شیرمادر به‌عنوان واکسن طبیعی برای نوزادان محسوب می‌شود | ایران مدلبز

دکتر رضا قدیمی با اشاره به اهمیت تغذیه با شیر مادر اظهار کرد: شیر مادر به‌دلیل ترکیبات منحصر بفرد، سازگاری با نیازهای نوزاد و فواید بلند مدت، طلایی‌ترین استاندارد تغذیه نوزاد است، شیر خشک‌های با کیفیت، تنها در موارد ضروری، جایگزین شده و هرگز به پای شیر مادر نمی‌رسند.

معاون تحقیقات و فنآوری دانشگاه علوم پزشکی بابل بیان کرد: این ترکیب حیاتی همچنین حاوی فاکتورهای رشد، پروبیوتیک‌ها، هورمون‌هایی چون کورتیزول، فاکتورهای رشد عصبی و ترکیبات تنظیم کننده اشتها بوده فقط در شیر مادر یافت می‌شوند.

دکتر قدیمی یادآور شد: بر خلاف شیر خشک که ترکیب ثابتی دارد، ترکیب شیر مادر به‌طور پویا در حال تغییر بوده و حتی در زمان خواب، بیماری و یا سایر شرایط در جهت کمک به شرایط موجود شیرخوار تغییر می‌یابد.

 پزشک متخصص تغذیه بالینی دانشگاه علوم پزشکی بابل گفت: مواد مغذی چون پروتئین‌ها، چربی، کربوهیدرات و مواد مغذی همچون آهن، کلسیم موجود در شیر خشک قابلیت هضم و جذب و سازگاری با روده شیرخوار کمتری نسبت به این ریزمغذی‌ها در شیر مادر دارند.

 استاد گروه پزشکی اجتماعی دانشگاه علوم پزشکی بابل در پاسخ به این سوال که بهترین موادغذایی برای افزایش کیفیت شیرمادر چیست، اظهار کرد: استفاده از رژیم‌های غذایی غنی از ترکیبات شیرافزا، مصرف مایعات کافی، شیردهی مکرر و مدیریت استرس، عناصر اصلی افزایش شیر مادر هستند.

دکتر قدیمی افزود: مصرف روزانه غلات کامل مثل جو دوسر که ترشح هورمون پرولاکتین را افزایش می‌دهد و همچنین سبزیجاتی چون اسفناج، کلم پیچ و برگ چغندر که تولید شیر را تحریک می‌کند، برای مادران توصیه می‌شود.

وی همچنین دانه‌های شیرافزا از جمله شنبلیله، رازیانه و کنجد را نیز در افزایش ترشح شیرمادر مؤثر برشمرد و گفت: چون ۹۰ درصد ترکیب شیر مادر از آب است، دریافت ۸ تا ۱۲ لیوان آب و سایر نوشیدنی‌ها پیشنهاد می‌شود.

معاون تحقیقات و فنآوری دانشگاه علوم پزشکی بابل در پاسخ به این سوال که بزرگترین باورغلط درباره شیرمادر که نیاز به اصلاح دارد چیست، گفت: یکی از باورهای اشتباه قطع شیردهی در مواقع بیماری مادر و یا مصرف دارو از سوی خانم شیرده است که باید اصلاح شود. شیردهی در برخی از بیماری‌ها مثل ایدز و هپاتیت و یا مصرف داروهای شیمی درمانی و ضدافسردگی و ضد تشنج وغیره فقط با توصیه پزشک به‌طور موقت یا دائم متوقف می‌شود.

استاد گروه پزشکی اجتماعی دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی بابل در پاسخ به این سوال که آیا مصرف غذاهای خاص از سوی مادر شیرده مثل لبنیات، سیر و پیاز، حبوبات باعث کولیک نوزاد می‌شود، تصریح کرد: در صورتی که شیرخوار دچار نفخ، کولیک و گریه‌های شدید و گاهی اسهال شده باشد، دریافت شیر گاو و یا مشتقات آن از سوی مادر می‌تواند یکی از علل آن بوده که با حذف این مواد غذایی به‌مدت ۱۰ روز ارتباط آن با علائم شیرخوار مشخص می‌شود.

این متخصص تغذیه بالینی دانشگاه علوم پزشکی بابل یادآور شد: ممکن است مصرف حبوبات (نخود، لوبیا و عدس) و نیز سبزیجاتی چون کلم بروکلی، سیر و پیاز مادر باعث تولید گاز و یا نفخ در شیرخوار کند که در این موارد خیساندن حبوبات به‌مدت ۲۴ ساعت و پختن آنها با زیره و یا زنجبیل سبب کاهش علائم نفخ می‌شود. همچنین با پختن سبزیجات نفاخ و مصرف کنترل شده، می‌توان از علائم آزاردهنده در شیرخواران کم کرد.

وی در پاسخ به این سوال، آیا ترکیب شیرمادر با شیرخشک کار درستی است، خاطرنشان کرد: تغذیه ترکیبی شیر مادر و شیر خشک فقط در مواردی که با تشخیص پزشک توصیه شده باشد با حفظ ملاحظاتی امکانپذیر است که شامل، اولویت با تغذیه با شیر مادر، تجویز شیر خشک با استفاده از فنجان یا سرنگ (به دلیل پیشگیری از سردرگمی نوک پستان) و شیردوشی منظم به‌منظور حفظ تداوم تولید شیر است.

دکتر قدیمی به کاهش وزن برخی مادران هنگام شیردهی اشاره کرد و افزود: معمولا یک خانم شیرده باید ۳۰۰ تا ۵۰۰ کیلو کالری انرژی بیشتری نسبت به حالت عادی دریافت کند. لذا در صورت کاهش وزن شدید، ضمن بررسی سایر علل کاهش وزن از جمله بیماری‌های زمینه‌ای چون پرکاری تیرویید، دیابت کنترل نشده یا اختلالات گوارشی و یا افسردگی پس از زایمان، مداخلات متناسب از جمله افزودن غذاهای پرکالری، مقوی و مغذی، دریافت پروتئین و نیز نوشیدنی متناسب همراه با استراحت کافی به کنترل وزن مادر و نیز تولید شیر کافی کمک کرد.