مهمترین تاثیر تیروئید در دوران بارداری است/ هشدار نسبت به مصرف نمک های غیر یُد دار | ایران مدلبز

رییس پژوهشکده علوم غدد درون ریز و متابولیسم با اشاره به فرا رسیدن ۲۵ می و روز جهانی تیروئید، گفت: مهمترین تاثیر تیروئید در دوران بارداری است چراکه غده تیرئید باید با ترشحات هورمونی، رشد و تکامل جنین را انجام دهد.

به گزارش وبدا، دکتر فریدون عزیزی در نشست خبری با اصحاب رسانه در ستاد وزارت بهداشت به مناسبت روز جهانی تیروئید، یدُ رسانی برای زنان باردار را مهم ارزیابی و خاطرنشان کرد: در دوران بارداری، کار تیروئید ۵۰ درصد افزایش پیدا می کند که در این شرایط نیاز به یُد بیشتر دارد. اولین بررسی ملی زنان باردار در کشور از نظر کمبود یُد در سال ۹۴ در کشور انجام شد و «مکمل یاری یُد» را در سال ۹۶ به عنوان راهکار به وزارت بهداشت پیشنهاد کردیم که به خوبی اجرا شد.

وی با هشدار نسبت به مصرف نمک های غیر یُد دار، گفت: متاسفانه در برخی مراکز تفریحی و زیارتی، نمک های استاندارد به افراد داده می شود و یا نمک های رنگی و دریا، هیچ کدام حاوی یُد نیستند و متاسفانه خانواده هایی که این نمک ها مصرف می کنند، به خودشان، فرزندان و به ویژه به جنین و نوزادان در موارد بارداری زنان، ظلم می کنند چون یک ماده حیاتی که باعث رشد مغز می شود را مصرف نمی کنند.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تاکید کرد: پس از یُد رسانی در کشور، محاسبات نشان داده که از بروز ۳۰ میلیون گواتر در افراد تازه متولد شده، پیشگیری شده، ۹۰ میلیون ضریب هوشی به کودکان اضافه، از اعمال جراحی در صدها هزار نفر ایرانی برای گواتر، پیشگیری کرده و باعث صرفه جویی حدود ۲۴۵۰۰ میلیارد ریال در هزینه های بهداشتی و درمانی کشور شده است.

دکتر عزیزی با بیان اینکه مصرف نمک یُد دار در مادران باردار کفایت نمی کند، افزود: باید زنان در دوران بارداری، مکمل یُد مصرف کنند و متوسط یُد ادرار باید از ۱۰۰ به بالا باشد که در سال ۱۴۰۲ حدود ۱۲ استان کشور، کمتر از این میزان بود. متاسفانه در سه ماهه اول بارداری به زنان فقط اسید فولیک داده می شود در حالیکه مکمل یُد هم برای زنان باردار، اهمیت بسیار زیادی دارد. زنان باردار باید از قبل بارداری تا پایان سه ماهه اول، حتما از ترکیبات اسید فولیک و یُد استفاده و به رشد جسمی و ذهنی بهتر جنین، کمک کنند.

وی با اشاره به قرار گرفتن غده تیروئید در جلوی گردن، گفت: این غده چند گرم بیشتر وزن ندارد و با ترشحات هورمونی که به داخل خون می ریزد و به سلول های دیگر می آید، متابولیسم کل سلول های بدن را انجام می دهد. فعالیت سلول ها، متابولیسم و سوخت و ساز مناسب بدن، بر عهده هورمون های ریزی است که از غده تیروئید ترشح می شوند.

استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تاکید کرد: غده تیروئید برای فعالیت به «یُد» نیاز دارد. مهمترین عارضه کمبود یُد، در نوزادان و شیرخواران مشاهده می شود چون نقش ید در تکامل عصبی، اهمیت بسیاری دارد.

دکتر عزیزی با بیان اینکه کمبود یُد شدید می تواند بر رشد جسمی و ذهنی جنین و نوازدان موثر باشد، افزود: ضریب هوشی کودکان دچار کمبود شدید یُد در سطح بسیار پایینی است که حتی ممکن است نتوانند به مدرسه بروند. جنین در هفته های اول، تعداد کمی سلول های مغزی دارد که در سن بلوغ باید به ۱۰۰ بیلیون سلول برسند. برای رسیدن ضریب هوشی به سطح طبیعی، نیاز به هورمون تیروئید داریم و سلول تیرئوید نیز نیاز به یُد دارد.

وی به انجام مطالعه ای در مورد کمبود یُد در دوران قبل از انقلاب در کشور اشاره کرد و گفت: دکتر امامی و همکارانش در شهریار، دزفول، اهواز و شهرهای مختلف، میزان بزرگی گواتر که جلوی تیروئید قرار دارد را بررسی کردند که درصد آن بسیار بالا بود. در جامعه ای که کمبود یُد وجود نداشته باشد، شیوع گواتر حدود ۵ تا ۷ درصد است اما در دوران قبل از انقلاب در برخی شهرها، حتی نیمی از جمعیت زنان، ممبتلا به گواتر بودند.

رییس پژوهشکده علوم غدددرون ریز و متابولیسم یادآور شد: از سال ۶۲ تحقیقات در مورد کمبود یُد و گواتر در کشور در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و انستیتو تغذیه، شروع و مشخص شد گواتر، در میزان بالایی در کشور شیوع دارد. در شهریار ۷۴ درصد و در تهران ۸۸ درصد دختران، دچار گواتر بودند.

دکتر عزیزی ادامه داد: مطالعات مختلفی در مورد گواتر و کمبود یُد در استانهای مختلف از جمله خراسان و فارس انجام شد و نشان داد که با مشکلات جدید در کمبود یُد روبرو هستیم. گواتر در زنان و مردان با سن بالاتر از ۵۰ سال، بیشتر بود.

وی از عمل جراحی در دهه های گذشته به عنوان راهی برای درمان گواتر یاد کرد و گفت: اعمال جراحی بدون خطر و عوارض نیستند و احتمال آسیب به ۴ غده پاراتیروئید و برداشتن آنها به دلیل کوچک بودن نیز وجود داشت و حدود ۲ تا ۳ درصد از بیماران مبتلا به گواتر، کم کاری پاراتیروئید پیدا می کردند و بیماری نامناسبی است چون سطح کلسیم، پایین می آید و بیماران با گرفتگی عضلانی روبرو می شوند.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی اقدامات پیشگیرانه در زمینه مقابله با کمبود شدید یُد در کشور را در زمینه ارتقای ضریب هوشی، کاهش شیوع گواتر و همچنین عوارض آن، مهم دانست و گفت: کمیته کشوری کنترل بیماری های ناشی از کمبود یُد سال ۶۷ در وزارت بهداشت تشکیل و در سال ۶۸ اولین بررسی کشوری شیوع گواتر انجام شد.

وی با بیان اینکه سال ۱۳۶۹ در کشور تولید نمک یُد دار آغاز شد، افزود: از خانم دکتر شیخ الاسلام که مسئول برنامه کشوری بود تقدیر می کنیم که کارهای اجرایی این پروژه را به خوبی و با سختی انجام داد. از سال ۷۰ تا ۷۳ شاهد ادغام برنامه یُد رسانی بودیم و سال ۷۳ نیز قانون همگانی شدن تولید نمک یُد دار برای خانواده ها تصویب و در سال ۸۲، ایران به عنوان اولین کشور منطقه، به عنوان کشور عاری از کمبود یُد شناخته شد.

رییس پژوهشکده علوم غدد درون ریز و متابولیسم در پایان با اشاره به راه اندازی رشته فوق تخصص غدد در کشور از سال ۶۴ در کشور، گفت: این رشته ابتدا با ۱۶ متقاضی آغاز شد و امروز بیش از ۵۸۰ فوق تخصص غدد در سطح شهرها و استانهای کشور فعالیت دارند. در اسکوپوس، ایران از نظر تولیدات علمی دهمین کشور برتر دنیاست و بسیاری از کشورهای اروپایی در این زمینه، پایین تر از کشورمان قرار دارند.