دانشجویان پرستاری از ترم 6 می‌توانند کار کنند | ایران مدلبز

رئیس بورد پرستاری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت: دانشجویان پرستاری از ترم ۶ می توانند در قالب دانشجو ماهیانه ۱۰۰ ساعت در بیمارستان کار کنند، بیمارستانها هم می توانند با آنها قرارداد ببندند اما با وجود کمبود پرستار، مدیران پرستاری از این ظرفیت استفاده نمی کنند.

به گزارش خبرنگار روابط عمومی سازمان نظام پرستاری، دکتر عباس زاده در جمع دبیران شورای صنفی دانشجویان پرستاری کشور اظهار کرد: به باور بنده، این جلسه و جلسات مشابه می‌تواند استعدادهای بسیاری را در بین شما عزیزان شکوفا کند. امیدوارم از بین شما افرادی انتخاب شوند که بتوانند بهتر از ما در جایگاه تصمیم گیری قرار گرفته و مدیریت امور را در دست گرفته و آینده کشور را به نحو احسن بسازند.

وی گفت: از ترم ششم به بعد، دانشجو می‌تواند به بیمارستان مراجعه کرده و درخواست دهد که در قالب دانشجو، ماهیانه ۱۰۰ساعت کار کند. برای این کار، باید با بیمارستان قرارداد منعقد شود. اما متأسفانه بسیاری از دانشگاه‌ها از این ظرفیت هم استفاده نکرده‌اند در حالی که همه مدیران پرستاری ما می‌گویند که ما با کمبود پرستار مواجه‌ایم.

وی تاکید کرد: در مورد اینترشیپ، باید به جای واژه «حقوق» از عبارت «کمک‌هزینه تحصیلی» استفاده کنیم. چون اگر بگوییم حقوق، ممکن است سازمان تامین اجتماعی یا اداره کار شکایت کنند در حالی که اکنون ما پشتوانه قانونی برای این موضوع نداریم. بنابراین اسم درستش می‌شود «کمک‌هزینه تحصیلی اینترشیپ».

دکتر عباس زاده ادامه داد: این کمک‌هزینه باید از محل درآمد اختصاصی بیمارستان پرداخت شود. این درآمد اختصاصی هم از محل تعرفه‌های پرستاری تأمین می‌شود یعنی دو درصد از تعرفه‌های پرستاری که عدد بزرگی هم هست. این دو درصد هم در اختیار رئیس بیمارستان است و باید در قالب «توانمندسازی پرستاری» هزینه شود. یکی از مصارف مجاز همین کمک‌هزینه تحصیلی اینترشیپ است‌. پس ردیف اعتباری و منبع مالی آن مشخص است.

دکتر عباس زاده گفت: خواهش من از شما این است ‌که پیگیری صنفی داشته باشید و از مسئولان دانشگاه مطالبه کنید که این کمک‌هزینه به شکل جدی پرداخت شود.

رئیس بورد پرستاری وزارت بهداشت افزود: اگر بخواهم درباره وظایف بورد پرستاری توضیح مختصری ارائه کنم باید عرض کنم واژه‌ی «بورد» در کشور ما به معنای «هیئت ممتحنه، ارزشیابی و برنامه‌ریزی» است. هیئت ممتحنه مسئول طراحی سؤالات آزمون‌های ورودی برای مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری (PhD) و همچنین انجام مصاحبه‌های مرتبط با این مقاطع و آزمون صلاحیت حرفه‌ای است.

وی گفت: ارزشیابی به معنای بررسی وضعیت دانشکده‌ها جهت پذیرش دانشجو، تعیین میزان ظرفیت، یا در مواردی توقف پذیرش دانشجو در برخی مؤسسات، بر عهده این بخش است.

رئیس بورد پرستاری وزارت بهداشت افزود: همچنین برنامه‌ریزی به معنای تدوین کوریکولوم‌ها و برنامه‌های درسی، از وظایف بورد پرستاری است البته باید توجه داشت که بورد پرستاری یک نهاد مشورتی است که ذیل مجموعه دبیرخانه علوم پایه، بهداشت و تخصصی فعالیت می‌کند. نظرات این بورد در چارچوب وزارت بهداشت مطرح می‌شود و در نهایت در سطوح بالاتر تصمیم‌گیری و ابلاغ می‌ شود.

۲۵۰ هزار دانشجوی علوم پزشکی داریم

وی ادامه داد: در ادامه اگر بخواهم از حوزه معاونت آموزشی وزارت بهداشت گزارشی ارائه کنم، ما در حال حاضر تقریباً ۲۵۰هزار دانشجو در حوزه علوم پزشکی در دانشگاه‌های علوم پزشکی سراسر کشور داریم. علاوه بر آن، دانشگاه آزاد اسلامی نیز تحت نظارت وزارت بهداشت است و ظرفیت دانشجویان آن نیز به جمع کل دانشجویان گروه علوم پزشکی اضافه می‌شود.

دکتر عباس زاده گفت: در مجموع، جمعیتی بالغ بر ۳۰۰هزار دانشجو در مقاطع مختلف تحصیلی در کشور مشغول به تحصیل هستند. مقاطع تحصیلی ما از کاردانی (که البته بسیار محدود است) آغاز می‌شود و شامل کارشناسی، کارشناسی‌ارشد، دکترای تخصصی (PhD) و در رشته‌های بالینی، تخصص، فوق تخصص و فلوشیپ می‌شود. همه این مقاطع، در حیطه کاری معاونت آموزشی قرار دارند.

بازگشت دانشجویان ایرانی از آسیا و اروپا

وی گفت: بخش مهم دیگری از فعالیت‌های معاونت آموزشی مربوط به دانش‌آموختگان و دانشجویان خارج از کشور است. افرادی که متقاضی انتقال به داخل یا ادامه تحصیل در کشور هستند. مسئولیت رسیدگی به این امور بر عهده کمیسیون انتقال و کمیسیون ارزشیابی مدارک است. خوشبختانه بنده نیز عضو این کمیسیون هستم و بسیار خوشحال هستم که در این مدت شاهد بازگشت تعدادی از دانشجویان از کشورهای آسیایی و اروپایی به داخل کشور بوده‌ایم.

عباس زاده بیان کرد: در ساختار معاونت آموزشی، مرکز سنجش آموزش پزشکی نیز وجود دارد که وظیفه برگزاری آزمون‌های ارتقاء، دستیاری، تحصیلات تکمیلی و دیگر آزمون‌های ملی را بر عهده دارد.

مدیرکل دفتر توانمندسازی معاونت پرستاری وزارت بهداشت گفت: معاونت پرستاری نیز، نقش مؤثری در شکل‌دهی به سیاست‌های کلان پرستاری کشور دارد. در معاونت پرستاری چند دفتر فعال وجود دارد. یکی از این دفاتر، مسئول تدوین و معرفی راهنماها (گایدلاین‌ها) و بهبود روش‌ها و فرآیندهای پرستاری است، به‌گونه‌ای که شما دانشجویان بتوانید فرآیند پرستاری را در مراکز درمانی به‌طور مؤثر و علمی اجرا کنید.

وی افزود: دفتر دیگر، دفتر توانمندسازی است که معتقد است آموزش و یادگیری پرستار پس از فارغ‌التحصیلی تازه آغاز می‌شود. این دفتر مسئول طراحی برنامه‌هایی‌ست که رشد حرفه‌ای پرستاران را در طول دوران خدمت و حتی زندگی حرفه‌ای‌شان تضمین کند.

عباس زاده تاکید کرد: یکی از مهمترین ابعاد توانمندسازی، توانمندسازی مالی است که در قالب تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری پیگیری می‌شود. اقدامی بسیار مهم و کم‌سابقه در سطح جهانی. ما با این کار، ارزش مادی خدمات پرستاری را مشخص کرده و برای آن فرمول‌هایی تعریف می‌کنیم تا این ارزش به صاحبان اصلی آن بازگردد.

وی گفت: واقعیت این است که این اقدام بسیار پرخطر و پرریسک بود، به‌طوری‌که تا ۱۵یا ۱۶سال، هیچ معاونتی و حتی وزارتخانه‌ای حاضر به اجرای آن نشد. اما در دو سه سال اخیر، با پیگیری‌های دکتر عبادی که مسئولیت معاونت پرستاری وزارت بهداشت را بر عهده دارند، این مسیر با جدیت آغاز شد. سازمان نظام پرستاری نیز در این مسیر، همراهی جدی داشت.

مدیرکل دفتر توانمندسازی معاونت پرستاری وزارت بهداشت گفت: البته نمی‌خواهم بگویم که این طرح بی‌نقص است؛ قطعاً ایرادات فراوانی دارد، چون ما هنوز در آغاز راه هستیم. همین اکنون هم که کشورهای مختلف، حتی کشور ما، دهه‌ها تجربه در تعرفه‌گذاری پزشکی دارند، همچنان با چالش‌های متعدد روبه‌رو هستند.

وی افزود: ما به عنوان تنها کشور دنیا، تنها سه سال تجربه تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری داریم، اما در همین مدت کوتاه، گام‌های خوبی برداشته شده و البته گام‌های بزرگتری نیز باقیمانده است که باید با کمک شما دانشجویان و همکاران ما در آینده برداشته شود.

تفاوت پرستاری با رشته های نظری

وی گفت: باید توجه داشت که برخی رشته‌ها دانش‌محور هستند، برخی مهارت‌محور و برخی نیز ترکیبی از دانش و مهارت. در رشته‌هایی که دانش محور هستند، مانند علوم انسانی، مشکلی خاصی وجود ندارد. روش‌ها در دنیا شناخته‌شده‌اند و مورد استفاده قرار می‌گیرند. مانند امتحانات، مصاحبه‌ها، آزمون‌های تشریحی یا چندگزینه‌ای. منابع و روش‌ها مشخص‌اند. کلاس‌های درسی، بحث گروهی، سخنرانی‌ها و… همه ساختار مشخصی دارند اما در رشته‌هایی که با ارائه خدمات سر و کار دارند، قضیه متفاوت است. در این حوزه‌ها، مفهومی به نام learning by doingوجود دارد، یعنی: ما باید کاری را انجام دهیم تا یاد بگیریم.

رئیس بورد پرستاری کشور با ارائه مثالی ادامه داد: شما اگر ده‌ها فیلم آموزشی درباره رانندگی ببینید، محال است راننده شوید، مگر اینکه پشت فرمان بنشینید و تجربه رانندگی را کسب کنید. این همان فلسفه‌ اینترن‌شیپ (Internship) است.

وی افزود: ممکن است دانشجویی تمام درس‌هایش را با نمره عالی بگذراند، اما تا زمانی که در محیط واقعی خدمت‌رسانی مستقل نکند، تبدیل به یک پرستار یا پزشک واقعی نمی‌شود. ما وقتی بررسی کردیم، دیدیم در کشورهای دیگر برای حل این مسئله، سال آخر تحصیل را تحت عنوان اینترن‌شیپ برگزار می‌کنند. در اینترن‌شیپ، هدف این نیست که یک مربی بالا سر دانشجو باشد، بلکه باید مسئولیت مستقل به عهده بگیرد. این با کارآموزی تفاوت دارد.

هدف از اینترشیپ چیست؟

عباس زاده توضیح داد: کارآموزی نیاز به مربی دارد، چون آموزش می‌بیند و تازه‌کار است اما در کارورزی (اینترن‌شیپ) نیازی به مربی نیست، چون فرد باید کار تکراری را انجام دهد تا ورزیده شود اما شما این پیام را به دانشگاه‌ها و دوستانتان منتقل کنید، هدف از اینترن‌شیپ این است که دانشجوی پرستاری، مسئولیت مستقل بر عهده بگیرد.

مدیرکل دفتر توانمندسازی معاونت پرستاری وزارت بهداشت ادامه داد: این موضوع دقیقاً در کوریکولوم (برنامه آموزشی) نیز آمده، که حکم قانون را دارد. در مورد پرداختی در اینترن‌شیپ نیز باید روشن شود که پرداختی اینترن‌شیپ، مبنایش کار دانشجویی نیست. کار دانشجویی، موضوعی جدا از اینترن‌شیپ است.

رئیس بورد پرستاری کشور با بیان اینکه برای فارغ‌التحصیلی دانشجویان، وظیفه دارند تعدادی از زایمان‌ها را مشاهده کرده باشند، گفت: با توجه به محدودیت‌های موجود، راه‌حلی که برای این موضوع در نظر گرفته شده، استفاده از شبیه‌سازهای (سیمولیتورهای) پیشرفته است. البته این شبیه‌سازها نمی‌توانند به‌طور کامل شرایط واقعی را جایگزین کنند، اما برای آموزش به دانشجویان پرستاری و فوریت‌ها استفاده از آن‌ها در نظر گرفته شده است. این شبیه‌سازها قیمت بالایی دارند و دانشگاه‌ها موظف به تهیه آن‌ها شده‌اند. این ابزارها می‌توانند شبیه‌سازی مناسبی از زایمان طبیعی ارائه دهند تا دانشجویان بتوانند حداقل چند مورد را تجربه کنند.

عباس زاده با بیان اینکه در کوریکولوم (برنامه درسی) محدودیتی برای بازنگری نداریم تصریح کرد: یکی از چالش‌های جدی، کمبود زمان برای آموزش‌هاست. در مدت سه سال، دانشجو باید تمامی واحدها را بگذراند تا به مرحله کارورزی برسد. از طرف دیگر، حدود ۲۰واحد عمومی باید در سال اول گذرانده شود.

وی گفت: همچنین در ترم اول، برخی از دانشجویان با تأخیر ثبت‌نام می‌کنند و نمی‌توانند از همان ابتدا با ۲۰واحد شروع کنند. این موارد باعث تراکم برنامه درسی می‌شود، اما با تقسیم‌بندی درست واحدها می‌توان این مشکل را مدیریت کرد.

وی افزود: برنامه‌ریزی در اختیار معاونت آموزشی هر دانشگاه است. در مورد دکترای حرفه‌ای پرستاری نیز برنامه‌ای تهیه شده است. در نشستی که با حضور اساتید و رئیس‌جمهور، آقای دکتر پزشکیان، برگزار شد، یکی از همکاران ما دغدغه‌هایی مشابه آنچه شما مطرح کردید، بیان کردند. این برنامه در بورد تصویب شده و اکنون در شورای عالی برنامه‌ریزی در حال پیگیری است. امیدواریم به‌زودی نهایی شود.