خبرگزاری مهر – گروه استان‌ها: گل گاوزبان، گیاه دارویی با خواص آرام‌بخش و درمانی، نقش مهمی در ارتقای سلامت و تأمین معیشت روستاییان گیلان دارد. این استان با تولید سالانه بیش از ۶۵۰۰ تُن گل گاوزبان در ۱۲۷۶ هکتار از اراضی کشاورزی، به‌عنوان قطب اصلی تولید این گیاه دارویی در کشور شناخته می‌شود.
گل گاوزبان؛ آرام‌بخش طبیعی در طب سنتی
گل گاوزبان با طبع گرم و تر، در طب سنتی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین گیاهان آرام‌بخش شناخته می‌شود. مصرف دمنوش این گیاه در کاهش اضطراب، بهبود خواب و تقویت اعصاب مؤثر بوده و جایگاه ویژه‌ای در سبد سلامت خانواده‌های ایرانی دارد.
مناطق کوهستانی رودسر، به‌ویژه اشکورات رحیم‌آباد، با اقلیم مساعد و منابع آبی فراوان، بزرگ‌ترین مرکز کشت و تولید گل گاوزبان کشور هستند. این دشت‌های موسوم به «آبی‌اناری»، علاوه بر تولید، به یکی از مقاصد گردشگری طبیعت‌محور نیز تبدیل شده‌اند.
۸۵ درصد تولید گل گاوزبان کشور در رودسر
«امیر مرادی» فرماندار رودسر در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: ۸۵ درصد گل گاوزبان کشور در شهرستان رودسر تولید می‌شود.
وی افزود: حدود ۵۰۰ هکتار از اراضی این شهرستان زیر کشت گل گاوزبان است و سالانه ۲۵۰ تُن گل گاوزبان خشک از آن استحصال می‌شود.
فرماندار رودسر با تأکید بر اهمیت ثبت اطلاعات اراضی در سامانه‌های کشاورزی تصریح کرد: شناسنامه‌دار کردن باغات گل گاوزبان، شرط لازم برای بهره‌مندی از خدماتی چون تسهیلات بانکی، بیمه محصولات و تأمین ادوات کشاورزی است.
روایت کشاورزان از گل گاوزبان؛ از دل خاک تا سفره مردم
«زهرا احمدی» بانوی کارآفرین اهل اشکور گفت: سال‌ها است با خانواده‌ام به کشت گل گاوزبان مشغول هستیم این گیاه، نه‌تنها برکت زمین ما است بلکه اشتغال بسیاری از زنان روستا را فراهم کرده است قطعاً اگر حمایت شود، می‌توانیم به‌سوی فرآوری، بسته‌بندی و صادرات نیز حرکت کنیم.
وی ادامه داد: هزینه اولیه کشت گل گاوزبان پایین است و به دلیل نیاز آبی کم، در مناطق کوهستانی بسیار مقرون‌به صرفه است. اگر دولت در بخش بیمه و بازاریابی همراهی کند، حتی می‌توانیم بازارهای صادراتی را هدف قرار دهیم.
کاهش قیمت خرید گل گاوزبان
«سیروس حسن‌خانی» از کشاورزان منطقه اشکورات با گلایه از کاهش نرخ خرید گل گاوزبان گفت: سال گذشته با وجود شرایط اقتصادی دشوار، محصول با قیمت یک‌میلیون و ۵۰۰ هزار تومان خریداری می‌شد، اما امسال با وجود تورم شدید، این رقم به یک‌میلیون تومان کاهش یافته است.
«یوسف قنبری» یکی از تولیدکنندگان این گیاهان دارویی در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: با وجود زحمت زیادی که برای کشت گل گاوزبان می‌کشیم، هنوز هیچ حمایتی از سوی جهاد کشاورزی برای دریافت کودها و تقویت‌های دارویی صورت نگرفته است، این در حالی است که این گیاه برای حفظ کیفیت و سلامت، نیاز به مراقبت و تغذیه درست دارد.
وی همچنین به نبود سامانه‌های شناسنامه‌دار برای باغات اشاره کرد و ادامه داد: تا زمانی که زمین‌های ما شناسنامه‌دار نباشند، نمی‌توانیم از بیمه محصولات، تسهیلات بانکی و خدمات دولتی بهره‌مند شویم. این یکی از مهم‌ترین موانع توسعه این محصول در منطقه است.
قنبری تصریح کرد: در کنار این مشکلات، نبود بیمه محصول نیز از دغدغه‌های مهم گل گاوزبان‌کاران به شمار می‌رود.
وی گفت: با شرایط اقلیمی ناپایدار، بیمه می‌تواند دلگرمی خوبی برای کشاورزان باشد، اما متأسفانه هیچ‌گونه بیمه‌ای برای این محصول تعریف نشده است.
قنبری ادامه داد: همچنین عدم ارائه تسهیلات توسط جهاد کشاورزی برای به‌روزرسانی تجهیزات و فرآوری محصولات، مانع مهمی در مسیر ارتقای کیفی و صادرات گل گاوزبان به حساب می‌آید.
تولید سالانه ۶۵۰۰ تُن در گیلان
«صالح محمدی» رئیس سازمان جهاد کشاورزی گیلان گفت: بیش از ۱۲۷۶ هکتار از اراضی استان به کشت گل گاوزبان اختصاص یافته و سالانه بیش از ۶۵۰۰ تُن محصول در هفت شهرستان استان برداشت می‌شود.
وی ادامه داد: شهرستان‌های رودسر، املش، آستارا، سیاهکل، تالش، رودبار و رضوانشهر از مراکز اصلی تولید گل گاوزبان هستند که در اقتصاد خانوارهای روستایی نقش مهمی ایفا می‌کنند.
محمدی با اشاره به تقاضای بالا در بازارهای داخلی و خارجی، افزود: گل گاوزبان نه‌تنها یک گیاه دارویی ارزشمند است، بلکه ظرفیت بالایی در اشتغال‌زایی، حفظ طب سنتی و توسعه کشاورزی پایدار دارد لذا با گسترش حمایت‌های فنی، آموزشی و بازاری، می‌توان سهم استان گیلان از بازارهای داخلی و صادراتی را افزایش داد.
وی در ادامه گفت: توسعه کشت گل گاوزبان در گیلان علاوه بر ایجاد فرصت‌های شغلی برای کشاورزان، موجب ارتقا آگاهی مردم و بهبود کیفیت زندگی در این مناطق شده است.
محمدی ادامه داد: سازمان جهاد کشاورزی گیلان نیز برای حمایت از کشاورزان در این زمینه، به‌ویژه از طریق آموزش و فراهم کردن زیرساخت‌های لازم، برنامه‌های مختلفی را در دست اجرا دارد.
گل گاوزبان به‌عنوان یک گیاه دارویی با خواص درمانی فراوان، نه تنها در بهبود سلامت افراد نقش مؤثری دارد بلکه در ایجاد فرصت‌های شغلی و رونق اقتصادی در مناطق روستایی استان گیلان نیز بسیار مؤثر است. با تولید سالانه بیش از ۶۵۰۰ تُن از این گیاه در ۱۲۷۶ هکتار اراضی کشاورزی، گیلان به‌عنوان قطب اصلی تولید گل گاوزبان در کشور شناخته می‌شود.
کشت این گیاه در شهرستان‌های رودسر، املش، و دیگر مناطق گیلان موجب ایجاد اشتغال برای هزاران نفر، به‌ویژه زنان روستایی، و رونق بخشیدن به اقتصاد محلی شده است. علاوه بر این، تقاضای بالا برای این محصول در بازارهای داخلی و خارجی، به‌ویژه در صنعت داروسازی و دمنوش‌ها، موجب سودآوری قابل توجه برای کشاورزان می‌شود.
در عین حال، نیاز به حمایت‌های بیشتر در زمینه بیمه، بازاریابی و فرآوری محصولات از سوی نهادهای دولتی و تأسیس سامانه‌های شناسنامه‌دار برای اراضی کشاورزی، می‌تواند به بهبود وضعیت اقتصادی کشاورزان و افزایش تولید این محصول کمک کند. در نهایت، گسترش کشت گل گاوزبان، با توجه به خواص دارویی و مزایای اقتصادی آن، به توسعه پایدار کشاورزی و حفظ منابع طبیعی گیلان کمک خواهد کرد.