامه‌ریزی سنجیده و کارشناسی در مسیر جمعیتی کشور

دکتر سعیدی با اشاره به تجربه‌های گذشته و تغییر رویکردها در سیاست‌های جمعیتی اظهار کرد:در دهه‌های گذشته کشور در مسیر کنترل جمعیت با سرعت زیادی پیش رفت، اما امروز باید با نگاهی عالمانه و حساب‌شده برای بازگرداندن تعادل جمعیتی حرکت کنیم. کاهش شدید نرخ باروری در سال‌های اخیر هشدار مهمی برای آینده کشور است و باید با اقدامات هدفمند به سمت پایداری جمعیتی بازگردیم.

وی خاطرنشان کرد: طبق آمار، نرخ باروری از ۲.۹ در سال ۱۳۹۶ به ۱.۴۴ در سال ۱۴۰۳ کاهش یافته است. اگر این روند ادامه یابد، در دهه‌های آینده جمعیت کشور به زیر ۴۰ میلیون نفر خواهد رسید؛ موضوعی که نیازمند تصمیم‌گیری ملی و همکاری همه دستگاه‌هاست.

اجرای قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت

سرپرست مرکز جوانی جمعیت با اشاره به قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت مصوب سال ۱۴۰۰ گفت:این قانون ۷۳ ماده و ۸۱ تبصره دارد و ۴۳ ماده آن مستقیماً بر عهده وزارت بهداشت است. حدود دوسوم بار اجرایی قانون در حوزه سلامت متمرکز شده و این نشان از اهمیت نقش وزارت بهداشت در تحقق اهداف جمعیتی دارد.

او افزود: با بهره‌گیری از ظرفیت فناوری و هوش مصنوعی، ساختار و وظایف قانونی در پنج سطح طبقه‌بندی شده تا بتوان مسیر اجرا را علمی‌تر و منسجم‌تر پیش برد.

نقش وزارت بهداشت در ارتقای سلامت خانواده و فرزندآوری

دکتر سعیدی با تبیین محورهای فعالیت وزارت بهداشت در این زمینه تصریح کرد:حمایت از درمان ناباروری، گسترش خدمات بارداری و زایمان ایمن، پیشگیری از سقط جنین و عقیم‌سازی غیرضروری، آموزش و آگاهی‌بخشی عمومی و نظارت بر اجرای برنامه‌ها از محورهای اصلی فعالیت ماست.

وی اعلام کرد: حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد از زوجین کشور نابارور هستند که معادل سه تا چهار میلیون خانواده می‌شود. خوشبختانه با حمایت‌های دولت و بیمه‌ها، بخش قابل توجهی از هزینه‌های درمان ناباروری تحت پوشش قرار گرفته و سقف پرداختی‌ها در حال بازنگری و افزایش است.

آمار و واقعیت‌های حوزه زایمان و سقط جنین

به گفته دکتر سعیدی، نرخ سزارین در کشور به حدود ۵۷ درصد رسیده است که باید با آموزش و فرهنگ‌سازی به سمت زایمان طبیعی پیش برویم.

او افزود: بر اساس مطالعات انجام‌شده، سالانه حدود ۲۵۰ تا ۳۹۰ هزار مورد سقط جنین عمدی در کشور گزارش می‌شود، در حالی که برخی آمارهای رسانه‌ای بزرگ‌نمایی شده‌اند. بیشتر موارد سقط ناشی از مشکلات مالی، نخواستن فرزند یا نامناسب بودن زمان بارداری است. لازم است در کنار کنترل قانونی، به بهبود شرایط اقتصادی و فرهنگی خانواده‌ها نیز توجه شود.

ارتقای فرهنگ ازدواج و حمایت از جوانان

دکتر سعیدی یکی از عوامل کلیدی در کاهش نرخ باروری را افزایش تجرد و سن ازدواج دانست و گفت:براساس آمارهای رسمی، حدود ۱۰ میلیون مرد و ۶.۷ میلیون زن در سن ازدواج هنوز مجرد هستند و نزدیک به ۹۰۰ هزار نفر نیز تجرد قطعی دارند. بدون ایجاد بستر مناسب برای ازدواج و تشکیل خانواده، دستیابی به اهداف جمعیتی ممکن نخواهد بود.

وی با بیان اینکه مشوق‌های اقتصادی باید واقع‌بینانه باشد، افزود: تأمین مسکن متأهلی و مسکن‌های کوچک و اقتصادی برای زوج‌های جوان از نیازهای واقعی جامعه است.

سالمندی جمعیت؛ چالش بزرگ دو دهه آینده

سرپرست مرکز جوانی جمعیت در ادامه گفت:کاهش موالید، روی دیگر سکه‌ای به نام سالمندی جمعیت است. پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که در دو دهه آینده حدود ۳۰ درصد جمعیت کشور سالمند خواهند بود؛ این در حالی است که تعداد متخصصان و مراکز خدمات سالمندی در کشور بسیار محدود است. اگر امروز برای زیرساخت‌های خدمات سالمندی برنامه‌ریزی نکنیم، با چالش جدّی در آینده روبه‌رو خواهیم شد.

دکتر سعیدی با اشاره به اهمیت تأمین منابع مالی و همکاری همه نهادها گفت:در سال ۱۴۰۱ تنها ۴۰ میلیارد تومان و در سال ۱۴۰۴ حدود ۸۴۰ میلیارد تومان برای برنامه‌های جمعیت مصوب شده است، اما تحقق بودجه‌ها با چالش مواجه است. برای پیشرفت پایدار باید بودجه‌ها به‌صورت کامل و هدفمند تخصیص یابد.

او افزود: وزارت بهداشت علاوه بر تکالیف اصلی، بخشی از وظایف سایر دستگاه‌ها را نیز به‌صورت مشارکتی پیش می‌برد که نیازمند هم‌افزایی ملّی است.

تأکید بر اقدامات علمی، منطقی و امیدبخش

در پایان، دکتر سعیدی بر اهمیت رویکرد علمی و عقلانی در سیاست‌گذاری جمعیتی تأکید کرد و گفت:جوانی جمعیت فقط یک شعار نیست، بلکه ضرورتی ملی و راهبردی است. اگر با نگاه علمی، برنامه‌ریزی دقیق و همدلی بین دستگاه‌ها پیش برویم، می‌توانیم شاهد بازگشت روند مثبت جمعیت و پایداری سلامت خانواده ایرانی باشیم.

وی از همکاری دانشگاه علوم پزشکی مشهد در اجرای برنامه‌های جمعیتی قدردانی کرد و ابراز امیدواری نمود که این دانشگاه با توان علمی و اجرایی خود، به یکی از پیشگامان ملی در تحقق اهداف جوانی جمعیت تبدیل شود.

پیگیری جدّی برنامه‌های دانشگاه علوم پزشکی مشهد در حوزه جوانی جمعیت و سلامت خانواده

دکتر محمد احمدیان، مدیر جوانی جمعیت، سلامت خانواده و مدارس دانشگاه علوم پزشکی مشهد نیز در این نشست  با تأکید بر رسالت دانشگاه در تحقق اهداف حوزه سلامت خانواده و جوانی جمعیت، از اقدامات زیرساختی و همکاری‌های بین‌سازمانی در این زمینه خبر داد.

دکتر احمدیان در ابتدای سخنان خود با اشاره به جایگاه دانشگاه علوم پزشکی مشهد در پیشبرد سیاست‌های کلی جمعیت، اظهار داشت:رسالت اصلی ما در حوزه جوانی جمعیت و سلامت خانواده است و بخش عمده‌ای از زیرساخت‌های لازم در این زمینه در حال آماده‌سازی و اجراست.

وی با بیان اینکه برخی از اقدامات نیازمند همکاری میان‌سازمانی است، افزود:در حوزه‌هایی که با سایر نهادها همکار هستیم، ممکن است هنوز به‌صورت کامل از نظر امکانات و زیرساخت‌ها تجهیز نشده باشیم، اما با وجود این چالش‌ها، تلاش داریم فعالیت‌ها را به شکل مؤثر و منسجم پیش ببریم.

مدیر جوانی جمعیت دانشگاه ضمن اشاره به ضرورت هم‌افزایی میان نهادهای مختلف گفت:در مسیر تحقق سیاست‌های جمعیتی، تعامل و هماهنگی بین سازمان‌ها امری ضروری است. برخی همکاران ما در بخش‌های مختلف با چالش‌هایی مواجه هستند که هدف ما در این جلسات، استفاده از دیدگاه‌های تخصصی و تجارب ارزشمند مدیران حوزه‌های مرتبط برای رفع این موانع است.

وی ضمن قدردانی از حضور و همکاری مدیران و کارشناسان، به برگزاری جلسات آینده با سایر نهادهای همکار از جمله سازمان انتقال خون و آستان قدس رضوی اشاره کرد و خاطرنشان ساخت:برنامه‌ریزی دقیق و استمرار جلسات هماهنگی از ارکان موفقیت در اجرای سیاست‌های جمعیتی و ارتقای سلامت خانواده است.