نگاهی به شکل‌گیری مسجد دانشگاه علوم پزشکی مشهد | ایران مدلبز

به روایت دکتر سید حسین فتاحی معصوم – استاد دانشگاه علوم پزشکی مشهد

در سال ۱۳۵۷ و در روزهای پر التهاب مبارزات مردم ایران علیه رژیم ستم‌شاهی، دانشگاه مشهد – که آن زمان شامل دانشکده‌های پزشکی، داروسازی، دندانپزشکی، پرستاری و پیراپزشکی بود – به یکی از کانون‌های فعال جریان انقلابی در خراسان تبدیل شد.

در پی ساخت بیمارستان قائم(عج) و استقرار سازمان مرکزی دانشگاه در جوارآن، باشگاه دانشگاه (در ابتدای خیابان احمدآباد) محلی برای گردهمایی‌ها، مراسم فارغ‌التحصیلی و نشست‌های دانشگاهی بود. اما این مکان، در آبان‌ماه ۱۳۵۷، صحنه رویدادی شد که نام آن برای همیشه در تاریخ دانشگاه ماندگار گردید.

اعتصاب غذای ۴۸ ساعته در اعتراض به جنایات رژیم

در هفتم و هشتم آبان‌ماه ۱۳۵۷، گروهی از استادان و دانشجویان دانشگاه مشهد تصمیم گرفتند در اعتراض به کشتارهای رژیم پهلوی – از جمله فاجعه ۱۷ شهریور تهران، فاجعه سینما رکس آبادان و آتش‌سوزی مسجد کرمان – دست به اعتصاب غذای ۴۸ ساعته بزنند.

این اقدام که با هماهنگی و حمایت روحانیون مبارز از جمله حضرت آیت‌الله خامنه‌ای (مقام معظم رهبری) و شهیدان هاشمی‌نژاد و کامیاب انجام شد، به سرعت بازتابی گسترده در مشهد و سایر شهرها یافت.

صبح روز هفتم آبان، با ورود آیت‌الله خامنه‌ای به باشگاه دانشگاه و دستور ایشان برای برداشتن تصاویر شاه و نصب تصویر امام خمینی(ره)، برنامه اعتصاب به‌طور رسمی آغاز شد. دانشگاهیان، پزشکان و دانشجویان در دو طبقه باشگاه گرد آمدند و تنها با نوشیدن آب، دو روز را در تحصن و استقامت گذراندند.

سخنرانی‌ها و شور انقلابی در قلب دانشگاه

در طول این دو روز، فضای باشگاه دانشگاه و محوطه بیمارستان قائم(عج) مملو از جمعیت مشتاقی بود که برای شنیدن سخنان روحانیون و استادان گرد آمده بودند.سخنرانی‌های پرشور شهید هاشمی‌نژاد، شهید کامیاب، دکتر محمود روحانی (رئیس وقت دانشکده پزشکی)، آیت‌الله واعظ طبسی(ره) و در نهایت آیت‌الله خامنه‌ای، روح تازه‌ای به مبارزات مردم و دانشگاهیان بخشید.

در همان روز، برای نخستین‌بار سرود “خمینی ای امام” از بلندگوی باشگاه پخش شد و در میان اشک و احساسات مردم طنین‌انداز گردید. نماز جماعت باشکوهی در محوطه برگزار شد؛ صحنه‌ای که در محاصره تانک‌های حکومت نظامی، نماد وحدت مردم، روحانیت و دانشگاهیان بود.

پایان تحصن و آغاز مسیری ماندگار 

در شامگاه هشتم آبان، با سخنرانی پایانی حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، اعتصاب غذای دانشگاهیان پایان یافت. اما از آن روز به بعد، باشگاه دانشگاه به مرکزی برای تجمعات و فعالیت‌های انقلابی مردم و دانشگاهیان تبدیل شد و نام آن در میان مبارزان مشهد به عنوان پایگاه دانشگاهی انقلاب اسلامی شناخته گردید.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی، این مکان به دستور مسئولان و با همت استادان و دانشجویان انقلابی به مسجد دانشگاه علوم پزشکی مشهد تبدیل شد. مسجدی که تا امروز، جایگاه نماز جماعت، جلسات قرآنی، مراسم مذهبی و حضور همدلانه اعضای جامعه دانشگاهی است.

مسجد دانشگاه؛ نماد وحدت حوزه و دانشگاه

در دوران دفاع مقدس، مسجد دانشگاه یکی از پایگاه‌های اصلی اعزام نیروهای جهادگر و دانشجو به جبهه‌های نبرد بود. هرچند در سال‌های پس از آن، گاه تلاش‌هایی برای تغییر کاربری یا تخریب این مکان صورت گرفت، اما مقاومت دلسوزان دانشگاه و یادآوران روزهای انقلاب، موجب حفظ و بازسازی این بنای تاریخی شد.

اکنون مسجد دانشگاه علوم پزشکی مشهد در محوطه بیمارستان قائم(عج)، با حفظ اسکلت اصلی ساختمان باشگاه قدیمی، به عنوان یادمان مبارزات دانشگاهیان، پزشکان و مردم مشهد در راه پیروزی انقلاب اسلامی شناخته می‌شود؛ نمادی از پیوند عمیق میان ایمان، علم و جهاد.

دکتر سید حسین فتاحی معصوم – از دانشجویان فعال و شاهدان مستقیم آن اعتصاب تاریخی – در پایان روایت خود تأکید می‌کند:ضروری است دانشگاهیان و مسئولان، اسناد و یادگارهای آن روزهای پرشکوه را گردآوری و حفظ کنند تا نسل‌های آینده بدانند چگونه دانشگاهیان این مرز و بوم، با ایمان و ایستادگی در کنار مردم، نقش‌آفرین پیروزی انقلاب اسلامی بودند.

منبع: روایت شاهد عینی رویداد:

دکتر سید حسین فتاحی معصوم، استاد دانشگاه علوم پزشکی مشهد