نظام ارجاع در جهان؛ راهبردی برای مراقبت یکپارچه و کاهش مرگ زودرس | ایران مدلبز

به گزارش گروه ترجمه روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، به نقل از WHO، این سازمان به همراه بانک جهانی و یونیسف اعلام کردند که مراقبت‌های سلامت اولیه کلیدی‌ترین و موثرترین راه برای تضمین دسترسی همگانی به خدمات سلامت، آمادگی در برابر بیماری‌ها و بهبود سلامت جامعه است.

اگر کشورها تا سال 2030 سرمایه‌گذاری موثر در مراقبت‌های اولیه انجام دهند از حدود 60 میلیون مرگ زودرس پیشگیری می‌شود و میانگین امید به زندگی تا 3.7 سال افزایش می‌یابد.

بر اساس اعلام سازمان بهداشت جهانی در حال حاضر حدود 4.5 میلیارد نفر در جهان به خدمات سلامت ضروری دسترسی ندارند و حدود 2 میلیارد نفر درگیر هزینه‌های کمرشکن سلامت می‌شود.

مراقبت اولیه پایه‌ای‌ترین سطح از سلامت است و دسترسی به خدمات سلامت حق هر انسانی است. یکی از اصلی‌ترین گام‌ها برای دسترسی عادلانه مردم به سلامت ایجاد سیستم مراقبت یکپارچه و باکیفیت است.

به نقل از BMC Health Services Research و بر اساس داده مطالعه Communication between GPs and specialists با مشارکت 34 کشور، همکاری و تبادل اطلاعات بین پزشکان عمومی و متخصصان یکی از ارکان اساسی مراقبت‌های یکپارچه و باکیفیت است. کشورهایی که نظام ارجاع رسمی دارند، عملکرد بهتری در این زمینه نشان می‌دهند.

توسعه سیاست‌های نظام‌مند در این حوزه، برای ارتقای سلامت جمعیت ضروری است.

در بسیاری از کشورها با استقرار نظام ارجاع، مراقبت از بیماران در دو سطح اولیه (پزشک عمومی) و سطح ثانویه (پزشک متخصص) انجام می‌شود. برای هماهنگی بهتر، باید تبادل موثر اطلاعات بین این دو سطح وجود داشته باشد.

پژوهش حاضر با استفاده از داده‌های مطالعه بین‌المللی QUALICOPC، این روابط را در ۳۴ کشور با مشارکت بالغ بر هفت هزار پزشک عمومی بررسی می‌کند.

بر اساس نتایج این تحقیق، همکاری ساختاریافته بین پزشک عمومی و متخصص، با داشتن سیستم ارجاع رسمی، بهبود می‌یابد. سیاست‌های بهداشتی باید به این بعد از مراقبت توجه بیشتری داشته باشند تا از فاصله در مسیر مراقبت بیمار جلوگیری شود.

ارتباط کارآمد بین پزشکان عمومی (GP) و متخصصان، برای مراقبت مداوم و هماهنگ از بیمار ضروری است. گزارش‌ها نشان می‌دهد در کشورهایی با نظام ارجاع قوی مانند انگلستان، هلند و نروژ پزشک عمومی در 98 درصد موارد اطلاعات بیمار را به صورت کتبی برای متخصص ارسال می‌کند.

همچنین در این کشورها بالغ بر 70 درصد موارد پزشک متخصص بازخورد خود را به پزشک عمومی ارسال می‌کند. در کشورهایی که دسترسی مستقیم به پزشک متخصص بدون ارجاع ممکن باشد، تعامل سیستماتیک‌تر است.

از طرفی در صورت نبود سیستم ارجاع، احتمال اینکه بیماران تجربه گسست در مسیر درمان را تجربه کنند، بسیار زیاد است.

با توجه به مزایای اجرای سیستم ارجاع، بهتر است کشورها دستورالعمل‌هایی را طراحی و این نظام را ایجاد کنند. اعمال تشویق برای پزشکانی که تعامل در سیستم ارجاع را جدی می‌گیرند نیز می‌تواند موثر باشد.

همچنین بر اساس اعلام The Guardian خدمات بهداشت ملی انگلیس برنامه دارد به ازای هر بیماری که بعد از مشاوره با پزشک متخصص از مراجعه به بیمارستان منصرف شود، 20 پوند به پزشک عمومی پاداش دهد. این برنامه در راستای کاهش صف انتظار 7.4 میلیون نفری بیمارستان‌های انگلیس اجرا می‌شود.

این برنامه در کنار چالش‌ها، گامی موثر در جهت افزایش کارآمدی و تمرکز بر مراقبت جامعه محور تلقی می‌شود.

بهداشت ملی انگلیس اعلام کرده است: «هدف ما این است از اینکه بیماران در سریع‌ترین زمان ممکن و از مناسب‌ترین مسیر، خدمات دریافت می‌کنند، مطمئن شویم.»

این طرح بخشی از استراتژی کلی دولت بریتانیا در راستای اجرای طرح پزشک خانواده و نظام ارجاع به منظور افزایش بهره‌وری در سیستم سلامت و کاهش بار بیمارستان‌هاست.

مطالعات نشان می‌دهد دسترسی به خدمات مراقبت اولیه، تداوم مراقبت‌ها، رضایت کلی از سیستم مراقبت سلامت و افزایش احتمال ارجاع به متخصص از اثرات مهم اجرای برنامه پزشک خانواده محسوب می‌شود.