سفر دکتر نجاتیان رئیس کل سازمان نظام پرستاری به استان سرسبز و پر طراوت ارومیه تجربیات گرانبهایی داشت. دیدار با پرستاران پر تلاش این استان و شنیدن صدا و مشکلات آنان نشان داد که بسیاری از مشکلات جامعه پرستاری در ایران مشترک است و البته هر دیاری مسائل خاص خود را هم دارد.

به گزارش روابط عمومی سازمان نظام پرستاری، استان آذربایجان غربی ترین استان ایران است که با طول حدود ۹۶۰ کیلومتر با کشورهای آذربایجان، ارمنستان، ترکیه و عراق مرز مشترک دارد.

این استان معروفترین دریاچه ایران یعنی دریاچه ارومیه را در خود جای داده دریاچه‌ای که خشک شدن بخش بزرگی از آن امروزه یکی از ناراحتی های مردم ایران است، گویی قلب و تکه از جان ایرانیان بیمار شده است. خشکسالی این دریاچه شور حتما تبعات زیست محیطی زیادی خواهد داشت و می‌تواند سلامت مردم و حیات وحش این استان و استانهای مجاور را دچار آسیب‌های جدی کند و حتما بار افزایش بیماری های آن به دوش کادر درمان و پرستاران خواهد بود.

جاده‌های خراب و ناایمن این استان میزان تصادفات رانندگی را در این ارومیه بالا برده و با وجود تلاش اورژانس پیش بیمارستانی ارومیه برای کاهش فاصله پایگاههای اورژانس و نوسازی ناوگان اورژانس است، میزان بالای تصادفات، مرگ و میر بالایی را رقم زده است.

استان ارومیه ۱۲ شهرستان دارد، بزرگترین آن ارومیه تقریبا در وسط استان است که این استان را به دو بخش شمالی- جنوبی تقسیم کرده است. در شمال ارومیه شهرهای سلماس، خوی و ماکو قرار دارد و در جنوب آن شهرهای، اشنویه، نقده، پیرانشهر، مهاباد، میاندوآب، بوکان، سردشت، شاهین دژ و تکاب است.

در سفر دکتر نجاتیان به ارومیه چه گذشت

به گفته فرشاد محمدی مدیر پرستاری دانشگاه علوم پزشکی ارومیه حدود ۱۳۰۰ نفر پرستار در دانشگاه علوم پزشکی ارومیه در بخش دولتی مشغول به کار هستند. همچنین ۴۴۰ نفر در بخش اتاق عمل، ۳۳۵ نفر هوشبری، ۷۰ نفر بهیار و ۲۰ نفر کمک بهیار هم در این دانشگاه مشغول هستند. از این تعداد ۳۰۰ نفر نیروهای رسمی و پیمانی، ۳۵۰ نفر قراردادی، ۳۰۰ نفر شرکتی، ۱۲۰۰ نفر طرحی و ۳۶ نفر نیز نیروی ۸۹ روزه هستند.

دکتر نجاتیان رئیس کل سازمان نظام پرستاری در این سفر یک روزه از دو بیمارستان این استان بازدید کرد. یکی دولتی و دیگری خصوصی، بیمارستان امام خمینی ارومیه مهمترین و شلوغترین بیمارستان این استان در شهر ارومیه است. بیمارستانی دولتی ارجاعی که بیماران را از اقصی نقاط ارومیه به مرکز استان می کشاند.

اورژانس شلوغ و پر ازدحام است. بیماران از شهرهای دور و نزدیک به امید درمان به ارومیه می آیند، اما تعداد کم نیرو اعم از پزشک و به  خصوص پرستار وضعیت ناخوشایندی را به خصوص در اورژانس این بیمارستان رقم زده است، پرستاران در شیفت های طولانی در بیمارستان حاضر می شوند و فشار کاری و گاه افسردگی و خستگی از چهره های آنها پیداست.

پرستاران این بیمارستان در هر بخش این بیمارستان همین که رئیس کل سازمان نظام پرستاری را می دیدید یک جمله را تکرار می کردند، نیرو کم است. کمبود نیرو ترجیح بند کلام همه پرستاران، سرپرستاران، مترون بیمارستان و مدیران و رئیس بیمارستان بود.

معضل کمبود نیرو حرف اول را می‌زند

فرشاد محمدی مدیر پرستاری دانشگاه علوم پزشکی ارومیه که ارتباط خوبی با پرستاران این استان دارد، در  گزارشی که در شورای هماهنگی این استان ارائه کرد گفت که پرستاری استان آذربایجان غربی ۱۰ مشکل دارد که ۹ تای آن کمبود نیروست.

بازدید از بیمارستان خصوصی میلاد ارومیه بخش دیگری از این سفر کوتاه بود، جایی که در مرکز شهر ارومیه ساختمانی ۱۰ طبقه با ساختار مدرن فعالیت می کند.

بیمارستانی که پرستاران را سهامدار کرده و با مدیریت بهره وری و استفاده از نیروهای کمک پرستار با شرح وظایف مشخص فشار کاری پرستاران را کم کرده است. بخش پشتیبانی با ارسال به موقع لوازم مورد نیاز پرستاران بخشی از کارهای اجرایی را از دوش پرستاران کم کرده اند و جلسات مدیریتی روزانه این بیمارستان که با حضور مترون و تیم رهبری پرستاری برگزار می شود، برای روان کردن امور و کاهش مشکلات و بهبود کیفیت تلاش می کند.

آموزش بخش مهمی از امور پرستاری و پرسنل این بیمارستان را تشکیل می دهد، آموزش‌هایی سختگیرانه و منظم. هر بخش این بیمارستان یک سالن آموزشی دارد و چند طبقه مختص آموزش در این بیمارستان در حال ساخت است. بیمارستانی که چشم انداز جذب بیماران خارجی و توریست درمانی را در آینده خود ترسیم کرده است.

گلایه های نمایندگان پرستاری در جلسه سه ساعته شورای هماهنگی پرستاری ارومیه

آخرین برنامه دکتر نجاتیان در این سفر یکروزه حضور در جلسه شورای هماهنگی پرستاری این استان بود که با حضور دکتر محمد  امین ولی زاده رئیس دانشگاه علوم پزشکی ارومیه برگزار شد.

جلسه‌ای که حضور فرشاد محمدی، مدیر پرستاری، یوسف اشرفی عضو شورای عالی نظام پرستاری و مدیر سابق پرستاری دانشگاه علوم پزشکی تبریز و روسای هیئت مدیره‌های نظام پرستاری ارومیه، بوکان، شاهین دژ، نقده و میاندوآب برگزار شد. نمایندگانی از بیمارستانهای دولتی، مدیریت پرستاری نیروهای مسلح و سازمان تأمین اجتماعی نیز در این جلسه حاضر بودند.

در این جلسه که حدود سه ساعت طول کشید، نمایندگان بیمارستانهای دولتی و غیر دولتی و هیئت مدیره های نظام پرستاری دغدغه های خود را در حضور رئیس دانشگاه علوم پزشکی ارومیه و رئیس کل سازمان نظام پرستاری بیان کردند.

مسائل متنعدی که یک در میان به کمبود پرستار مربوط بود. آنان گفتند که استخدام های قطره چکانی مشکل کمبود نیرو را حل نمی‌کند و باید فکری اساسی کرد. همه اذعان داشتند که نه تنها در جذب نیروی پرستار موفق نبوده‌ایم بلکه در نگهداشت نیروی پرستار نیز ناموفق هستیم و بسیاری  از پرستاران با پیدا کردن موقعیت یا شغلی بهتر در داخل یا خارج از کشور حتی بلافاصله بعد از پایان دوره طرح، خارج می شوند.

مسعود مجرد، رئیس هیئت مدیره نظام پرستاری ارومیه در این نشست گفت: یکی از مشکلات پرستاران مساله تعطیلی پنجشنبه هاست. پرستاران به علت نوع کار خود باید روزهای پنجشنبه نیز در محل کار حاضر شوند در حالی که دولت پنجشنبه ها را تعطیل کرده است. از مسئولان وزارت بهداشت و دانشگاهها انتظار داریم به نحوی برنامه ریزی کنند که حق پرستاران ضایع نشود و پنجشنبه ها برای پرستاران به عنوان روز تعطیل محاسبه شود و حق و حقوق پرستاران بر اساس قانون ارتقای بهره وری برای پرستاران منظور شود.

وی با تاکید بر لزوم حل مشکل کمبود پرستار در استان آذربایجان غربی گفت: یکی از خواسته های مهم پرستاران این است که جایگاه متناظر با معاونت پرستاری وزارت بهداشت در سطح دانشگاههای علوم پزشکی تشکیل شود تا بتواند با توان لازم برای رفع مشکلات پرستاری در سطح دانشگاهها اقدام کند.

برخی پرستاران از کاغذبازی ها و گزارش نوشتن‌های متعدد که باعث کاهش خدمات بالینی و نارضایتی بیماران می‌شود، گله کردند، عده‌ای نیز از فشار کاری بالا در بیمارستانهای دولتی و آسیب‌های جسمی و روانی مانند دیسک گردن و افسردگی در بین پرستاران گفتند.

مشکلات پرستاران بسیار بود، بسیاری از این مشکلات حرف دل پرستاران در تمام ایران است. دکتر نجاتیان در این جلسه آخرین اقدامات و فعالیت‌های سازمان نظام پرستاری را در حدود یکسال گذشته تشریح کرد، از تلاش‌هایی که با همکاری وزارت بهداشت برای کاهش معوقات، افزایش اضافه کاری و تعرفه های پرستاری و بهبود معیشت پرستاران انجام شده و تلاش برای بهبود کیفیت خدمات پرستاری به مردم دنبال می شود.

او در این جلسه از برخی سازمانهای دولتی مانند سازمان برنامه و بودجه و سازمان امور اداری استخدامی که شرایط لازم را برای استخدام و جذب و نگهداشت نیروی پرستار فراهم نکرده‌اند گله کرد و گفت که شاید بخشی از این مشکلات ناشی از نگاه کوچک کردن دولت در قانون برنامه توسعه باشد که بدون توجه به ملاحظات بخش سلامت به وزارت بهداشت نیز تسری یافته است.

دکتر ولی زاده، رئیس دانشگاه علوم پزشکی ارومیه نیز گفت: همه این مشکلات را قبول داریم اما نمی شود همه آنها را یک دفعه حل کرد باید گام به گام با یک برنامه مدون برای کاهش مشکلات گام برداریم باید هر با در جلسات شورای هماهنگی پرستاری بتوانیم یک یا دو مشکل را حل کنیم و حتما برای پیگیری این مشکلات جلسات شورای هماهنگی پرستاری استان ادامه پیدا می کند.